Media hebben het altijd gedaan

08 januari 2017 door Hans Roodenburg

Nog voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer in aanstaande maart dit jaar botsen de vele mediastromingen in ons land en regionaal fors met elkaar. Rechts hekelt ‘de politiek correcte’ mainstreammedia. Links zet zich af tégen rechts met vaandeldragers als PVV, Geen Peil, Voor Nederland en Forum voor de Democratie. Merkwaardig genoeg zijn voor zowel rechts als links de media de grootste boosdoeners. Het politieke midden (met VVD, CDA en soms D66) lijkt nauwelijks aan bod te komen.

Elk respecterende (nog papieren) krant heeft tegenwoordig een opiniepagina waarop meningen worden verkondigd. Het zijn echter de sociale media (internet, Twitter en Facebook) die in alles extremer zijn in standpunten. Soms zelfs op het dreigende af.

Wat dat betreft kan het verhelderend werken als onafhankelijke journalisten – voor zover zij géén vooroordeel hebben – verhalen en meningen modereren om in elk geval te beoordelen of men zich wel aan de wet houdt (geen doodsbedreigingen, géén racisme in de ergste variaties, géén zware persoonlijk beledigingen en soms ook journalistiek wederwoord).

Daarom brengen vrijwel alle kranten clean de uitspraak van de rechters in de rechtstaat, die Nederland nog steeds is, over de zaak Wilders (‘minder, minder, minder Marokkanen‘). Dat daarop vele opinies komen van zowel linkse als rechtse personen – vaak bekende Nederlanders – is niet de onafhankelijk opererende journalisten aan te rekenen. Zij hebben overigens best wel een persoonlijke mening die soms in columns terug te vinden is.

Van de mainstreammedia moeten de NOS (vooral de Vara), in mindere mate RTL, De Volkskrant, Trouw en NRC Handelsblad/NRC Next het bij de rechtse figuren ontgelden. De linkse ‘politiek correcte media’ zouden het vooral voorzien hebben op De Telegraaf en het AD. Politici strooien met verwijzingen naar al deze nationale kranten en omroepen waarna zij graag instemmend of hun tegenstanders citeren.

Maar het ergste (?) is de enorme vlucht die internet en sociale media hebben doorgemaakt. Daarin lijken de botsingen nog heftiger te worden. Rechts is daarop aan de winnende hand. Sites als GeenStijl (het rechtsere zusje van de Telegraaf Media Groep), OpinieZ, De Dagelijkse Standaard, The Post Online en vele ‘bloggers’ zetten zich vaak af tégen links die zich inderdaad soms nogal arrogant gedraagt. Daar staat tegenoever dat sommige rechtse mensen er ook wat van kunnen.

Je kunt niet alles volgen. Maar ik kijk vaak televisie, zie verwijzingen op Twitter, die worden overheerst door rechts, en lees dagelijks NRC Handelsblad. De laatste heeft vrijwel dagelijks twee of drie opiniepagina’s (op zaterdag zelfs een heel katern) waarin vooral in de laatste tijd alle meningen aan bod komen. Jawel de linkse opvattingen iets meer dan de rechtse. De voormalig Israël-correspondente Leonie van Nierop van NRC Handelsblad moet het voor haar sympathieën voor de Palestijnse zaak ontgelden.

De krant lijkt ook wel sinds de verhuizing in december 2012 van Rotterdam naar het ‘linkse’ Amsterdam – de mediahoofdstad van ons land – zich te hebben aangepast aan zijn omgeving. De per 1 oktober 1970 gefuseerde Nieuwe Rotterdamse Courant (rechts-conservatief) en het Algemeen Handelsblad (liberaal) zijn steeds meer in het linkse vaarwater gekomen. Of zoals de ombudsman van NRC Handelsblad het aan mij stelde ‘links-liberaal’.

Niks mis mee als je daarvoor uitkomt. De bevolking kan kiezen. De pluriformiteit in de Nederlandse pers is nog steeds groot. De Telegraaf is rechts van het midden met soms venijnige commentaren die links aanpakt. Het AD (Algemeen Dagblad), dat dankzij de Belgische Persdienst regionaal sterk is uitgebreid, probeert tegenwoordig zijn populariteitsformule sinds 2005 wat serieuzer in te vullen. Onder de nieuwe hoofdredacteur Hans Nijenhuis lukt dat enigszins. Ik zie op vele rechtse blogs altijd instemmende verwijzingen naar de politieke topverslaggever Wierd Duk.

Zijn interview met de Nederlandse socioloog Ruud Koopmans, een expert in Duitsland over de radicale islam, heeft waarschijnlijk een recordaantal lezers en verwijzingen gehaald. Toch is het AD niet rechts, niet links en probeert het beide kampen te bedienen. Het probleem van deze krant is wél dat ieder van welke kant ook poogt misbruik te maken van opvattingen van tegenstanders.

De tijd dat vrijwel iedereen zijn eigen zuil (rechts, links of midden) kiest en respect had voor de ander, lijkt al lang voorbij. De polarisatie neemt heel erg toe. Maar om daarvan de mainstreammedia te beschuldigen gaat te ver. Het zijn altijd nog de individuelen die zich te buiten gaan.

Regionaal in Rotterdam hebben we journalistiek marktleider RTV Rijnmond, het nog enigszins grote AD Rotterdams Dagblad, de kleine edities van De Telegraaf en Metro, en de op het politieke vlak neutrale ‘advertentiefuiken’ ofwel de gratis huis-aan-huis-kranten. RTV Rijnmond wordt door tegenstanders van de gesubsidieerde regionale radio en televisie vaak onder de ‘correcte politieke media’ geschaard. Ook dat valt wel mee.

Daarnaast zijn er nog vele internetsites die zolang zij niet verbonden zijn aan bestaande mediaproducten als paddenstoelen uit de grond rijzen. De belangrijkste zijn de door vrijwilligers bemande Vers Beton (lichte neiging tot links), Stadslog (probeert de kerk in het midden te houden; neigt wel naar links) en deze site www.vandaagenmorgen.nl. Dat is de oudste (sinds 2008) uit het internettijdperk toen het goed opgang kwam.

Lezers moeten zelf maar beoordelen of onze site links, rechts of van het midden is. De kernredactie komt van het sociaaldemocratische voormalige Het Vrije Volk (in 1991 opgeheven). Op één huidig kernredacteielid na zijn we naar het midden opgeschoven. Maar of wij daarbij ons lekker voelen, is gezien de toenemende polarisatie de vraag.

We proberen wel alle kanten van het linkse en rechtse spectrum ruimte geven. Zo geven we gastauteurs als Ronald Sörensen (een van de oprichters van Leefbaar Rotterdam) en blogger Jan Gajentaan ruimte om hun rechtste praatjes te uiten. Aan de andere kant komen natuurlijk ook linkse gastauteurs en mensen die reageren aan bod. We beseffen dat het midden te weinig opinies maakt. In Rotterdam zijn er ook genoeg mensen met politieke opinies van het midden.