Als de Stasi de middelen van 2021 had gehad
In 1989 was het afgelopen met de Stasi. De protesten waren overal in Oost Duitsland en daarbuiten in ander Oost-Blok landen, maar de Montagsdemonstrationen in Leipzig spanden de kroon. Dat kon ook de almachtige Stasi, de Staatsveiligheidsdienst van de DDR niet voorkomen.
Een van de hoofdtaken van de Stasi was het onder de duim houden van anti totalitaire tendensen onder de eigen bevolking. Daarbij werd geen middel geschuwd, van baanverlies, beroepsverbod , tot gevangenisstraf en heropvoeding. Maar bijzonder aan het systeem was de immense preventie waarbij iedereen ongeveer iedereen in de gaten hield gecoördineerd door tienduizenden Stasi ambtenaren die systematisch alle middelen van dat moment inzetten.
Het Leiziger Stasimuseum laat dat mooi zien. Organogrammen van psychologische beïnvloeding, maar ook klassieke spionage technieken, micro- en sleutelgatcamera’s, afluisterzendertjes, vermonningen om te schaduwen, de meest gevanceerde film, foto en videotechnieken van 1989. Het museum doet denken aan het museum in voormalig Amerikaanse ambassade in Teheran, maar dat is een andere verhaal. Wat die twee wel gemeen hebben is dat het technische arsenaal vanuit 2021 volkomen achterhaald is.
Sinds de digitalisering en vooral sociale media en internet vanaf de jaren nul van deze eeuw zich in met razendsnelle acceleratie zijn gaan ontwikkelen zijn de mogelijkheden om hele bevolkingen te manipuleren, te monitoren, eindeloos toegenomen. China is het schoolvoorbeeld, maar het zorgwekkende is dat het ook in democratieën, in de vorm van allerlei vormen van desinformatie en agitprop, grote vlucht heeft genomen. Brexit, en de Trumpverkiezing(en) zijn schoolvoorbeelden. Maar dat is niet de pointe van dit verhaal. Die is dat als de Stasi de technische en sociale media middelen van nu had gehad ze in een waarlijk Luilekkerland hadden geleefd.
Of ze daarmee hun totalitaire pleit gewonnen hadden is een andere vraag. Democratie heeft vele vormen, maar in grote lijn kan je ervan zeggen dat het, de afgelopen eeuw, bedreigt door enkele zeer militante systemen, behoorlijk robuust is geweest. Daarin geven mensen als Angela Merkel, die ooit in Leipzig tijdens haar studie nog gekelnerd zou hebben, hoop voor de komende eeuw. Maar anders als in totalitair land kan iemand als zij dat alleen maar als er voldoende mensen zijn iemand als haar wilde kiezen. Die waren en zijn er. Ook dat geeft hoop.
-S.jpg)
.gif)
