Verarming Regio-journalistiek zet door
‘Kwaliteitskrant NRC ten graven gedragen’
(Door Jim Postma en Hans Roodenburg)
ROTTERDAM – De regionale journalistiek in Rotterdam verarmt. Volgend jaar wordt het nog erger. Dan verhuist de kernredactie van NRC Handelsblad naar Amsterdam.
Geen Nieuwe Rotterdamse Courant meer, maar 020- (Nieuwe Amsterdamse Courant).
Sinds de fusie in 2005 tussen het Algemeen Dagblad en het Rotterdams Dagblad hanteert het huidige AD Rotterdams Dagblad een populariteitsformule. Dit heeft deze relatief nieuwe krant naar schatting een kwart van zijn betalende abonnees in de Rotterdamse regio gekost.
Een typische Rotterdamse krant, zoals dus vroeger het Rotterdams Nieuwsblad en later het Rotterdams Dagblad, bestaat niet meer in één van de grootste havensteden ter wereld. Zoals Amsterdam nu wel het ‘Amsterdamse Parool’ heeft, met op de voorpagina en binnen in volop regionaal nieuws. Een formule die werkt, want sinds enkele jaren maakt Het Parool weer winst.
De grote vraag blijft: ‘Wanneer komt er eindelijk weer een doorvlochten regionale Rotterdamse krant, zeg maar een Rotterdams Parool?’ De markt ligt er volkomen open voor, zo hebben onderzoeken in de regio uitgewezen. Een dergelijke type krant kan zeker rekenen in enkele jaren tijd op ten minste 100.000 betalende abonnees. En dat betekent bijzonder winstgevend.
De bijlage van het tegenwoordige Algemeen Dagblad, simpel genaamd ‘Rotterdam’, is geen afspiegeling meer van de toenmalige Rotterdamse kranten. Terwijl het AD zelf best goede achtergrond- en reportageverhalen heeft, maar bijvoorbeeld nog altijd met een spagaat worstelt waar het gaat om de wedstrijd Utrecht-Feyenoord of ADO-Den Haag tegen Excelsior. Of Het Binnenhof versus het Rotterdamse stadhuis. Zo ook met Schiphol en Rotterdam Airport.
Als het AD verstandig is trekt de krant zich geheel terug op de provincie Zuid-Holland. Amsterdam en Utrecht, net als het uiterste zuiden en noorden van ons land, zijn voor abonneewinst verloren stations. Terwijl er in heel Zuid-Holland met versterkte regionale berichtgeving voor het AD juist veel te winnen valt. Maar dat is een kwestie van lef en durf.
Verschraling
Nu zien wij aan alle kanten verschraling in het vele en grote nieuws in en rondom Rotterdam. Op een ‘blunderput-affaire’, eens in een lange tijd, daar gelaten. Wereldwijd gaat nog steeds de formule op dat de man of vrouw die in je buurt of straat om het leven is gekomen, veel meer aandacht krijgt dan de duizenden doden in Libië en Syrië.
Maar probeer dat de hooggeleerde dames en heren journalisten van vandaag aan de dag maar wijs te maken. Ze halen hun neus er voorop als ze gedwongen worden een ‘regionaal klusje’ te doen. En juist daar liggen de krenten in de pap, als je ze maar wil zien en beschrijven.
De Telegraaf brengt doordeweeks met veel pijn en moeite één pagina regionaal Rotterdams nieuws. Zelden leidt dit tot een opening van Nederlands grootste krant. Het is Cruyff en nog eens Cruyff dat de klok slaat en iedereen weert dat Ajax in dit gebied niet zo geliefd is. Reden waarom De Telegraaf in het Rotterdamse nooit écht aan de bak komt, zoals het AD geen échte poot aan de grond krijgt in de Amsterdamse regio.
Dan is daar nog de gratis Metro, met vier tot zes pagina’s Rotterdams nieuws. Maar erg oppervlakkig en veel te kort van stof. Zo ook de huis-aan-huiskranten die zich te veel bezig houden met vaak onbenullige wijkgebonden zaken, die niet zelden ook worden gebruikt of misbruikt voor advertentiefuiken.
