Jan Henderikse - Alles en Niets: 3 mrt. t/m 1 0 juni. 2018

02 maart 2018 door de redactie
Jan Henderikse - Alles en Niets: 3 mrt. t/m 1 0 juni. 2018
Afbeelding: Jan Henderikse, Cut-rite, 1966, Collectie Centraal Museum

Na succesvolle tentoonstellingen met de nul-groep, Jan Schoonhoven en herman de vries presenteert het Stedelijk Museum Schiedam een groots overzicht van het jongste lid: Jan Henderikse. Hij maakt radicale kunst, van afval en alledaagse producten als kratten bier, centen en kurken. Ook verheft hij de eenvoudige dingen van het leven tot kunst. Soms oogt het leeg, dan weer overdadig: alles en niets. Het is voor het eerst dat het werk van Jan Henderikse (Delft, 1937) op zo’n grote schaal is te zien. Jan Henderikse. Alles en Niets loopt van 3 maart t/m 10 juni 2018 en bevat een nieuwe installatie die hij speciaal voor deze tentoonstelling maakte.

Liefde voor afval
Het werk van Henderikse is geworteld in nul, maar door zijn radicale aanpak en het gebruik van verschillende media heeft het ook te maken met nouveau realisme, popart, Fluxus, conceptuele kunst en appropriation art. Over zijn materiaal zegt Henderikse: ‘Voor mij had het werken met afval vooral ook met liefde te maken. De liefde van mensen voor al die spullen en dingen. Vandaag is het ‘begeerte’ en morgen is het ‘afval’. Dat houdt me bezig. Mij interesseert álles wat de mens beweegt!’

Wilhelmus
Jan Henderikse verklaart de werkelijkheid tot kunst, door begin jaren zestig een geschreven versie van het Wilhelmus te signeren. Op die manier maakt hij het volkslied tot kunstwerk. Ook verklaart hij alle artikelen uit de Hema tot kunst en betitelt hij een Amsterdams filiaal van het warenhuis als kunstwerk. Als hij dat wil signeren als ‘grootste ready-made assemblage van Jan Henderikse’ bedankt de Hema vriendelijk en gaan de plannen niet door.

Van God los
Jan Henderikse. Alles en Niets bevat werk van privéverzamelaars en musea in Nederland, België en Duitsland. Uit de eigen collectie komt Kratjeswand, dat de kunstenaar in 1962 voor de nultentoonstelling in het Stedelijk Museum Amsterdam maakt. Het stond ook in het Guggenheim Museum in New York. In Amsterdam wil Henderikse twintig kratten bier van de marmeren trap gooien. ‘Ik zag het helemaal voor me, zo’n fantastische schuimlaag op de museumvloer.’ Ook stelt hij voor om een flitsapparaat bij de uitgang te plaatsen zodat bezoekers nog dagenlang vlekken voor de ogen hebben. ‘Echt kunst om mee te nemen’, vindt Henderikse. Directeur Willem Sandberg keurt het af en vraagt: ‘Ben je van God los?’

Common Cents
Op de tentoonstelling zijn ook de muntenreliëfs van Henderikse te zien die hij in de jaren zestig exposeert onder de titel Jan Henderikse uses Commom Cents. Daarover zegt hij: ‘Het was een titel met een aardige dubbele bodem. Ik heb altijd gevonden dat je als kunstenaar je gezonde verstand moet gebruiken. Kunstenaars moeten niet te veel filosoferen over hun eigen werk, dat brengt alleen maar ellende en flauwekul. Onleesbare onzin, tot aan Mondriaan toe.’

Money is art, art is money
Veel muntenreliëfs ontstaan in New York waar hij in de jaren zestig in het befaamde Chelsea Hotel woont met buren als Leonard Cohen en Janis Joplin. Jan Henderikse: ‘De lobby hing stampvol met kunstwerken van bewoners, waaronder ook een muntenreliëf van mij. Tot op zekere dag twee jongens de lobby uitrenden met mijn reliëf onder de arm! Sindsdien weet ik het zeker: ‘Money is art, art is money’.’

Mislukte en afgedankte foto’s
De jaren tachtig ziet Henderikse als het einde van de traditionele ‘sta- en hangkunst’. Hij begint te filmen en verzamelt oude, afgedankte of mislukte foto’s. Henderikse is een van de eerste kunstenaars die daar de kwaliteit van ziet. Op de tentoonstelling is de serie Welcome all aboard te zien. Het zijn de niet verkochte foto’s van mensen die op de loopplank van een cruiseschip staan. Henderikse: ‘De foto’s spraken me aan omdat ze zo stereotype waren, een herhaling van telkens weer dezelfde afbeelding, altijd weer in dezelfde pose.’

Nul en opvolgers
Nadat Henderikse zich in 2000 in Antwerpen vestigt, pendelt hij tussen New York en België. Het assembleren van alledaagse objecten blijft zijn grote liefde. Speciaal voor de tentoonstelling maakt hij een nieuwe installatie. Jan Henderikse. Alles en Niets past in de serie tentoonstellingen die het Stedelijk Museum Schiedam wijdt aan kunstenaars van de nulgroep en andere kunstenaars uit de jaren zestig. Op het programma stonden eerder de tentoonstellingen nul = 0, de Nederlandse nulgroep in een internationale context (2011), herman de vries – all (2014), De werkelijkheid van Jan Schoonhoven (2015) en Eye Attack, Op Art en kinetische kunst (2016).

 

Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.