Bijna 13,3 miljoen kiesgerechtigden bij Provinciale Statenverkiezingen
Bij de Provinciale Statenverkiezingen die op 15 maart worden gehouden mogen bijna 13,3 miljoen mensen stemmen. Van de kiesgerechtigden mogen 800 duizend jongeren voor het eerst voor de Provinciale Staten stemmen. Dat blijkt uit voorlopige cijfers van het CBS.
Van de bevolking van 18 jaar of ouder is 91,6 procent kiesgerechtigd voor de Provinciale Statenverkiezingen die op 15 maart 2023 worden gehouden. In 2019 was dat nog 93,3 procent. De afgelopen jaren zijn er in Nederland meer mensen bijgekomen die (nog) geen Nederlandse nationaliteit hebben. Zij zijn (nog) niet stemgerechtigd. Dit zorgt voor een lager aandeel kiesgerechtigden.
Wie is kiesgerechtigd? De voorwaarden voor het actief kiesrecht voor de Tweede Kamer zijn: de kiezer heeft de Nederlandse nationaliteit, is 18 jaar of ouder en is niet uitgesloten van het kiesrecht. In de Grondwet is geregeld dat een rechter bij bepaalde delicten kon beslissen dat mensen die een gevangenisstraf kregen van meer dan een jaar, als bijkomende straf niet mogen stemmen of gekozen worden. Dat komt echter zelden voor. Immigranten zonder Nederlandse nationaliteit zijn kiesgerechtigd op lokaal niveau (dus alleen bij gemeenteraadsverkiezingen) als zij ten minste vijf jaar legaal in Nederland wonen. |
Van de inwoners van 18 jaar of ouder die niet in Nederland zijn geboren, mag ruim de helft (1,33 miljoen mensen) op 15 maart stemmen.
Vergrijzing kiesgerechtigde bevolking
In de afgelopen twintig jaar is de kiesgerechtigde bevolking ouder geworden. In 2023 is bijna 27 procent 65 jaar of ouder. In 2003 was dat nog ruim 18 procent. Er mogen meer vrouwen (ruim 6,7 miljoen) dan mannen (bijna 6,6 miljoen) stemmen. Er zijn vooral meer vrouwen dan mannen van 65 jaar of ouder.
In Zeeland, Limburg en Drenthe is de kiesgerechtigde bevolking relatief ouder. In de gemeente Laren is het aandeel kiesgerechtigden van 65 jaar of ouder het grootst (40,7 procent).
Relatief veel jonge kiesgerechtigden in Groningen en Utrecht
Een kwart van de kiesgerechtigden is jonger dan 35 jaar. Dit zijn iets meer mannen dan vrouwen. Deze jonge stemmers wonen relatief vaak in steden, en dan vooral in studentensteden. Andere gemeenten met een jonge kiesgerechtigde bevolking zijn Urk (37,3 procent), Renswoude (29,7 procent) en Staphorst (29,5 procent). De provincies Groningen en Utrecht tellen naar verhouding de meeste jonge kiesgerechtigden.
Limburg meeste kiesgerechtigden uit eigen provincie
Van alle kiesgerechtigden is 64 procent geboren in de provincie waarvoor ze bij de Provinciale Statenverkiezingen mogen stemmen. Limburg heeft de meeste kiesgerechtigden die geboren zijn in de eigen provincie (78 procent). Flevoland de minste.
Inwoners Caribisch Nederland en Nederlanders in buitenland ook naar stembus
Ook de inwoners van Caribisch Nederland brengen hun stem uit voor de Eerste Kamer, via zogenaamde kiescolleges. Op Bonaire zijn er 14,6 duizend kiesgerechtigden, op Sint Eustatius 1,9 duizend en op Saba 0,9 duizend. Op deze eilanden vinden op 15 maart ook eilandsraadverkiezingen plaats.
Nederlanders die in het buitenland wonen mogen voor het eerst ook voor de Eerste Kamer stemmen. Voor deze groep is een apart kiescollege in het leven geroepen. Inmiddels hebben 37 duizend mensen zich daarvoor geregistreerd bij de gemeente Den Haag.
Tegelijk met de verkiezingen voor de Provinciale Staten worden de nieuwe leden van de algemene besturen van de waterschappen gekozen. Bij de waterschapsverkiezingen gelden andere regels over wie mag stemmen dan bij de Provinciale Statenverkiezingen.
.gif)
