Rotterdam. Een Duitse oorlogshaven

21 juni 2010 door de redactie

Een minder bekend aspect van Rotterdam in oorlogstijd is dat de stad, de haven, de fabrieken maar ook de scheepswerven en de schepen zelf op grote schaal door de Duitsers werden ingezet. In de beginjaren van de bezetting was daar – net als in de rest van Nederland – ook weinig verzet tegen. Tot zo rond 1943 floreerde de Nederlandse en dus ook de Rotterdamse economie.

In het onlangs verschenen boek Rotterdam oorlogshaven (Walburg Pers) doet auteur Jac.J.Baart een boekje open over deze later beschaamd weggemoffelde medewerking aan de bezetters.

Met name de in en rond Rotterdam gevestigde scheepswerven leverden aan de Duitsers een keur van koopvaardijschepen en oorlogsbodems. Nu was het wel zo dat bijvoorbeeld het geschut i n Duitsland werd gemonteerd, maar de auteur heeft in de archieven van de diverse werven heel veel voorbeelden van bijna slaafse onderwerping gevonden.

Direct na het begin van de bezetting begon het al met het geschikt maken van schepen voor een landing aan de Engelse kust. Kustvaarders werden omgebouwd tot kanonneerboten. Sleepboten, visserijschepen en loodsvaartuigen werden bewapend. Nederlandse marineschepen die op 10 mei 1940 in aanbouw waren, werden nu op kosten van de Duitsers afgebouwd.
Dat zorgde zelfs voor een kleine hoogconjunctuur in Rotterdam en omstreken.

Bijzonder gedetailleerd gaat de schrijver in op de werkzaamheden van de in Rotterdam gebleven rederijen en natuurlijk de scheepswerven. Je komt er namen tegen die zo tot en met de jaren zestig in de top van het Rotterdamse bedrijfsleven actief zijn gebleven.

Nu benadrukt de auteur ook dat Rotterdam Oorlogshaven geen zwartboek is, maar een boek in kleur. Het is natuurlijk heel gemakkelijk nu vanuit onze luie stoel te oordelen. Maar met dit boek wordt wel een zeventig jarige grauwsluier weggenomen. Met foto’s die in zeventig jaar amper het daglicht hebben gezien.