Nieuwe Binnenweg: tabakszaak overleefde de coronamaatregelen niet

De Nieuwe Hoek, tabakszaak/pakketophaalpunt op de hoek van mijn straat, heeft de coronamaatregelen van Rutte cs niet overleefd. Op 11 februari, twee maanden na de invoering van de harde lockdown, ging er een TE HUUR-poster op het raam. De bankjes buiten, die bijna altijd bezet waren, zijn weggehaald. Het was te verwachten. Sinds half december 2020 mochten er geen rookwaren meer verkocht worden. De supermarkt verderop sprong daar gretig op in door een extra kassa voor deze artikelen te openen. Fijn voor de rokers, maar 1,5 meter afstand houden is sindsdien voor geen enkele klant meer mogelijk. Voor De Nieuwe Hoek bleven alleen de pakketten en de koffie over. Voor de pakketten ontvangt de winkelier 0,20 cent per pakket. Daar betaal je geen 1800 euro huur per maand mee. Hetzelfde geldt voor zijn goedkope automatenkoffie, die in de praktijk niet werkt als ‘to go’ maar als ‘to stay’. De Nieuwe Hoek was zeven dagen in de week van 10 tot 22 uur (de laatste tijd 20 uur) een ontmoetingsplek voor mannen waaraan de dure koffie van de terrassen verderop niet besteed was.

‘SMOKE’ 

De dynamiek en sfeer rondom deze zaak deed mij altijd denken aan de film ‘Smoke’ uit 1995, naar een verhaal van Paul Auster, met Harvey Keitel als winkelier van een tabakszaak in Brooklyn, New York. Ik heb de film in 2010 getoond bij de uitkomst van mijn boek Scènes in de Copy Corner. Van vluchtige ontmoetingen tot publieke vertrouwdheid. Dat boek is gebaseerd op observaties van de uitwisselingen tussen klanten en met de winkelier in de kopieerwinkel die twintig jaar in dit hoekpand heeft gezeten. Daarom begint mijn videofilmpje voor de presentatie van het rapport ‘Toegang tot de stad’ van de Raad van de Leefomgeving en Infrastructuur, ook weer op die hoek. Alleen werden er in en om De Nieuwe Hoek veel meer talen gesproken. Behalve Turks en Nederlands, de basistalen van de winkelier en zijn neef, hoorde je er ook gesprekken in bijvoorbeeld Kaapverdisch, Sranantongo en verschillende Oosteuropese talen. De leeftijd van de mannen hing af van wie er dienst had. In tien jaar is de omgeving van de winkel behoorlijk veranderd. Er kwamen steeds meer dure koffie-en-broodjeszaken en de vraag is of zaken als De Nieuwe Hoek, en andere ‘buurtzaken’ zich in de toekomst staande kunnen redden tegenover de opmars van de terrassen. Of er nog plekken overblijven waar het minder welgestelde (en oudere) deel van het Oude Westen bekenden tegenkomen; en dus thuis voelen.

Roken, blowen, drinken, snoepen

Nou zijn die terrassen ook al een tijd dicht. Gelijk aan het begin van de laatste lockdown hingen er op de ramen van een aantal horecazaken ook TE HUUR-borden. Ze waren zo echt dat het een paar dagen duurde voordat ik door kreeg dat het protestborden waren. Met teksten als: ‘Binnenkort is dit horecapand te huur. Informatie bij horecamakelaardij Rutte & De Jonge.’ Die borden zijn inmiddels vervangen door affiches met: ‘De horeca moest dicht helaas. We zijn nu even winkel…’ met daarachter een opsomming van wat er in de aanbieding is. Op drukke tijden zijn er kampvuurtjes en muziek. Omdat mensen niet mogen zitten, staan er geïmproviseerde statafels. Waarom mocht De Nieuwe Hoek de sigaretten niet aan de deur verkopen? Dat zou geheel in stijl zijn met hoe deze winkel functioneerde. Zowel winkeliers als klanten hingen altijd rondom de deur. De winkelier had tenslotte eerder een kiosk in een metrostation. Mocht het niet omdat roken niet gezond is misschien? De zeer nabijgelegen coffeeshops zijn wel open en voor Koekela, de beroemde banketzaak, staat van vroeg tot laat een lange rij, terwijl op de corona-IC voornamelijk mensen met overgewicht liggen. Nee, gezondheid is wel een erg botte bijl bij de keuze van maatregelen.

Versnelde verdringing?

Of de coronamaatregelen de verdringing van buurtzaken door hippere en duurdere zaken versnellen, is nog moeilijk te zeggen. Feit is wel dat De Nieuwe Hoek de eerste is in dit stuk van de Nieuwe Binnenweg die de zaak moest sluiten; en dat de huurprijzen van de winkel- en horecapanden niet onder corona geleden hebben. Net als de huizenprijzen gaan die nog steeds omhoog. De Nieuwe Hoek is eigendom van een pandjesbaas die een hele reeks horeca- en winkelpanden op dit stuk Nieuwe Binnenweg heeft. Hij woont officieel in Bonaire, zijn dochter regelt hier de zaken. Met hulp van bestuursleden van de winkeliersvereniging De Nieuwe Binnenweg heeft de winkelier nog proberen te onderhandelen over tijdelijke huurvermindering. Hij vond nul euro begrip en dat strookt wel met de reputatie van deze grootgrondbezitter. Ik ben erg benieuwd wat voor type bedrijf de inmiddels nog verder opgetrokken huur van het vrijgekomen winkelpand zal kunnen betalen. En of vastgehouden wordt aan de winkelbestemming.