Luister eindelijk eens een keer!
Acties tegen beelden van mensen die ooit een rol speelden in het koloniale verleden van ons land baren mij zorgen. Ik ben geen voorstander van vernieling van andermans eigendom en dat is wat er met die beelden gebeurt. In het geval van de racismediscussie begrijp ik het echter wel. De boodschap die ik er uit oppik is: ‘Luister eindelijk eens een keer!’
Ik ben geneigd te geloven in het goede van de mens en denk dat er niet zo veel overtuigd racisten zijn. Dat motiveert sommigen om dan te zeggen dat het wel meevalt met racisme in ons land. Dat valt tegen als wij kijken naar impliciet en vaak onbedoeld racisme, in de vorm van ongelijke behandeling die zichtbaar wordt in communicatie. Daarvan zijn ontelbare voorbeelden te noemen Hier volgen een paar:
De vraag aan iemand met een donkere huidskleur die in Nederland is geboren: ‘Waar kom jij vandaan, ik bedoel waar kom je oorspronkelijk vandaan?’ Of in een discussie over een maatschappelijk onderwerp met iemand met een donkere huidskleur: ‘Als het je niet bevalt dan ga je toch terug naar je eigen land?’ De vraagsteller verpakt hier impliciet de boodschap: jij hoort hier niet echt thuis.
Het komt ook voor in situaties. Een paar voorbeelden:
Mijn dochter ging met haar klas op schoolreisje naar Engeland. Alleen de donker gekleurde klasgenoten moesten hun koffer open maken, waarop de rest van de klas solidair eiste dat dan ook hun koffers moesten worden gevisiteerd.
Muzikant Typhoon is ooit aangehouden door de politie omdat de prijsklasse van de auto waarin hij reed in hun ogen niet matchte met zijn huidskleur.
De bruine man van de blonde minister Kaag zei bij de Zwitserse grens tegen zijn vrouw: ‘Rij jij maar, dan komen we sneller de grens over’.
De politie houdt donkere mensen vaker aan, bij de ingang van discotheken komen zij moeilijker binnen, bij sollicitaties worden zij eerder afgeschreven.
Een jongeman vertelde mij onlangs dat hij pas in de gaten had dat hij zwart was toen de moeder van een buurtvriendje niet wilde dat haar zoontje met hem speelde vanwege zijn huidskleur. Hij vertelde ook hoe vervelend hij het vond dat zijn vriendjes helden hadden als Superman, Batman en Spiderman en dat hij het kennelijk moest doen met… Zwarte Piet.
Dit alles treft geboren en getogen Nederlanders en die zijn dat begrijpelijkerwijs zat. Het valt dus helemaal niet mee met racisme in Nederland en dat blijft zo totdat er een muur omver wordt gehaald. De muur die verhindert dat mensen met een kleur een luisterend oor treffen en die hun gevoelens er niet echt bij te horen bagatelliseert. Die muur is alleen te slopen als het ‘wij-zij-denken’ vervangen wordt door: hoe doen wij het met elkaar en wat kunnen wij daar samen aan verbeteren.
Wij hebben geen heldenbeelden nodig maar voorbeelden van mensen die mensen weten te verbinden.
Martin Reekers is auteur van diverse boeken over coaching. Hij is redactielid, auteur en huiscartoonist van het vakblad ‘LoopbaanVisie’.
.gif)
