Minister Faber: tweestatusstelsel kost tussen € 25 tot € 60 miljoen per jaar extra

26 januari 2025 door een van onze redacteuren

Kamer in asielzoekerscentrum. Still uit schoolvideo

Parlementslid Piri (GroenLinks-PvdA) had eerder een aantal vragen aan minister van Asiel en Migratie Faber en de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid gesteld over het bericht dat er grote zorgen zijn bij hoge rechtsorganen over asielwetten. Met name over het tweestatusstelsel waarin onderscheid gemaakt wordt tussen mensen die persoonlijk vervolgd worden en mensen die vluchten uit een oorlogsgebied. Die zouden bij vrede weer terug kunnen keren.  Woensdag 22 januari beantwoordde de minister die vragen..

We halen er enkele uit met de antwoorden van de minister.

Piri:  Welke acties onderneemt u nu de Raad voor de Rechtspraak aangeeft “zeer grote bezwaren” te hebben bij de invoering van het tweestatusstelsel? Bent u hierover in gesprek met de Raad voor de Rechtspraak? Zo nee, waarom niet?

Antwoord Faber:
Het kabinet vindt het noodzakelijk om direct en met urgentie in te zetten op een breed pakket aan maatregelen om de asielketen per direct en duurzaam te ontlasten. De invoering van een tweestatusstelsel is onderdeel van die maatregelen. Dit is ook opgenomen in het regeerprogramma.
Ik ben me ervan bewust dat deze maatregelen gevolgen hebben voor de uitvoering, waaronder de rechtspraak. De zorgen daarover van de Raad voor de rechtspraak neem ik serieus. Ik ben op dit moment niet met de Raad voor de rechtspraak in gesprek.
Wel heeft de Raad voor de rechtspraak een nader advies aangekondigd, dat ik zal betrekken in het wetgevingsproces.

Piri:  Heeft u in kaart wat de invoering van de asielnoodmaatregelenwet en het tweestatusstelsel betekent voor de werkvoorraad van de IND? Zo nee, kunt u dit in kaart brengen voor het indienen van de wetsvoorstellen? Zo nee, waarom niet?
Piri:  Wat is uw inschatting wat betreft het percentage mensen dat bij de invoering van het tweestatusstelsel en het krijgen van een B-status in
hoger beroep zal gaan, en wat zijn de kosten hiervan voor de IND en de rechtspraak? Wat betekent dit voor de werkvoorraad van de IND? Kunt u dit cijfermatig op een heldere manier toelichten?

Antwoord Faber op bovenstaande vragen: 
Geschat wordt dat 75% van de vreemdelingen die een subsidiaire beschermingsstatus wordt verleend in beroep zal gaan tegen de inwilligende beschikking. In een impactanalyse is een eerste, globale inschatting gemaakt van de uitvoeringsgevolgen en de financiële consequenties voor de IND.
Op basis van de huidige inzichten en scenario’s vergt de invoering van een tweestatusstelsel 120 tot 279 extra fte en zorgt zij daarmee voor een structurele toename van de directe personele kosten tussen de € 11,7 tot € 27 miljoen per jaar.
De inschatting is dat het totaal aan personele kosten tussen € 25 tot € 60 miljoen per jaar bedraagt. Naast deze structurele kosten zullen er ook incidentele kosten zijn, bijvoorbeeld voor de aanpassing van interne systemen.
De kosten en gevolgen voor de rechtspraak worden op een later moment in beeld gebracht en bij het wetgevingsproces betrokken, mede naar aanleiding van het hiervoor genoemde nadere advies van de Raad voor de rechtspraak.

Meer info:  Antwoorden op Kamervragen over het bericht dat er grote zorgen zijn bij hoge rechtsorganen over asielwetten​