NATO in Vilnius: Zweden lid en Oekraïne als het vrede is
NAVO secretaris-generaal Jens Stoltenberg in zijn slotwoord bij de NAVO-top in Vilnius : 'Vanaf nu zullen de NATO en Oekraïne in de Raad als gelijken bespreken en te beslissen. Dit is een belangrijke stap om Oekraïne dichter bij de NAVO te brengen.'
Zelenski strijdbaar
De altijd strijdbare Oekraïense president Zelenski zei eerder een tijdschema v0or Oekraïne vooor toetreding te willen hebben. Dat is iets wat de NAVO niet kan geven omdat niemand kan voorzien wanneer de oorlog afgelopen is en het vrede is. Vrede is onder de huidige omstandigheden een voorwaarde voor NATO-lidmaatschap omdat anders NATO volgens artikel 5 en 6 van haar handvest onmiddelijk in oorlog zou zijn met Rusland. Artikel 5 zegt immers dat een aanval op een een aanval op allen is, waarbij alle anderen militair bijspringen. Dat is iets anders dan het leveren van materiaal dat verschillende NATO-landen nu doen en wat in de Russische oorlogsretoriek ook een soort oorlogsdaad is. Rusland verwijt het Westen dat het land niet ongestoord met militair geweld zijn buren onder de Russische knoet kan brengen.
Stoltenberg vervolgde verderop in zijn rede: 'Oekraïne staat nu dichter bij de NAVO dan ooit tevoren. De bondgenoten bevestigden opnieuw dat Oekraïne lid zal worden van de NAVO en kwamen overeen de vereiste voor een actieplan voor lidmaatschap te schrappen.' Het actieplan is een set hervormingen die een land moet nemen om mogelijk lid te kunnen worden van NATO. Voor veel landen is dat een hoge horde. Die horde vervalt dus nu voor Oekraïne. Bovendien heeft het land nu zitting aan tafel bij NATO.
Zweden
De andere belangrijke mijlpaal van de NATO-top is de plotselinge goedkeuring van Turkije voor het NATO-lidmaatschap voor Zweden. De Turkse ommezwaai volgt onder meer na het bezoek van Zelenski aan Ankara waarvandaan de Oekraïense president naar huis ging met een vijftal door Rusland bij Mariupol krijgsgevangen gemaakte Oekraïense. Dit tegen eerdere afspraken tussen Rusland en Turkije in. Het Turkije van Erdogan speelt als NATO-partner die ook met Rusland zo goed mogelijke banden probeert te onderhouden, een soms ambivalente rol. In het spoor van de Turkse goedkeuring voor Zweedse toetreding volgde ook Hongarije als laatste land dat voorbehoud maakte tegen Zweedse toetreding.
De NAVO versterkte ook de banden met Australië, Japan, Nieuw-Zeeland en Zuid-Korea met op maat gemaakte partnerschapsprogramma's, op verschillende terreinen waaronder maritieme veiligheid, nieuwe technologie, cyberveiligheid en klimaatverandering.