'Nederland, word eindelijk wakker'
Rotterdam Vandaag
& Morgen geeft nu en dan gastschrijvers de gelegenheid hun mening op deze
site te ventileren. Rotterdam Vandaag & Morgen is niet verantwoordelijk
voor de inhoud van deze opiniestukken. Riens Meijer is specialist t.a.v. de
kansen en bedreigingen in de 21ste eeuw en schrijft daar artikelen en boeken
over.
De huidige
Nederlandse samenleving heeft alle kenmerken van toenemende preferentie voor
vrije tijd boven arbeidstijd.
Tevens legt men meer nadruk op het verdelen van de
welvaart dan het creëren van nieuwe welvaart op basis van de nieuwe kansen in
de 21ste eeuw. Het wordt steeds duidelijker dat niet dankzij maar ondanks de
huidige politici er nog welvaart is.
Dat we zo`n enorm
rijk land zijn, hebben we te danken aan onze Gouden eeuw! Weinig Nederlanders
beseffen dat. Onze machthebbers zijn door de weelde die ze geërfd hebben week,
bureaucratisch en regelliefhebbers geworden. Daardoor zullen we steeds verder
in verval raken.
Andere instelling
In het huidige
nieuwe tijdperk moet er een klimaat voor pioniers, ondernemerschap en
innovaties worden gekatalyseerd. Dat vraagt machthebbers met een totaal andere
instelling, achtergrond en ervaring. De huidige Kamerleden hebben voor circa
75% een ambtelijke en geen ondernemers of bestuurlijke bedrijfsachtergrond.
Het gaat de
huidige politici erom de volgende keer weer gekozen te worden en politiek
carrière te maken. Dat is gezien de achtergrond van de meeste Kamerleden
logisch maar daarmee is politiek wel van roeping tot job verworden. Het
is maar de vraag of dat in het licht van de nieuwe kansen en bedreigingen in de
21ste eeuw een goede zaak is.
Het probleem in
Nederland zit hem niet in nieuwe ideeën, maar in het ontsnappen aan oude ideeën
en inzichten die bij veel mensen, die in het Industriële Tijdperk hun carrière
maakten en nu (nog) aan de macht zijn, in hun brein zijn vastgeroest.
Veel bestuurders in bedrijfsleven, overheid en politiek denken, ondanks dat we in de 21ste eeuw het Industriële Tijdperk achter ons hebben gelaten, op de oude voet door te kunnen gaan. Zij realiseren zich niet dat de winnende strategie van de 20ste eeuw veelal de verliezende strategie in de 21ste eeuw is geworden.
Loonkosten
De weg om nu eens
echt uit de crisis te komen wordt niet gezocht in katalyseren en faciliteren
van investeringen en innovaties, maar vooral in het verlagen van
de loonkosten. Hiermee is alleen op korte termijn de economische groei
gestimuleerd, maar (zoals wel te voorspellen is) zal op langere termijn – als
we op de ingeslagen doodlopende weg voortgaan- de groei enorm tegen gaan
vallen. Dit komt omdat de groei alleen duurzaam kan zijn wanneer we nieuwe
producten en diensten ontwikkelen die afgestemd zijn op de eisen van de 21ste
eeuw.
Er is in de politiek
geen eensluidend beeld over de toekomst van Nederland. Het beeld is te veel
versplinterd over te veel belangengroepen. Die hebben zo allemaal hun eigen
visie, waardoor van een gezamenlijke aanpak geen sprake is, terwijl Nederland
juist dat nu zo hard nodig heeft.
We blijven maar 'polderen' waardoor we met bloedeloze compromissen van onze beheerders
opgescheept blijven zitten. Beheerders die volstrekt ten onrechte menen
dat zij na de kredietcrisis weer gewoon op de oude voet kunnen doorgaan terwijl
we snakken naar nieuw elan, daadkracht en pragmatisme.
Banksector
Omdat banken
cruciaal zijn voor het scheppen en exploiteren van krediet, heeft de bankcrisis
rechtstreeks tot een kredietcrisis geleid. De enorme geldbedragen die
regeringen in de banksector hebben gepompt, vertonen niet de neiging te doen
wat ze moeten doen: namelijk de leningen aan bedrijven en consumenten weer echt
op gang brengen. Dit komt doordat banken twee totaal onverenigbare
doelstellingen opgelegd hebben gekregen. Herkapitalisatie om een faillissement
te voorkomen én het verstrekken van krediet.
Als banken dan
ook hun te hoge leverage-ratio willen of moeten verlagen dan betekent dit dat
zij, vanwege het inkrimpen van hun eigen activa, nog minder krediet aan
bedrijven en consumenten kunnen verstrekken. Aldus is gebeurd. Dit is
catastrofaal geweest omdat een economie die eenmaal tot stilstand is gekomen
buitengewoon lastig weer op gang kan worden gebracht, zoals we nu ook ervaren.
Het is een illusie en zelfs naïef om te denken dat het opnieuw oppompen van onze systeembanken automatisch leidt tot herstel van het algehele vertrouwen. Mensen zijn nu eenmaal op emotioneel niveau niet aan te zetten ( zoals ook al is bewezen) tot blinde consumptie of beleggen, simpelweg omdat ‘het systeem’ dat van hen verwacht.
Conclusie
Onze machthebbers
zijn niet bijster gericht op de kansen en bedreigingen in de 21ste
eeuw. Zij zijn doende de kennis, methodieken en werkwijze uit het
Industriële Tijdperk die zij zich eigen hebben gemaakt ook in de 21ste eeuw toe
te passen terwijl die in de meeste situaties al lang over de houdbaarheidsdata
heen zijn.
Ook heeft een
(over) ‘beheers-mentaliteit’ in Nederland de overhand gekregen. De werkloosheid
loopt steeds één stap voor op de bestrijding ervan. Het hele economische
receptenboek ligt steeds op de verkeerde bladzijde open. Onze politici doen in
de huidige fase van verval het enige dat ze nog kunnen doen: geld tegen het
probleem aan gooien, wetten en regels uitvaardigen, en commissie instellen die
toezien op de naleving daarvan.
Het is de hoogste
tijd dat we in Nederland wakker worden omdat we op een doodlopende weg zitten.
In niets is een beleid te herkennen dat gericht is op de toekomst van Nederland
en dat correspondeert met belangrijke maatschappelijke en demografische
ontwikkelingen. Daarom moet er een algehele ‘turnaround’ in denken, doen en
handelen plaatsvinden.
De grootste
uitdaging voor de politici zou moeten zijn: hoe komen we te weten waar en hoe
de kennis in Nederland uitgebreid moet worden. In een kennis en innovatie
georiënteerde economie gelden andere productiefactoren. Deze zijn onder meer:
de beschikbaarheid van een moderne telecommunicatie- en infrastructuur,
hooggeschoolde arbeidskrachten en onderzoekinstituten in relevante gespecialiseerde
disciplines.
.gif)
