Wankele kans op vrede in Oekraïne

30 maart 2022 door een van onze redacteuren
Wankele kans op vrede in Oekraïne
Wapenstilstand in gehavend Oekraïne stapje dichterbij  Stillbld. Mykolaiv Ukraïne

De Russisch-Oekraïense besprekingen onder het gastheerschap van de Turkse president Erdogan lijken concreet resultaat op te kunnen gaan leveren.

De Russisch-Oekraïense gesprekken die dinsdag in Istanbul plaatsvonden, waren constructief, vertelde het hoofd van de Russische delegatie, Vladimir Medinsky aan onder meer Deutsche Welle. Later voegde Medinsky er tegenover persbureau TASS aan toe: "Dit is geen staakt-het-vuren, maar het is onze ambitie om geleidelijk aan een de-escalatie van het conflict op de fronten te bereiken".

Rusland zegt militaire actie sterk te verminderen

Ruslands vice-minister van Defensie Alexander Fomin zei dinsdag in Istanboel tegen verslaggevers dat besloten is om de militaire activiteit rond Kiev sterk te verminderen. Het doel daarvan is, het vertrouwen te vergroten en de voorwaarden te scheppen om verder te onderhandelen en om uiteindelijk tot een overeenkomst te komen.

Oekraïene wil garanties 

De Oekraïense vertegenwoordiger David Arakhamia merkte op dat de Oekraïense delegatie geen documenten heeft onderschreven laat staan ondertekend. De delegatie heeft alleen voorstellen van Oekraïne op tafel gelegd.  Volgens Arakhamia  dient het toekomstige verdrag een bepaling te bevatten, waarin afgesproken wordt dat binnen drie dagen na het begin van een [red. mogelijk toekomstige] oorlog Rusland stopt met agressie, stopt met militaire operaties, en afziet van elke vorm van verkapte, hybride oorlogsvoering  tegen Oekraïne. Oekraïne wil met democratische 'garantielanden' overleg voeren, waarna zij wettelijk verplicht zijn om Oekraïne militaire bijstand verlenen, met name in de vorm van bewapening en het sluiten van de lucht.  

Als mogelijke garantielanden zijn onder meer de vijf vetolanden in de VN veiligheidsraad, zijnde Frankrijk, het VK, China , de VS en Rusland genoemd naast andere landen als Turkije, Duitsland, Canada, Polen, Italië en Israël . Andere landen kunnen zich daarbij aansluiten. 

Geen gezichtsverlies Rusland 

De eerste reacties van met name Amerikaanse en Engelse politici zijn sceptisch.  Tegelijkertijd is het te verwachten scenario, dat de openingen die in de voorstellen van beide zijden nu op tafel liggen, Rusland de kans geeft zich uit een moeizaam verlopend militair conflict terug te trekken. De winst voor Rusland is dan het consolideren van het gebied in het oosten, Loehansk, Donetsk en het zuiden van Oekraíne, met de Krim. Terwijl het bovendien garanties krijgt dat Oekraïne binnen afzienbare tijd geen lid zal worden van NATO. Tenslotte zou het, niet onbelangrijk, nog voor de jaarlijkse viering an overwinning op Nazi-Duitsland op 9 mei 'vrede' kunnen zijn.

Mochten onderhandelingen met daarbij zogenaamde garantielanden tot stand komen, zal tevens verzachting of opheffing van een deel van de sancties tegen Rusland boven de markt van de onderhandelingen hangen.   

  Russische postzegel van de negende mei 1945 

Neutraal Oekraïne

Voor Oekraïne, een land dat strijdt voor een bestaan als democratisch en onafhankelijk land, lijkt een dergelijke vrede, waarin het land zich met steun van het westen opnieuw opbouwt, het hoogst haalbare. Hoe de positie van het land op lange termijn wordt, naast een buurland als Rusland, is lastig voorspelbaar.

Maar Oekraïne heeft,  juist vanwege de Russische agressie die de westerse wereld tot op zekere hoogte gijzelt, geen keuze. Een geactualiseert kernwapenarsenaal gecombineerd met toenemende polaristaie tussen autocratische en democratische partijen in de wereld, dwingt tot een oplossing. Oekraïne beseft dat zelf nog veel beter dan elk ander land en ieder van de vele roeptoeterende buitenlandcommentatoren van dit moment.

Het hoofd van de juridische onderhandelaars voor Oekraïne, Oleksandr Chalyi, verklaarde: Oekraïne zal dan in staat zijn om de huidige status van een niet-gebonden en niet-nucleaire staat van permanente neutraliteit vast te leggen zoals ook vastgelegd is in de Oekraïense soevereiniteitsverklaring van 16 juli 1990.  

Geen aansluiting bij militair-politieke allianties

Dienovereenkomstig zal Oekraïne zich ertoe verbinden geen buitenlandse militaire bases en  buitenlandse militaire contingenten op zijn grondgebied in te zetten, zich niet aan te sluiten bij militair-politieke allianties. Militaire oefeningen op het grondgebied van Oekraïne zullen (alleen) mogelijk zijn met instemming van de garantielanden.

Wel bij EU

"Het is van fundamenteel belang dat niets in het toekomstige verdrag het recht van Oekraïne om toe te treden tot de Europese Unie zal ontzeggen. En ten tweede, de garantielanden zijn vastbesloten om dit proces te vergemakkelijken", zei Oleksandr Chalyi.

Chalyi, benadrukte dat de onderhandelingen met Rusland de komende twee weken zullen worden voortgezet. Tegelijkertijd is Oekraïne al begonnen met overleg met de 'garantielanden' .

We moeten afwachten hoe utopisch de Oekraïense voorstellen, inclusief gedetailleerde uitwerking van Donetsk, Loehansk en de Krim zijn, en welke gebieden Rusland zal willen blijven behouden. Hier is skepsis gerechtvaardigd. 

 

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.