Samenvatting Miljoenennota 2022

23 september 2021 door een van onze medewerkers
Samenvatting Miljoenennota 2022
Uitdagingen toekomst

De coronacrisis heeft geleid tot periodes van ingrijpende maatregelen

Corona heeft de samenleving het afgelopen anderhalf jaar op de proef gesteld en de persoonlijke gevolgen zijn voor velen zwaar. De pandemie veranderde ons dagelijks leven ingrijpend. Veel mensen werden ziek en er waren ongekende maatregelen nodig. Sommige huishoudens en bedrijven zijn zwaar aangedaan en het leed is groot en zeer persoonlijk. Toch lijkt Nederland zich als geheel boven verwachting goed te herstellen. Het zegt veel over de veerkracht en het aanpassingsvermogen van onze samenleving dat het merendeel van de Nederlanders gelukkig bleef met hun leven, ondanks de moeilijke periode en het feit dat we elkaar veel minder konden zien.

De economie herstelt zich sneller dan verwacht

Gegeven de ingrijpende gevolgen van het virus en de coronamaatregelen staat de economie er goed voor. De economische gevolgen van de coronacrisis waren groot. Het sociale maar ook het economische leven kwam voor een deel tot stilstand. Dankzij het aanpassingsvermogen van burgers en bedrijven, de steunmaatregelen en de vaccinatiecampagne wordt een spoedig herstel van de economie verwacht. Evengoed laat deze crisis diepe sporen na.

Ruimhartige steun van de overheid maakt snel herstel mogelijk

De snelheid van het herstel is mede mogelijk dankzij de ruime en snelle ondersteuning vanuit de overheid. Op deze uitzonderlijke crisis heeft het kabinet gereageerd met ongekende nood- en steunmaatregelen voor bedrijven en zelfstandigen die gebukt gingen onder de gevolgen van de coronacrisis. In totaal is voor ruim 80 miljard euro aan noodsteun toegezegd. Om de nooduitgaven te betalen is de overheid extra schulden aangegaan. Daardoor konden geplande overheidsinvesteringen doorgaan zonder extra belasting te heffen. Door de eerder opgebouwde buffers blijft de overheidsschuld binnen de perken, maar budgettaire ruimte is niet onbeperkt. We weten immers niet hoe de toekomst eruit zal zien, wat het belang van buffers onderstreept. Met de gevorderde vaccinatiecampagne breekt een nieuwe fase van de virusbestrijding aan en daarmee ook van het economische coronabeleid. De noodmaatregelen die effectief waren tijdens de acute fase van de coronacrisis, zijn in deze fase niet meer nodig.

Beleidsmaatregelen voor 2022

Gezien de demissionaire status van het kabinet bevat de Miljoenennota geen grote beleidswijzingen, maar doet het kabinet op een aantal thema's wel al gerichte investeringen.

Klimaat

Het kabinet zet aanvullende stappen om de emissie van broeikasgassen tegen te gaan. In totaal investeert het kabinet ruim 6,8 miljard euro extra in klimaatmaatregelen, bovenop het bestaande klimaatbeleid. Een deel hiervan is nodig voor de uitvoering van het Klimaatakkoord. Het pakket is er voor de rest op gericht om verder uitvoering te geven aan het Urgendavonnis. Het kabinet is zich ervan bewust dat de komende jaren verder klimaatbeleid nodig is om de klimaatdoelen te halen. De maatregelen die het kabinet nu neemt, gegeven zijn demissionaire status, dragen hieraan bij.

Veiligheid

Vanaf volgend jaar is er structureel extra geld beschikbaar voor de aanpak van ondermijnende criminaliteit en om de bescherming en veiligheid te versterken. Ook verhoogt het kabinet de vergoedingen van de sociale advocatuur, om zo toegang tot en beschikbaarheid van rechtsbijstand te waarborgen. Daarnaast zet het kabinet vanaf 2021 in op de opleiding en training van militairen en zorgt het voor voldoende beschikbare munitie. Hiermee investeert dit kabinet in een toename van de gereedheid van Defensie. Ook komt er extra geld beschikbaar voor veteranen.

Extra geld voor woningbouw

Het kabinet stelt vanaf 2022 100 miljoen euro per jaar beschikbaar voor 10 jaar om in deze periode het totale woningaanbod te vergroten.

Lastenverlichting

Het kabinet verlaagt structureel de lasten met 226 miljoen euro voor koopkrachtverbetering van sociale minima, eenverdieners en gezinnen. Daarnaast verlaagt het kabinet vanaf 2022 de verhuurderheffing met 30 miljoen euro per jaar.