In de tijd dat ooit in de zestiger en zeventiger jaren er gerenommeerde journalisten werkten voor De Havenloods, was die krant een begrip in de stad. Met kleurrijke verhalen, goede interviews en reportages. Nu ruikt die krant aan alle kanten naar de commercie en is er weinig journalistieke hart en ziel in te bespeuren. Concurrent De Echo (Telegraaf Media Groep) heeft soms wel wat meer uitgebreide achtergrond- en nieuwsverhalen, maar gezien de geringe omvang van deze nieuwkomer ook nog mondjesmaat.
Radio- en TV-Rijnmond
Bij RTV Rijnmond is ook te veel vluchtigheid te bespeuren, met af en toe een goede tv-documentaire. Op zichzelf doet deze radio- en tv-zender, gecombineerd met de internetsite, het best wel aardig. Maar blijft ver onder de maat in vergelijking met bijvoorbeeld de Amsterdamse tv-zender AT-5. Wellicht is dit ook een geldkwestie.
Radio Rijnmond doet overigens wel goed zijn best. Maar kan altijd beter. Zeker onze regionale tv-zender. TV-Rijnmond zou veel meer smoel kunnen tonen door meer kritisch te zijn. Hier worden goede debatten gemist, zoals paneldiscussies over hete hangijzers in de stad. Misdaad en het hele uitgaans- en horecawezen blijven sterk onderbelicht, evenals eigen onderzoekjournalistiek in schandalen en politieke doofpotzaken.
Op sportgebied daar en tegen is radio– en tv-Rijnmond wel vaak goed op de hoogte en boeiend genoeg om er naar te luisteren en te kijken.
Het starten van De Oud-Rotterdammer, nu al meer dan vijf jaar geleden, is wel een grote aanwinst voor Rotterdammers boven de vijftig jaar. Met veel verhalen van toen, nostalgie door de hele stad, een gat in de markt zeker ook waar het om advertenties gaat. Daarnaast veel praktische tips en adviezen voor de oudere Rotterdammer.
Jammer dat deze krant slechts één keer in de 14 dagen verschijnt, maar wekelijks zal waarschijnlijk net een bruggetje te ver zijn.
‘Cowboys’
Een paar ‘oude cowboys’ waaronder de ‘bovengetekenden’ hebben nog geprobeerd het ‘Rotterdam-gevoel’ in de stad terug te brengen met de weekkrant Rotterdam Vandaag & Morgen. Maar helaas sneuvelde deze onderneming snel als gevolg van de toen uitgebroken kredietcrisis eind 2008.
Investeerders trokken zich heimelijk terug en adverteerders lieten het massaal afweten, waardoor deze papieren krant reeds na zeven nummers noodgedwongen moest stoppen. De redactionele formule was wel een groot succes, de kranten vlogen in die tijd met 50.000 exemplaren uit de distributiebakken. En elke week werd er om meer gevraagd, maar helaas dus ‘pech onderweg’.
Het aanvankelijke plan van deze ‘lefgozers’ was om dagelijks een papieren ochtendkrant met bordenvol Rotterdams regionieuws op de markt te brengen. Bij het toenmalige WEMAR-onderzoekbureau van wijlen Kees Wetsema bleek er bij potentiële abonnees animo genoeg voor te zijn, maar hier trok de Rabobank zich op het laatste moment terug door de crisis in het gehele bankwezen.
Nu bestaat er alleen nog de elektronische versie onder www.vandaagenmorgen.nl. Allemaal liefdewerk-oudpapier van deze oudere en enkele jongere redacteuren. Een subsidie-aaanvraag bij het Bedrijfsfonds van de Pers loopt nog en pas bij honorering kan Rotterdam Vandaag & Morgen weer écht de vleugels uitslaan.
Tot nu toe blijft het behelpen met een aantal goedwillende enthousiaste journalisten, maar met geen brood op de plank. De vraag is dus hoe lang zij dit nog kunnen volhouden. Alleen met veel plezier!
NRC Handelsblad
Collega Hans Roodenburg heeft op de vaksite van NVJ-journalisten ‘Villa Media’ een nogal stekelig stuk geschreven over NRC Handelsblad. Met de stelling dat NRC Handelsblad vooruitlopend op de verhuizing naar de ‘grachtengordel’ in Amsterdam al helemaal aan het verAmsterdamsen is. Met name is dit het geval in het nieuwe weekendkatern Lux (gericht op alle soorten van leefstijlen).
