'Standard Bearer' voor 175 miljoen weer 'Vaandeldrager'

Rond 1636 schilderde Rembrandt zijn zelfportret als vaandeldrager. Het hielp hem met het verkrijgen van de opdracht voor de Amsterdamse schutterij (De nachtwacht, 1642). Nog iets ouder (rond 1500) is de geschiedenis, voor zover bekend, van de familie Rothschild, de latere bezitters van het schilderij. Die werden vanaf de 18e eeuw bekend als steeds welvarender bankiers en later ook kunstverzamelaars. Sinds 1844 is het bovenstaand schilderij van Rembrandt bezit van de familie. Een paar jaar na de dood van kunstliefhebbers Baron Élie de Rotschild in 2007 besloten zijn erfgenamen het schilderij te verkopen. De Franse regering blokkeerde die verkoop een paar jaar, maar hief kort geleden die blokkade op.
Geboorte van een land
Rembrandt's Vaandeldrager behoort tot de absolute meesterwerken van de meester en is onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van Nederland. Vaandeldragers liepen voor de troepen uit in de Tachtigjarige Oorlog, die leidde tot de geboorte van Nederland. Alles lijkt dus in zekere zin samen te komen in dit doek, landelijk nationale trots en de doorbraak van die ander nationale culturele trots Rembrandt van Harmenszoon van Rijn.
Ontbrekende schakel
Rembrandt heeft ongeveer 340 schilderijen gemaakt. De meeste hiervan bevinden zich in buitenlandse musea en particuliere collecties. In Nederland zijn 44 schilderijen van Rembrandt waarvan er 22 in het Rijksmuseum zijn. De collectie in Nederland, van zijn vroege Zelfportret als jonge man tot zijn late zelfportret in het Mauritshuis in Den Haag, geeft een overzicht van zijn leven. De Vaandeldrager behoort tot de eerste schilderijen die Rembrandt maakte nadat hij zich als zelfstandig kunstenaar in Amsterdam had gevestigd, en is tot nu toe de ontbrekende schakel in dit overzicht.
Kans dat het niet gekocht wordt is klein
175 miljoen kost het. Geen kattenpis. Overal duikt zoals dat hoort in een pluriforme, veelstemmige gemeenschap, de kritiek op. Maar de kans dat het niet gekocht wordt, is klein.
De aankoop van De Vaandeldrager zal een combinatie zijn van publieke en private financiering. De Vereniging Rembrandt zal een belangrijk bedrag van € 15 miljoen bijdragen, naast de bijdrage van het Rijksmuseum Fonds van € 10 miljoen. Ten slotte zal de Nederlandse Staat het resterende deel van € 150 miljoen neerleggen, waarvan € 19 miljoen uit het museaal Aankoopfonds.
Mocht de verwerving lukken dan zal De Vaandeldrager op tournee door Nederland gaan en in alle provincies worden getoond aan het publiek. Uiteindelijk zal het dan een plek krijgen op de Eregalerij van het Rijksmuseum.