Lint van gedichten trekt door de stad

12 mei 2020 door Joop van der Hor

Toch herdenking bombardement

'Ik heb oude veteranen gesproken, ze huilden.'

ROTTERDAM- Dodenherdenking, 4 mei 2020. Het was geen 2 minuten, maar 24 uur stil, doodstil. Bij bekende plekken als Plein 1940, Stadhuisplein, Hoogvliet, Heijplaat en de Stille Ruiter op Zuid. Geen massa’s bloemen, alleen maar stilte, geen geluid. Een enkele toespraak, niet meer dan drie personen. Hoe heeft het zover kunnen komen?

Twee jongens, notabene 'van Zuid', vragen zich dit hardop af. Michel Siep, beheerder van de facebookpagina 'Bombardement op Rotterdam 14 mei 1940' en Joop van der Hor, auteur van diverse boeken over de 2e Wereldoorlog kunnen er nog steeds niet over uit. Michel: 'Ik heb op 4 mei verschillende plekken op Zuid bezocht waar andere jaren een dodenherdenking plaatsvond. Het was er stil, doodstil en niet alleen om 8 uur. Bij het monument 'de Vallende Ruiter' was een krans neergelegd, op andere plekken een eenvoudig bosje tulpen. Ik heb mij diep geschaamd. 75 jaar vrijheid en dan dit.' Joop heeft een zelfde ervaring en gevoel. Hij organiseerde op 4 mei in Spijkenisse een herdenkingsplechtigheid voor de vermoorde Joodse familie Levie, Coronaproof. 'Ik heb met oude veteranen gesproken. Ze huilden. Huilen? Mannen die in oorlogen hebben gevochten. Dit had anders gekund en anders gemoeten. Niets massaal maar ingetogen. Ook met inachtneming van de RIVM richtlijnen had er best iets meer aandacht aangegeven kunnen worden. We zijn niet boos op iemand, het coronavirus is de boosdoener! Maar we willen wel graag iets met onze teleurstelling doen, iets positiefs. 80 jaar nadat Duitse bommenwerpers het hart uit Rotterdam hebben gerukt mag het niet zo zijn dat hier en daar een paar kransen, bloemstukken, bosjes goed bedoelde tulpen en een enkele – prachtige - toespraak in een verder lege Laurenskerk door onze burgemeester, het drama van 14 mei markeren. Zelfs de markering van de Brandgrens zal op 14 mei waarschijnlijk niet verlicht zijn.'

Hofplein, Loos

Het tweetal heeft een aantal Rotterdamse dichters gevraagd om op de dag dat Rotterdam zijn hart verloor, deze na 80 jaar in woorden weer terug te geven. Met elkaar vormen zij een ‘Oorlogslint van gedichten'. Volgens van der Hor niets hoogdravend maar ingetogen dragen bekende en onbekende dichters hun ode aan de stad of hun kijk op het bombardement voor bij gezichtsbepalende plekken zoals Zadkine op Plein 1940, Laurenskerk, Noordereiland, Stadhuisplein, Crooswijk, Zuidplein. Gedichten over 14 mei 1940, Rotterdam in oorlogstijd, de wederopbouw, Jodenvervolging, burgerslachtoffers, het verzet, gevechten bij de Maasbruggen, de brandende stad. Videograaf Roel van Deursen maakt opnamen. Deze worden verwerkt in een videofilm die aan niemand wordt verkocht maar aan iedereen gratis wordt aangeboden en op Facebook, Instagram en You Tube zal worden vertoond. De film wordt bewaard in het Nationaal Archief Beeld & Geluid te Hilversum als één van de weinige herinneringen aan de herdenking van het bombardement op Rotterdam, 80 jaar na dato!

Foto's: Collectie C.Th Hoogstraten