‘Nacht und Nebel’ gevangene Hendrik

03 mei 2016 door de redactie

In de avond van 7 augustus 1942 staat op station Delftsche Poort een trein met Duitse verlofgangers gereed om te vertrekken als er in de verte een explosie wordt gehoord. Onderzoek wijst uit dat op het spoorviaduct een explosief was aangebracht. Dit explosief is bij toeval door een spoorwegbeambte vroegtijdig tot ontploffing gebracht.

De beambte kwam daarbij om het leven. Als de aanslag gelukt was waren er onder de Duitse militairen veel slachtoffers gevallen.
 

Sabotage
De NS-directie spreekt van een ‘sabotagegeval van een dilettantisch karakter’ doch de hoogste Duitse militair in Nederland, luchtmachtgeneraal Friedrich Christiansen, geeft de daders één week om zich melden zo niet dan zouden een aantal vooraanstaande Rotterdammers, welke de Duitsers in St. Michielsgestel in gijzeling houden, met hun leven betalen voor de daden van het verzet. In Rotterdam worden plakkaten met dit dreigement verspreid en Rotterdam deelt zich in twee kampen.
De kerken en 32 politieke notabelen zetten een advertentie in het NRC waarin de aanslag wordt veroordeeld, het mag niet baten en op 15 augustus worden de gijzelaars Willem Ruys, Chris Bennekers, Robert Baelde, Alexander Schimmelpenninck van der Oye en Otto Graaf van Limburg Stirum vermoord.
Nu keert het Rotterdams sentiment zich tegen de Duitsers o.a. wordt brand gesticht in het, bij de Duitsers in gebruik zijnde, Luxor theater.

Handtasje
Op 17 oktober steelt ene Samuel Dormits een handtasje dat bij een bakker in Blijdorp vergeten was. Het was hem te doen om de bonnen en het persoonsbewijs dat hij nodig had voor zijn vrouw Annette.
Sal wordt betrapt en voor verhoor afgeleverd op bureau Oostervantstraat. Tot dan denkt men aan een simpele diefstal doch Sal trekt een pistool en schiet zichzelf door het hoofd.
Deze opmerkelijke daad is reden voor een groot onderzoek en bij hem thuis in de Bijlwerffstraat vindt men naast materialen om bommen te maken en communistische pamfletten ook een – slecht gecodeerde - ledenlijst van de communistische Nederlandse Volks Militie. Onze eigen politie schakelt onmiddellijk de ‘Sicherheitsdienst’ in en nog dezelfde avond worden alle mensen op de lijst, vaak met echtgenotes en soms kinderen, gearresteerd. Onder de arrestanten is mijn oom Henk Sloof. Na een zwaar verhoor bij de SD op de Heemraadsingel belandt hij in de gevangenis van Scheveningen om volledig kapot later naar de politieke afdeling van kamp Amersfoort te verhuizen.

Stalingrad
Eind 1942 lijden de Duitsers een zware nederlaag tegen de communisten bij Stalingrad en in december 1942 slaat de stemming volledig om.
De bezetter voert het ‘Keitel-Erlass’ in een geheime richtlijn bedacht door generaal Keitel om mogelijke verzetslieden in het niets te laten verdwijnen. Voortaan worden gevangenen waarvan het onduidelijk is of zij de doodstraf zullen krijgen ‘abgetrennt’ (geruisloos afgevoerd met onbekende bestemming).
Zij verdwijnen in nacht en nevel van hen mag geen spoor achterblijven. Als familie en vrienden niet weten waar iemand is gebleven en of iemand nog leeft, zal dat een extra kwelling voor hen zijn.
Als ‘Nacht und Nebel gevangene’ wordt oom Hendrik naar kamp Natzweiler-Struthof bij Straatsburg getransporteerd en komt daar op de politieke afdeling. Samen met andere N.N. gevangenen moet hij dagelijks graniet hakken voor de nieuwe Duitse hoofdstad ‘Germania’ naar een idee van Albert Speer. Enkele blokken van dit graniet vormen nu de sokkel van ons monument ‘Verwoeste Stad’ van Zadkine.

Uitgeput
Velen overleven de zware arbeid en het kamp niet Hendrik wel, maar als in september 1944 de Amerikanen Natzweiler naderen wordt hij met de laatste overlevenden op transport gesteld naar kamp Dachau bij München, een reis van ruim 400 km die grotendeels lopend wordt afgelegd.
Daar in Dachau sterft op 17 februari gevangene nummer 100693, mijn oom Henk, aan uitputting, ondervoeding en vlektyfus.
Twee maanden voordat de Amerikanen het kamp op 29 april 1945 bevrijden.