Nieuw rapport over de toeslagenaffaire of hoe de overheid met burgers en met het geld omgaat of dient te gaan

25 januari 2025 door een van onze redacteuren
Nieuw rapport over de toeslagenaffaire of hoe de overheid met burgers en met het geld omgaat of dient te gaan
Bld M Nilov px

De manier waarmee de overheid met publiek geld omgaat, is samen met de wijze waarop de overheid met zijn burgers behandelt, een van de twee rode lijnen doorheen het dossier van de Toeslagenaffaire. Het zijn fundamentele vragen die door Toeslagenaffaire een diep slepend spoor in het Nederlands politieke landschap trekken.  

 De 'Spoedadviescommissie voortgang hersteloperatie toeslagen' van de Tweede Kamer heeft daar deze week een nieuw traject aan toegevoegd. 

"‘Als we terug in de tijd zouden kunnen, zouden we het heel anders ontwerpen.’ Die zin hebben we veel gehoord. Maar dat kan niemand. Alles opnieuw doen betekent grote rechtsonzekerheid en nog meer vertraging." Zo begint het juist verschenen nieuwe rapport over de toeslagenaffaire van de 'Spoedadviescommissie voortgang hersteloperatie toeslagen': Minder beloven meer doen.

Schema uit het Kamerrapport 

Het  rapport van de Spoedadviescommissie zegt:  ' We kiezen er daarom voor om het systeem stevig op de schop te nemen, maar om het niet over de kop te gooien. Dat is in het belang van de ouders. Zij moeten krijgen waar ze recht op hebben. Dat kan alleen als oplossingen ook uitvoerbaar zijn.' De commissie doet een aantal aanbevelingen.

Toch met Stichting (Gelijk)waardig Herstel (ex-Laurentien) in zee

De eerste en misschien belangrijkste aanbeveling is: Herontwerp het compensatieproces voor aanvullende schade Dit moet een rechtmatige en uitvoerbare keten worden. De staat moet nastreven om alles te schikken. Dat betekent namelijk dat ouder en staat het eens zijn geworden. [...] We willen dat het ministerie van Financiën in dit proces een terugtrekkende beweging maakt. Zij is ook partij. Iedereen krijgt dus van een onafhankelijk persoon een schikkingsvoorstel. [...]

Het aantal hulproutes moet worden ingeperkt. Nu is het voor ouders onoverzichtelijk. We stellen slechts twee routes voor:

Route A voor emotioneel herstel en hulp bij het aannemelijk maken van de schade.

Daar ligt de focus op zowel emotioneel als financieel herstel. Daar worden ouders geholpen met het op papier krijgen van hun verhaal en het aannemelijk maken van hun schade. We adviseren om dit volledig vanuit Stichting (Gelijk)waardig Herstel te doen. Dit is een bewezen en goed werkende methodiek. 

Route B voor het zelf aannemelijk maken en indienen van de schade.

Bij deze route kunnen toeslagenouders terecht voor het indienen van de schade als ze geen behoefte hebben om hun verhaal te doen. Zij moeten zich daarin laten bijstaan door een advocaat. Het is aan henzelf en hun advocaat om de gevraagde onderbouwing aan te leveren voor het aannemelijk maken van de schade.

In beide routes worden schades langs één schadekader gelegd, dat voor iedereen geldt.  Daarin staat precies welke bedragen gelden en aan welke aannemelijkheid en bewijslast voldaan moet zijn.

Een tweede aanbeveling van de Spoedadviescommissie is: 'Haal gezinnen die de regie kwijt zijn uit dit proces We adviseren een team te organiseren dat de verantwoordelijkheid krijgt om hulp te verlenen aan gezinnen die de regie kwijt zijn. Deze gezinnen worden hiervoor uitgenodigd. Ze krijgen één hulpverlener die de regie tijdelijk overneemt. Die werkt gelijktijdig aan perspectief, compensatie en aanvullende hulp.


Enige feiten en gevolgtrekkingen 

In de periode van 2004 tot 2019 ging het bij de kinderopvangtoeslag naar schatting om 26.000 ouders met 70.000 kinderen die gedupeerd waren. Zij hadden – vaak kleine – fouten gemaakt of waren verkeerd voorgelicht door gastouderbureaus of kinderopvangcentra en moesten op grond van het door de regering gewenste strenge fraudebeleid en een rechtlijnige uitvoering daarvan, de volledige toeslag terugbetalen. 

In de Tweede Kamer namen in het bijzonder de leden  Omtzigt (CDA), Leijten (SP) en Azarkan (DENK) het op voor de gedupeerden. In 2020 verscheen n.a.v. hiervan het rapport 'Ongekend onrecht' Politiek rommelt de affaire vaak redelijk feitenvrij , nog steeds voort. Het metselde tevens stevig de reputatie van Omtzigt vast, waar weer een groot deel van de huidige 20 Kamerzetels van NSC aan te danken is. 

40.342 mogelijk gedupeerde ouders kregen vanaf 2022 na een eerste ruimhartige toets zo snel mogelijk een bedrag van € 30.000 (zogenoemde Catshuisregeling) betaald. Betalingsachterstanden op schulden bij  bedrijven van voor 1 juni 2021 werden betaald. Voor een aantal is dat te veel, zeker voor hem die er ook volgens deze regeling geen recht op hadden. Voor een klein aantal ouders is dit ook te weinig omdat zij zoals veel ouders naast stigmatisering en mentale spanning ook ingrijpender gevolgen in hun leven ondervonden hebben.

De stichting  Stichting (Gelijk)waardig Herstel kwam eerder in opspraak door de vermeend makkelijke manier waarmee met  publiek geld werd omgegaan. Dat laatste, de manier waarmee met  publiek geld wordt omgegaan is samen met  de wijze waarop de overheid met zijn burgers omgaat een van de twee rode lijnen doorheen het dossier.  




Meer info: Minder beloven meer doen

Beslisnota bij aanbiedingsbrief rapport spoedadviescommissie voortgang hersteloperatie toeslagen

Aanbiedingsbrief rapport spoedadviescommissie voortgang hersteloperatie toeslagen 

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.