Uitgaven en inkomsten Rijksbegroting 2022

Uitdagingen voor de toekomst

Veel gaat goed in Nederland. Nederlanders zijn gemiddeld gelukkig met hun leven en het bbp per inwoner is een van de hoogste ter wereld. Op verschillende aspecten van brede welvaart scoort Nederland bovengemiddeld binnen Europa. Nergens in de EU weet zo’n groot aandeel van de bevolking de weg te vinden naar de arbeidsmarkt. Desondanks is er een deel van de Nederlandse huishoudens dat minder profiteert van deze gunstige uitgangssituatie. De coronacrisis heeft een aantal uitdagingen meer zichtbaar gemaakt. Ondanks de belangrijke inspanningen die het kabinet in de afgelopen jaren heeft geleverd, zijn er uitdagingen in Nederland op het gebied van leren, werken, toeslagen, wonen, zorg, veiligheid en klimaat waar nog verdere stappen kunnen worden gezet.

Arbeidsmarkt

Er bestaan verschillen op de arbeidsmarkt tussen werkenden met en zonder een vast contract. Een groep werkenden heeft te maken met toegenomen onzekerheden door de flexibilisering van de arbeidsmarkt. Het gelijker behandelen van verschillende contracten kan volgens de commissie Borstlap voor meer baanzekerheid zorgen.

Onderwijs

Het belang van goed onderwijs kan moeilijk worden overschat. Het niveau van het onderwijs in Nederland is hoog, maar staat al langer onder druk en het blijft dan ook belangrijk om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Zo zien we dat niet alle leerlingen even goed meekomen en internationaal verliezen we terrein. Het aantal en de kwaliteit van leraren en schoolleiders heeft de hoogste prioriteit, want goed onderwijs begint bij hen.

Woningmarkt

De coronacrisis heeft vooralsnog geen effect op de huizenmarkt. Sinds de start van de crisis (maart 2020) zijn de huizenprijzen met ongeveer 20% gestegen. Het kopen van een huis wordt daarmee moeilijker bereikbaar. Ondanks stappen in de goede richting blijft er ook nog een grote bouwopgave en kan worden nagedacht over verdere stappen om de hypotheekschulden en prijsschommelingen te beperken.

Toeslagen

De problemen met de kinderopvangtoeslag hebben ingrijpende gevolgen gehad voor de ouders en kinderen die ermee te maken kregen. Een eenvoudiger toeslagenstelsel biedt meer zekerheid voor huishoudens. In de Eindrapportage Alternatieven voor het toeslagenstelsel is naar het hele toeslagenstelsel gekeken. Het rapport biedt opties om het stelsel te vereenvoudigen.

Zorg

De coronacrisis heeft het belang van goede zorg laten zien.De Nederlandse zorg is zeer toegankelijk en is van hoog niveau. Het is een uitdaging om dit in de toekomst zo te houden. Bij ongewijzigd beleid blijven de uitgaven in de toekomst groeien, onder andere door de vergrijzing. Nu al beslaan de zorguitgaven 26% van de totale begroting. We hebben in Nederland veel over voor goede zorg, maar willen ook andere voorzieningen in stand houden. Dit kan op verschillende manieren, zoals blijvend aandacht geven aan een gezonde levensstijl, beheersing van de kosten en de manier van werken binnen de zorg. 

Veiligheid

Veiligheid is een noodzakelijke voorwaarde voor brede welvaart en om die reden een kerntaak van de overheid.Een goed functionerende rechtsstaat is essentieel. Recente gebeurtenissen stellen de weerbaarheid van onze rechtsstaat op de proef. Veiligheid gaat om meer dan het aanpakken van criminaliteit. Ook internationale ontwikkelingen hebben potentieel grote gevolgen voor onze veiligheid. Nederland werkt hieraan, samen met onze Europese en internationale partners en bondgenoten.

Klimaat

Klimaatverandering raakt ons allemaal. De opwarming van de aarde heeft inmiddels merkbare gevolgen, ook in onze omgeving. Het kabinet heeft al belangrijke stappen gezet richting een duurzaam Nederland en kondigt met deze begroting extra maatregelen aan, maar er is meer nodig. Om de opwarming van de aarde te beperken tot 2°C heeft Nederland samen met de andere lidstaten van de Europese Unie afgesproken om tegen 2050 de transitie te maken naar een klimaatneutrale samenleving. Om dit doel te bereiken zijn verdere keuzes, investeringen en Europese samenwerking essentieel.  

 Reacties:  contact@vandaagenmorgen.nl 

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.