Uitslagen 2021: links gehavend, midden en extreem rechts versterkt

18 maart 2021 door de redactie
Uitslagen 2021: links gehavend, midden en extreem rechts versterkt
D66 met Sigrid Kaag bij de winnaars. Bld. NPO via YT

De Tweede Kamerverkiezingen van 2021 leveren flinke, door de peilers niet erg voorziene, verschuivingen in het politieke landschap op. De uitslagen zijn nog voorlopig er wordt nog geteld en herteld, de grote lijn is duidelijk. Met name de forse winst van FvD (+6) en D66 (+4) en de stevige verliezen van GroenLinks (-7), SP (-5) en in mindere mate van CDA (-4) en PVV (-3) komen als verassing. De hoofdtrend: het politieke midden versterkt, extreem rechts ook en links verzwakt. Het midden consolideert met winst voor D66 en VVD plus de winst van nieuwkomer Volt (+3). Extreem-rechters wint ook, waarbij  JA21 (+4), FvD (+6) en de BoerBurgerBeweging BBB (+1) het verlies van drie zetels van Wilder's PVV ruim goedmaken. Tel daar de SGP bij op en je komt op 33 ultra-conservatieve zetels.    

Als de uitslag zo blijft, ligt een volgende regering richting de oude coalitie: VVD - D66 - CDA - CU, voor de hand. Voor het zover is, zijn er nog genoeg struikelpunten om de onderhandelingen niet als automatisme te laten verlopen. 

Nieuwe kansen

In het midden hebben VVD, D66  de kans er deze keer echt iets van te maken. De coronacrisis is nog lang niet voorbij maar het einde is in zicht, daarna begint het nieuwe normaal met een mogelijke nieuwe editie van de roaring twenties. Hopelijk deze keer zonder beurscrash en ultra nationalisme. Het zijn de progressief liberalen, D66, mogelijk met nu 24 zetels die de richting kunnen aangeven. Zorg, onderwijs, huisvesting, werk, toekomst en een overheid die in dienst van zijn burgers staat, zijn prioriteiten. Logische kandidaten voor de coalitie zijn opnieuw CU en CDA. Als verliezer zal die laatste de huid niet in de aanbieding doen.

Coalitie met PvdA?

Als gedachtenexperiment kan je op een regenboogcoalitie met de PvdA erbij denken. De PvdA heeft weliswaar met Lillanne Ploumen weer een leider om in te geloven, maar stuurde een paar jaar geleden nog Samson weg om in te ruilen voor Asscher. Die laatste was weliswaar een begaafd politicus, maar we weten hoe het afgelopen is. Je moet als partij ook je leiders weten te kiezen. De partij blijft intern nogal stram en dogmatisch. Bovendien loert nog steeds het spook van Paars om de hoek. Samen met VVD en CDA in een kabinet is dan snel een brug te ver. 

Polarisatie via rechts

Tegelijk is de polarisering door corona toegenomen. Het feit dat VVD premier Mark Rutte helder en principieel afstand nam van de discrimerende denkbeelden van extreem rechts heeft hem kiezers opgeleverd. De heldere humanistische campagne van Sigrid Kaag was ook succesvol. In beider campagnes was ook hun persoon belangrijk. Electoraal heeft aan de andere kant de anti-coronamaatregel campagne van Baudet en Haga gewerkt. Het onbeschaamde gerommel met nazi-appjes in de jongerenafdeling van de FvD is nu eenmaal voor veel mensen geen nadeel. Zo mag je al dit nieuwe rechts dus rustig extreemrechts noemen. Hoewel de kinkerflank dus flink is verzwakt, neemt door de toename van extreem rechts de polarisatie per saldo dus flink toe.     

Nieuwe partijen 

De leiders van de klassieke middenpartijen mogen hoop putten uit nieuwkomers JA21, Volt en Bij1. Met JA21 ontstaat de hoop dat ook een fatsoenlijke extreemconservatieve partij mogelijk is. De parij Bij1 van Sylvana Simons is goed voor de de diversiteit. De partij die een echt nieuw geluid laat horen is Volt. Met als inzet een pan-Europese partij lijkt Volt zowel linkse als de rechtse dogma's van zich af te schudden. Waar andere partijen, beducht voor de losgeslagen retoriek van extreem-rechts, vaak met compromisplannen komen voor Europa pleiten zij voor een Verenigde Staten van Europa. Voor een Europarlement waarin een Italiaan een Nederlander kan kiezen en een Nederlander een Italiaan. Wars ook van groene dogma's. Die concreet een energiemix voorstellen waarin ook voor kernenergie ruimte is, om het CO2 probleem te lijf wil gaan. Zo’n partij geeft hoop mee aan deze verkiezingen.

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.