Generatieve AI steeds meer deel van de samenleving

08 september 2024 door een van onze redacteuren

Het Nederlandse kabinet Rutte IV presenteerde begin dit jaar als een van de eerste EU-lidstaten een visie op generatieve AI. In de visie benadrukt het kabinet het belang van het ondernemen van actie met het oog op de mogelijkheden en uitdagingen van deze disruptieve en tegelijk kansrijke technologie.

​De visie sluit aan op verschillende al lopende miljoeneninvesteringen vanuit onderzoeksinstellingen, bedrijfsleven en overheden om Nederland beter aan te sluiten op de razendsnelle ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie.​

Generatieve AI in opkomst

AI is een systeemtechnologie die grote impact heeft op alle domeinen en sectoren van onze samenleving, en zal alle beleidsterreinen van de overheid raken.

Generatieve AI is een specifieke vorm van AI. Het helpt mensen bij het genereren van bijvoorbeeld tekst, computercode, beeld en audio en is nu al een krachtig verlengstuk van het analytisch en scheppend vermogen van mensen gebleken.

Zeker sinds de lancering van chatbot ChatGPT eind 2022, en de introductie van andere generatieve AI-tools zoals Google Bard, Midjourney en DALL-E, is het gebruik van AI-onderdeel gaan uitmaken van het dagelijks leven van veel mensen in Nederland. 

Grote impact samenleving

Generatieve AI zal grote impact hebben op economie, maatschappij en op zowel centrale als decentrale overheden.

Er liggen kansen met betrekking tot productiviteitsgroei en nieuwe taken en verantwoordelijkheden binnen organisaties en in de economie als geheel.

Ook kan het een bijdrage leveren aan de verbetering van interne organisatorische procedures en dienstverlening. Binnen wetenschappelijk onderzoek kan generatieve AI bijdragen aan het bedenken, verbeteren en versnellen van onderzoeksmethodes.

Tegelijkertijd bestaan er zorgen over risico’s. Bijvoorbeeld dat generatieve AI leidt tot aantasting van ons manier waarop we informatie krijgen aangereikt en daarmee van invloed is op de democratie en onze rechtsstaat.

Ook versterkt generatieve AI-technologie de al bestaande dynamiek in digitale markten, waarmee het risico op misbruik van marktmacht toeneemt.

Zowel op de korte als lange termijn kan generatieve AI leiden tot het verdwijnen van werkgelegenheid.

Daarnaast bestaan er zorgen over vooringenomenheid en selectiviteit die als gevolg van de gebruikte trainingsdata en modelparameters in de systemen verankerd kunnen zijn. 

Soorten AI

Gewone AI verwijst naar AI-systemen die specifieke taken kunnen uitvoeren door vooraf bepaalde regels of algoritmen te volgen. Het zijn voornamelijk op regels gebaseerde systemen die niet van gegevens kunnen leren 

Machine learning stelt een systeem in staat om van gegevens te leren in plaats van via expliciete programmering. Machine learning is een proces waarbij een computerprogramma zich onafhankelijk kan aanpassen aan en leren van nieuwe gegevens. Generatieve AI maakt gebruik van machine learning-technieken. Generatieve AI richt zich op het creëren van nieuwe data-sets,

Conversationele AI stelt machines in staat om menselijke taal op een mensachtige manier te begrijpen en erop te reageren.  Conversationele AI als Chat GPT wordt gebruikt om interactieve systemen te creëren die een mensachtige dialoog kunnen voeren, terwijl generatieve AI breder is en de creatie van verschillende gegevenstypen omvat, niet alleen tekst.

Kunstmatige algemene intelligentie (AGI) verwijst naar momenteel hypothetisch zeer autonome systemen – die mensen kunnen overtreffen in het meest economisch waardevolle werk. Generatieve AI zou een onderdeel van dergelijke systemen kunnen zijn, maar is niet evenwaardig aan  AGI  (bron SAP)