Dodenherdenking: Wie we herdenken

04 mei 2020 door de redactie

Oorlogsgraven van gesneuvelden bij de Grebbeberg mei 1940 Foto: NielsB via CC

4 mei, als dag van herdenking, bestond aanvankelijk alleen voor de Nederlandse slachtoffers van de de Tweede Wereldoorlog. Sinds 1961 worden op 4 mei ook de slachtoffers herdacht die zijn omgekomen bij Nederlandse uitzending naar het buitenland.

Volgens 'verzetsmuseum' een initiatief van oud-verzetsmensen, kwamen er tussen de 225.000 en 280.000 Nederlanders om ten gevolge van de oorlog. Daarbij is niet het grote aantal toenmalige Indische Nederlanders dat omkwam meegerekend. Dat het uiteindelijk totale aantal slachtoffers in de schattingen zulke grote marges bevat, laat eens te meer zien wat een chaos het geweld van de oorlog te weeg brengt. De volgende aantallen zijn ontleend aan de site van verzetsmuseum:

258 militairen kwamen om in Duitse krijgsgevangenschap. 1490 bemanningsleden van de koopvaardijvloot  kwamen om in de oorlog. 1500 mensen van de Prinses Irene brigade en de BS sneuvelden in 1944-1945. 2000 burgers werden geëxecuteerd wegens verzet of bij represailleacties. 2200 militairen sneuvelden bij de verdediging tegen de Duitsers in mei 1940. 4400 Nederlanders die niet vanwege hun ras waren opgepakt, stierven in kampen. 20.500 Nederlandse burgers kwamen om bij bombardementen en andere gevechthandelingen in Nederland. 22000 inwoners stierven door ontbering in de Hongerwinter van 1944-1945. 30.000 Nederlandse burgers  kwamen om door bombardementen of ontbering tijdens dwangarbeid in Duitsland. 102.000 Nederlandse burgers werden vermoord vanwege hun Joodsheid. 

Volgens cijfers van het NIOD vielen in het toenmalige Nederlands Indië tijdens de Tweede Wereldoorlog in het oosten, 8200 militare slachtoffers, stierven 16.800 mensen in kampen en overleden circa 2.500.000 leden van de Indische bevolking aan de gevolgen van de oorlog. 

In het zogeheten memorandum voor de herdenking van het 'Nationaal Comité 4 en 5 mei' is vastgelegd wie herdacht worden. Zo nam Nederland na de Tweede Wereldoorlog in internationaal verband deel aan vele vaak zeer gevaarlijke buitenlandse missies. Op 4 mei worden ook de gesneuvelden daarvan officieel herdacht.

Erebegraafplaats Bloemnedaal Foto: Eric de B via CC