Spannende voorstellen in tweede ronde van het Nationaal Groeifonds

30 april 2022 door een van onze redacteuren

Zelfdenkende moleculen, de Einstein telescoop, H2 op zee en NXTGEN, het is maar een greep uit de plannen die de tweede ronde voor het Nationaal Groeifonds ingaan. Dat laatste is - met alle respect- geen klein bier, want er gaat zo maar 20 miljard in om.

Het CPB nu heeft op verzoek van het kabinet alle 34 voorstellen geanalyseerd die zijn ingediend voor de tweede ronde van het Nationaal Groeifonds (NGF). Het zijn voorstellen uit de domeinen infrastructuur, innovatie en kennisontwikkeling. De analyses van het CPB (quickscans) vormen input voor het advies aan het kabinet van de NGF-beoordelingsadviescommissie.

20 miljard

Met het Nationaal Groeifonds investeert het kabinet tussen 2021 en 2025 € 20 miljard in projecten die zorgen voor economische groei voor de lange termijn. Mooi plan, maar veel geld van ons allemaal. Alle reden er om zorgvuldig naar te kijken. Het CPB heeft een onafhankelijke rol en beslist niet mee over welke voorstellen prioriteit krijgen van de NGF-commissie.

Breed perspectief

Het CPB hanteert voor haar analyse een economisch afwegingskader vanuit een 'breed welvaartsperspectief'. Dit kunnen commerciële kansen zijn, maar ook kansen om maatschappelijke uitdagingen aan te pakken. In economische termen is er dan sprake van ‘marktfalen’. Private partijen houden bijvoorbeeld onvoldoende rekening met de positieve en negatieve gevolgen van hun gedrag voor anderen. Zo investeert de markt zonder overheidsingrijpen te weinig, of te langzaam, in kennis of innovatie. De kern van het afwegingskader bestaat uit een probleemanalyse en een analyse van de economische legitimiteit van een voorstel.

Probleemanalyse

Bij de probleemanalyse wordt de probleemstelling in het voorstel geanalyseerd en wordt gekeken in hoeverre het voorstel aangrijpt op die probleemstelling.

Legitimiteit

Legitimiteit gaat over de mogelijke economische redenen voor de overheid om in te grijpen en de mate waarin overheidsingrijpen gepaard kan gaan met negatieve gevolgen. Voor voorstellen op het gebied van infrastructuur en kennisontwikkeling breiden we deze kern uit met aanvullende analyses op het gebied van effectiviteit en efficiëntie. Het CPB beschouwt een dergelijke uitbreiding bij innovatievoorstellen niet als zinvol, omdat baten en kosten van individuele innovatievoorstellen inherent een grotere onzekerheid kennen.