Startpunt voor verkiezing gemeenteraad

30 september 2013 door Hans Roodenburg

In de week dat de Tweede Kamer een discussie heeft gehouden over de nationale regeringsbegroting, maakte de gemeente Rotterdam bekend volgend jaar 65,5 miljoen (op een totaal van 3,8 miljard) te moeten ‘ombuigen’. Dat zal in commissie-vergaderingen eind oktober en op 7 november in de gemeenteraad weinig spektakel opleveren vanwege de meerderheid van de coalitie van burgemeester en wethouders (PvdA, VVD, D66 en CDA).

Alleen de oppositie, met name Leefbaar Rotterdam, zal nog wat tegensputteren. De begrotingsbesprekingen van Rotterdam hebben in die zin zijn democratische functie.

De belangrijkste nieuwe ‘ombuigingen’ die het college voorstelt zijn:
- Verlaging van de rioolheffing voor de burgers.
- Geringere stijging van de afvalstoffenheffing dan de afgelopen jaren.
- Verdere verlaging van de kosten van het ambtelijk apparaat door minder (dure) expertise in te huren en de kosten voor de informatietechnologie te beperken.

Meevaller
In het licht van de bezuinigingen zijn de lagere lasten voor de burgers in het rioolrecht en de mindere stijging van afvalstoffenheffing een meevaller. De vraag is echter of de coalitie hiermee niet zich uiteindelijk in de eigen staart bijt als het over een aantal jaren de lasten weer extra moet verhogen. Om dat te voorkomen is uiteraard een duurzaam langetermijnbeleid nodig. Oppositiepartij ChristenUnie-SGP spreekt terecht van een ‘charmeoffensief’ vlak voor de gemeenteraadsverkiezingen volgend jaar maart dat de partij overigens zeer ongepast vindt.
Wat te verwachten valt is dat oppositiepartij Leefbaar Rotterdam frontaal in de aanval gaat. Het zal ze niet helpen. Tenzij ze bij de volgende verkiezingen zoveel zetels haalt dat bij de nieuwe collegevorming men niet om deze partij heen kan. Zelfs dan zal men nog aardig water bij de wijn moeten doen in haar programmapunten. Daarop kan Leefbaar Rotterdam best afgerekend worden. Een verzuchting: waarom gaat men nu al niet uit van realistische politiek. Dat zal ongetwijfeld serieuze kiezers trekken.

Opgave
Realistisch is weer wel ChristenUnie-SGP door te stellen dat ‘het stadsbestuur voor een enorme opgave staat om - ondanks de forse korting van het Rijk – het huishoudboekje op orde te brengen’. De Rotterdamse oppositiepartij maakt zich wel ernstig zorgen over de claim die deze begroting legt op de volgende bestuursperiode.
Dit gebeurt volgens haar door het uitstellen van maatregelen en door opnieuw een beroep te doen op de reserves. De gemeente bezit een weerstandsvermogen van minstens 170 miljoen euro. In 2010 werd al door het college na de vorige gemeenteraadsverkiezingen een eerste bezuiniging van 250 miljoen aangekondigd en er zouden zo’n duizend voltijdbanen van ambtenaren verdwijnen. Die opgave is inmiddels verdubbeld.
Leefbaar Rotterdam heeft daar een heel andere mening over, bijna een ‘Wilderiaanse’. Volgens haar worden de reserves ‘jaar na jaar geplunderd’ om de tekorten aan te vullen. Er zouden teveel mensen in de bijstand zitten (de meerkosten worden grotendeels uit de reserves gehaald) en de gemeentelijke reorganisatie zou niet de gewenste besparing opleveren.

Bijstand
Deze oppositiepartij vindt dat het stadsbestuur de problemen voor zich uitschuift. ,,Rotterdam telt in verhouding nog steeds het grootste aantal mensen in de bijstand van Nederland en het aantal nieuwe bijstandsgerechtigden (wat netjes, vroeger werd gesproken van ‘trekkers’, HR) blijft oplopen.’’

Een punt – inmiddels politiek breed gedragen – heeft de partij wel met de kreet dat onduidelijk is of een flink aantal mensen in de bijstand daar wel recht op heeft.
De besparingen op personeelskosten blijven volgens Leefbaar Rotterdam achter bij wat aanvankelijk werd beloofd. ,,De ontslagen vallen vooral bij uitvoerende functies en niet in veel duurdere management-, beleid- en communicatiefuncties.’’
Overdreven gesteld doet ons dat weer denken aan een ouwe rot in de journalistiek, de hoofdredacteur Geert-Jan Laan van deze site, die stelde dat toen hij in het begin van de jaren ’70 Rotterdam ‘deed’, de gemeente drie persvoorlichters kende die vaak ervoor zorgden dat de telefoon werd doorgezet naar de betreffende burgemeester of wethouders. ,,Thans zijn er misschien wel tachtig goed gehonoreerde communicatiemedewerkers die worden geacht de boot af te houden.’’
Tijden veranderen, maar de opmerking geeft wel weer hoe de communicatie met de onafhankelijke pers en publiek is gewijzigd.

Professioneler
Het communicatiebeleid van de gemeente is natuurlijk wel geprofessionaliseerd. Maar wat vooral positief opvalt, zijn de veranderingen bij de oppositiepartijen die dankzij de nieuwe technologieën hun eieren kwijt kunnen op gelikte internetsites.
Het mooiste voorbeeld daarvan is de eenmansfractie van ChristenUnie-SGP die in Mark de Boer een zeer actieve voorlichter heeft. Je vraagt je soms wel eens af waarvan hij dat doet. Wat ons betreft kan hij ‘doorgroeien’ naar een effectieve functie in het gemeentelijke voorlichtingsapparaat. Want is het niet zo dat voor voorlichters en soms ook voor onafhankelijke journalisten geldt ‘wiens brood men eet wiens woord men spreekt’?

Al met al zijn de begrotingsbesprekingen in Rotterdam een mooi startpunt voor de gemeenteraadsverkiezingen volgend jaar. Leefbaar Rotterdam zal zeker van een deel van de sikkeneurige Rotterdammers (die landelijk PVV stemmen) steun krijgen. Het gaat er alleen om is die steun voldoende om in een nieuwe Rotterdamse coalitie deel te nemen?

Rijp
ChristenUnie-SGP lijkt bij een goed verkiezingsresultaat rijp voor toetreding tot het college. Dat geldt veel minder voor Groen Links en de SP met hun nogal eigengereide (onhaalbare?) standpunten.
Interessant wordt tevens wat de nieuwe moslimpartij in oprichting in Rotterdam gaat doen. Zij zal vooral stemmen wegsnoepen van de traditionele allochtonenpartij PvdA. Zij zal echter niet groter worden dan een ‘splinter’. Hetzelfde geldt voor een eventuele Rotterdamse ouderenpartij (OPA?). Leuk al dit soort eenzijdig gerichte ‘one-issue-partijen’. In ons democratisch bestel toegestaan. Maar of het de efficiënte besluitvorming te goede komt is een tweede.