De nieuwe thuishaven van Gerard Cox

05 augustus 2019 door Han van der Horst

Gerard Cox heeft een nieuwe thuishaven gevonden. Hij meert al een maand of wat aan bij De Telegraaf. Als columnist. In zijn jongste bijdrage spreekt hij de vrees uit dat je in deze politiek correcte tijden als cabaretier weer een blad voor de mond moet nemen. “Binnenkort valt elke grap die je maakt, onder discriminatie, racisme en of belediging”, staat er met grote letters boven.

Zo wentelt het rad der geschiedenis. Gerard Cox zal zich in de grote dagen van het Lurelei cabaret, meer dan een halve eeuw terug, geen moment hebben kunnen voorstellen dat hij ooit voor De Telegraaf zou schrijven, De Telegraaf, die de deftige Nieuwe Rotterdamse Courant uit zijn vaderstad uit principe nimmer bij name noemde maar consequent aanduidde als “een Amsterdams ochtendblad”.

Achteraf kan worden geconstateerd dat Gerard Cox toch hetzelfde pad heeft gekozen als Jaques Gans. Dat was destijds een columnist bij De Telegraaf, die er groot op ging te allen tijde precies te schrijven wat hij wilde.

Jacques Gans
Jacques Gans vond in zijn jonge jaren de CPN nog te rechts. In de oorlog deed hij dappere dingen. Tegelijkertijd stelde hij de rechts autoritaire kringen rond Wilhelmina aan de kaak maar sinds 1955 leende hij zijn pen aan de Telegraaf. Een paar keer per week ging hij te keer tegen wat in die dagen van Drees en De Quay voor politiek correct doorging. Hier is een treffend voorbeeld, hier nog een.

ontevreden kleinburger
Gans muntte in deze columnistentijd een nieuw Nederlands woord dat het helaas in het algemeen spraakgebruik niet gehaald heeft: staatsruivenier. Zelf bleef hij zich tot zijn dood beschouwen als een soort revolutionair die lak had aan keurigheid, fatsoen en hypocrisie. En hij mocht in De Telegraaf inderdaad schrijven wat hij wilde. Dat kwam omdat zijn denkbeelden inmiddels precies pasten bij de ontevreden kleinburger die vindt dat hij leeggetrokken wordt door de overheid terwijl allerlei slampampers in de watten worden gelegd. Gans schreef niet alleen wat hij wilde. Hij schreef tegelijk wat De Telegraaf wilde horen.

Gans, de onverschrokken schrijver die van zijn hart geen moordkuil maakte.

Gans, de eeuwige bohémien.

Gans, de held van elke sigarenwinkelier die van zichzelf vond dat hij ook een origineel denker was.

Jacques Gans overleed plotseling in 1972. We zullen zien of Gerard Cox met dezelfde panache in zijn voetsporen weet te treden.

Lees hier het prachtige portret dat Max Pam (de zoon uit de beroemde Vader en Zoon strip van Peter van Straaten) op zijn site schreef van Jacques Gans.

Foto's: