Poetins nieuwe wereldorde van soeverein autoritaire landen

19 augustus 2023 door Ronald Glasbergen
Poetins nieuwe wereldorde van soeverein autoritaire landen
Donauhaven Reni na Russische aanval Foto Persdienst Commando Zuid Oekraïense strijdkrachten

Na het stoppen van de graandeal op 17 juli 2023 besloot Rusland dat er dan ook maar doorgezet moet worden in haar uitputtingsoorlog tegen Oekraïne. Ook de Oekraïense graanopslagplaatsen aan de Donau werden direct na 27 juli onder schot genomen. In totaal werden daar en in andere Oekraïense havens zoals Odessa vele tienduizenden tonnen graan en talloze haveninstallaties vernietigd. Schepen die proberen graan te vervoeren uit Oekraïne werden vanaf 27 juli zo maakte Rusland bekend, per definitie als vijandelijk worden beschouwd.

Economische oorlogsvoering

Een zeeschip vervoerd ongeveer evenveel als 3 tot 4000 vrachtwagens. Dus de export van Oekraïense landbouwproducten is feitelijk gedecimeerd. De economische oorlogsvoering, het onder vuur nemen, van infrastructuur en energiecentrales, maakt deel uit van Ruslands uitputtingsoorlog. Dat is de strategie die het land ontwikkelt heeft nadat zijn pogingen tot een snelle korte op regime-change gerichte oorlog in 2022 door hevige Oekraïense tegenstand en door eigen toedoen in rook opgingen. Rusland verloor daarbij minstens 1688 tanks (aantal onafhankelijk geverifieerd) dat is de helft van zijn circa 3400 tanks. Oekraïne verloor minstens 459 tanks van de 900 die het land had aan het begin van de oorlog. Wel veroverde Rusland   

Mijnen en drones

In de wintermaanden van '22,'23 heeft Rusland zich niet alleen diep ingegraven, het militaire apparaat van het land  heeft zich militair ook herpakt en heeft ter verdediging ook op ongekende schaal drones en mijnen ingezet. Tel daarbij het opblazen van de Kakhovadam in de Dnjepr op. Dat laatste maakt een potentiële Oekraïense aanval uit het westen om zijn zuidelijke grondgebied te bevrijden enorm veel moeilijker.    

De snelle terugveroveringsoorlog van Oekraine in het najaar van 2022 waarbij het land 49.000 km2 terugveroverde van de door Rusland de eerste weken veroverde 108.000 km2 kan niet op de huidige situatie geprojecteerd worden. Rusland heeft in de winter zeer effectieve 'diepe' verdedigingslinies aangelegd. Sinds het begin van de zomer toen Oekraïne zijn offensief begon werd daardoor direct alle opmars sterk vertraagd. Met name ook door Rusland massaal ingezette landmijnen. Die en effectief antitankgeschut  makten en maken alle snel manoeuvreren tot een dodelijke zaak.

Behalve door troepen met de hand gelegde mijnen, zet Rusland ook per raket of anderszins uit de lucht neerdalende mijnen in. Dingen als seismische mijnen, die aan een parachuutje neerdalen en die vervolgens als ze trillingen waarnemen opspringen en ontploffen. Oook zouden  zogeheten  vlindermijnen zijn gebruikt, 40 gram explosieve vloeistof in een vleugelachtig plastic omhulsel, groen of welke kleur dan ook, 12 centimeter groot, met een detector nauwelijks te vinden, niet op te tillen zeer lastig onschadelijk te maken. Goedkoop en ze kunnen met duizenden vanuit de lucht verspreid worden.

Oekraïense flyer die burgers waarschuwt geen vlindermijnen aan te raken

Rusland mikt met hulp van zijn droneverkenning vooral ook op ontmijningsvoertuigen van Oekraïne. Diezelfde drones kunnen infrarood ook op vanaf een paar honderd meter hoogte een buiten een thermisch zeiltje uitstekend lichaamsdeel waarnemen.

Zaken als deze vertragen elke Oekraïense opmars. Ook waar die langzaam doorgaat hebben de Russische troepen ruimschoots de kans verder naar achteren weer nieuwe verdediginglinies en mijnvelden aan te leggen. De Russische  commandocentra liggen nu anders dan aan het begin van de oorlog ver en goed beschermd achter het front. 

Is behoud van een democratisch soeverein Oekraïne  nog mogelijk?

Is die oorlog nog te winnen voor Oekraïne? Alleen als er een of meerdere gamechangers komen. Tot die conclusie komt ook een recent rapport van denktank Chathamhouse. Zij bepleiten na afweging van verschillende opties nog veel massalere wapenleveranties aan Oekraïne.

De Russische propaganda machine draait voor potentiële bondgenoten intussen op volle toeren. Het is allemaal de schuld van het imperialistische westen  Rusland kan zijn eigen graan nog steeds exporteren via de door haar beheerste Zwarte Zee en de Bosporus. Autoritaire machthebbers in Afrika zoals in Mali, Burkina, CAR en recentelijk Niger, zien hun kans schoon. En dankzij onvrede over eerdere regimes, al dan niet democratisch, dankzij slimme propaganda en dankzij beloningsystemen voor de middenklasse - als jullie de politiek met rust laten, laten wij jullie economisch met rust, krijgen ze steun van delen van de bevolking.

In Europa en Amerika bij een deel van de republikeinen zie je hetzelfde. Is het tij aan het keren richting rechtse autoritaire leiders? Dat is in ieder geval waar het Rusland van Poetin op aan stuurt.

Rusland wil soevereiniteit (op eigen voorwaarden)  

Lees voor de grap ook even wat op de site van de Russian Council wordt gezegd door directeur-generaal van de Russische Raad Internationale Zaken Ivan Timofejev:  'Wat kunnen wij Afrika bieden? [...] Dit is het antwoord in één woord: Rusland kan Afrika soevereiniteit aanbieden. Ik heb het over onafhankelijke capaciteiten op het gebied van informatiebeveiliging, kunstmatige intelligentie, militair-technische samenwerking en op het gebied van groene technologieën. Rusland vraagt ​​niets in ruil voor deze soevereiniteit. Kijken we naar het Amerikaanse discours over democratie, dan zien we dat dit zijn eigen prijs heeft. De democratische façade die door onze westerse partners wordt gepromoot, wordt het voorwerp van 'politieke hacking'.      

Het gaat bij Timofejev  over Amerika plus zijn westerse partners. Dat zijn wij. Het gaat over de valsheid van het democratisch discours. Je ziet hier en in alles dat Rusland in overdrive is gegaan met zijn anti westers discours. De oorlog tegen Oekraïne kan wat Rusland betreft niet lang genoeg duren. Na de Russische aanvankelijke misrekeningen, is de verdediging op orde en de propaganda machine draait op alle internationale fronten op volle toeren.

Voorbeeld: Touadera de president van de Centraal Afrikaanse Republiek,  CAR won onlangs met 95% een referendum over een grondwetswijziging die het mogelijk maakt dat hij nog 16 jaar aan de macht blijft. CAR en haar president worden gesteund door Wagner troepen. Waarmee ook gelijk duidelijk wordt waarom Prigozjin nog in enige vrijheid  rondloopt. 

Welke opties zijn er?

Rusland  'laten winnen' is alleen al door zijn verklaarde antiwesterse en anti democratische stellingname met opzij zetten van politieke vrijheid binnenslands, geen optie. Of er andere opties zijn dan die Chathamhouse voorstaat is een open vraag.

De oorlog tegen Oekraïne kan wat Rusland betreft niet lang genoeg duren. Na de Russische aanvankelijke misrekeningen en De oorlog  is continu voedsel voor de nieuw bekokstoofde Sino-Russische ideologie. Het is een ideologie die aanslaat bij een aantal deels voormalige koloniën, natiestaten in Afrika en Azië: het westen als de schuld van alles. Intussen mag iedereen in de door Rusland gepropageerde wereldorde alles, even geen gedoe met mensenrechten, eerlijke verkiezingen of democratie. 

Soeverein maar niet te democratisch graag

Rusland en China zijn de voorvechters van zelfbeschikking en soevereiniteit overal, inclusief het recht van lokale machthebbers om de eigen bevolking te laten verhongeren zoals in Noord Korea. Iedereen dus behalve als het te dicht bij het moederland komt zoals Oekraïne. Daar wilden ze in 2014 geen Janoekovytsj, geen zetbaas van Moskou als president. Sindsdien is Poetin boos. Hij ziet zijn militaire belangen met de zeehaven van Sebastopol in gevaar komen. In het zelfde jaar liep ook al de Russische vlootbasis Tartus in Syrië gevaar. Hetzelfde jaar bezette Rusland de Krim en voerde het zijn oorlogsinspanning in Syrië keihard op.  In het westen werd er hard doorheen geslapen. Wakker werd men pas in 2022 toen Rusland Oekraïne binnenviel. Iedereen mag soeverein zijn van Rusland, behalve Oekraïne. En in het vervolg daarvan wie nog meer niet naar de pijpen van Moskou danst. Liberale democratie past ook niet goed bij het Russisch oorlogsspel, liever heeft Poetin gewoon een stevig autoritair bewind in bevriende landen. 

Een bewind waarop je kunt rekenen zoals in Wit Rusland of in de Centraal Afrikaanse Republiek. Desnoods de Ayatollahs in Iran die trouwens goedkope drones aan moedertje Rusland leveren. En nu dus weer Niger., gewoon militairen die aan de touwtjes trekken, geen lastige democratie waarvan je nooit helemaal zeker weet hoe ze gaan aflopen. 

Al kan je ze wel vanuit het grote moederland beïnvloeden, zoals in het voor Rusland wonderlijk mooie jaar 2016 bij Trump en Brexit. De Moskouse marketingmachine draait op volle toeren: lang leve soevereiniteit naar Russisch model, na Mali en Burkina nu Niger. Het mooie is dat het verhaal altijd klopt. Het is overal een strijd tegen het westen alwaar ze tegen de soevereiniteit onder autoritaire leiding zijn. 

Dus nog even de andersdenkenden verslaan en dan komt toch nog de grote internationale wereldvrede waar Poetin en Xi op school mee zijn opgegroeid. 

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.