De oorzaak is Roodenburg onduidelijk. Het zou volgens hem kunnen dat er juist heel veel redacteuren en columnisten van Lux al erg Amsterdams georiënteerd zijn. Met de verhuizing naar Amsterdam en met het contactformaat heeft volgens een Rotterdamse collega (naam bekend – red) van de NRC, uiteindelijk het Algemeen Handelsblad tóch nog gewonnen!
Voor de ouderen onder ons: in 1970 gingen de Rotterdamse Nieuwe Rotterdamse Courant (NRC) en het Algemeen Handelsblad een fusie aan en vestigden zich hier in Rotterdam. De grootste van deze twee
kranten zat daar al. Achteraf gezien is dit de enige landelijke krantenfusie die als succesvol kan worden bestempeld.
Roodenburg: ,,Interessanter dan de geijkte reacties – zowel positief als negatief – zijn de persoonlijke gevoelens van oude bekende collega’s van mij bij NRC Handelsblad in Rotterdam. Zo bleek uit de mails aan mij op mijn opiniestuk op Villa Media.’’ Om begrijpelijke redenen willen zij in dit verband niet met naam en toenaam worden genoemd.
Een ex-collega (inmiddels in de vut) schreef: ,,Het is zoals het is. Ik maak mij persoonlijk meer zorgen over het opleuken van de NRC door de nieuwe hoofdredacteur Vandermeersch en de daardoor in mijn ogen teloor gaande kwaliteit van NRC Handelsblad, dan de verhuizing naar Amsterdam. Een tikkeltje gechargeerd durf ik hierbij te stellen dat het fenomeen kwaliteitskrant wat de NRC betreft nu definitief ten graven is gedragen. Met de kanttekening dat steeds minder lezers het blijkbaar noodzakelijk vinden dat een serieuze kwaliteitskrant voor dit land behouden blijft.’’
Chagrijnig
Hans Roodenburg vervolgt zijn betoog: ,,Een ander wees mij erop dat door de verhuizing naar Amsterdam al enkelingen te kennen hebben gegeven graag gebruik te willen maken van het sociaal plan. Dus exit via een oprotpremie volgens de kantonrechtersformule, ouderenregelingen. Dit komt overigens goed van pas in het strategische plaatje om tot inkrimping van de NRC-redactie te komen zonder gedwongen ontslagen.
Eentje sloeg op Villa Media wellicht de spijker op de kop: ,,Mij als lezer is overigens nooit opgevallen dat de NRC zo Rotterdams was. Ik weet niet beter dan dat de grote meerderheid van de redactie de Marten Meesweg intens haatte. De boemel uit Amsterdam zat altijd vol chagrijnige NRC-gezichten. Dus gebeurt er nu gewoon wat er al jaren door bijna iedereen werd gehoopt.’’
In Rotterdam zelf wordt door onderlinge concurrentie de advertentiemarkt verder uitgehold. De huis-aan-huisbladen plaatsen vaak paginagrote advertenties tegen absolute dumpprijzen. De nieuwe krantencombinatie Maasstad DePers is daar aan het begin van dit jaar al slachtoffer van geworden. Vorige maand verscheen de laatste krant.
Slachtoffers
De verwachting is dan ook nu gerechtvaardigd dat er in de papieren sectoren nog meer slachtoffers gaan vallen. Tussen de vele edities van De Havenloods/Het Zuiden (Wegenerconcern) en De Echo/Postiljon (Telegraafconcern) en verschillende wijkgebonden krantjes van vaak kleine uitgeverijen is het elke week weer oorlog met doorlopende ‘advertentiefuiken’.
En dan te bedenken dat de regio Rotterdam eind jaren zestig nog zeven op deze markt opererende eigen dagbladtitels had. Die tijd komt nooit meer terug. Behalve dan nog even dit jaar in september tijdens de expositie in het Schielandshuis over de in Rotterdam verdwenen titels. ‘Weer een krant vermoord’, zo schreeuwde ooit onze verbolgen collega Peter Ouwerkerk. Zijn schreeuw was als een roepende in de steeds droger worden Rotterdamse krantenwoestijn.
Met Rotterdam Vandaag & Morgen is er ten minste nog een heel klein stukje leven na de dood…
.gif)
