Bescheiden, zelfverzekerd en geliefd
De verslagenheid is groot na het bekend worden van het ongeval op de A1 waarbij Emmo Grofsmid (1951) en Karmin Kartowikromo (1948) om het leven kwamen.
Met hen verliezen Rotterdam en de Nederlandse kunstwereld twee geliefde en alom gerespecteerde kunstliefhebbers en galeriehouders.
Op 6 juni vertrokken Emmo en Karmin van hun galerie aan de Rotterdamse Witte de Withstraat. Ze gingen met de bestelbus naar hun tweede woonplaats Berlijn.
Sinds 2007 hadden ze daar, vlak bij het voormalige Checkpoint Charley, ook een Berlijnse vestiging van hun MKgalerie. Vanwege hun vele activiteiten reisden ze meestal afzonderlijk.
Nu waren ze net teruggekeerd van een bezoek aan de Biënnale van Venetië en reden ze samen. Rond half vier in de namiddag zijn ze door onbekende oorzaak van de weg geraakt en dodelijk verongelukt.
Een tragisch verlies van twee innemende mensen en schokkend verlies voor de Rotterdamse kunstwereld. Daarin nam MKgalerie, dankzij haar centrale ligging, maar bovenal door de persoonlijke en liefdevolle inzet van haar twee oprichters, een unieke plaats in.
Intuïtie
Gevraagd naar wat een galerie belangrijk maakt, antwoordde Emmo Grofsmid eerder dit jaar: `geld, intuïtie en locatie’. De aanschaf en verbouwing van hun pand aan de Witte de Withstraat twintig jaar geleden was mogelijk doordat beiden een baan hadden. Maar Emmo doelde met zijn antwoord niet op MKgalerie, maar op grote en rijke internationale galerieën die het zich kunnen en willen permitteren om beroemde kunstenaars `te kopen’. Een galerie die een grote naam in huis wil halen, moet dan als regel eerst een werk van die kunstenaar kopen van de `moedergalerie’. Als die kunstenaar gewild is, gaat het om veel geld.
Emmo en Karmin gingen vooral zelf op pad, `ontdekten’, afgaand op hun eigen smaak, hun intuïtie, zelf hun kunstenaars. En de aankoop van hun pand aan de Witte de Withstraat en, in 2007, de huur van de ruimte aan de Berlijnse Rudi-Dutschke-Strasse gaf aan dat ze behalve een goede intuïtie ook een fijne neus voor locatie hadden.
`Geld, intuïtie en locatie’. Met kenmerkende bescheidenheid, noemde Emmo juist die elementen niet die eraan bijdroegen dat MK `belangrijk’ en uniek was: namelijk de gedrevenheid, omgangsvormen en gastvrijheid van de mensen achter MK.
Stijl
Lang nadat ze als galeriehouders al een sterke reputatie hadden opgebouwd, hielden ze nog hun baan en daarmee een vaste financiële basis. Dat gaf hen de vrijheid om iets nieuws te beginnen. Zonder die vrijheid en zonder hun bevlogenheid waren ze geen galerie op prominente locaties in Rotterdam en in Berlijn begonnen, hadden de kunsttijdschriften Tubelight, en recent What’s Up, het licht niet gezien, waren galeriebond, besturen van beurzen en stichtingen niet verrijkt met hun kennis en ideeën, hadden ze de zintuigen van bezoekers en gasten niet kunnen aansteken met hun begeestering.
Stijl kan je het noemen. Loyaal aan hun kunstenaars, loyaal aan hun eigen smaak en zucht naar avontuur in de kunst. Je dient met je galerie iets te tonen wat je zelf mooi vindt, vertelde Karmin graag. Als het je zelf boeit, het zelf mooi vindt, kan je er ook goed over vertellen aan anderen.
Overleven met een galerie van behoorlijk niveau valt niet mee in Nederland en nog minder in Rotterdam. Het verloop is groot en er zijn maar een handvol galerieën die het langere tijd willen en kunnen volhouden. Maar Karmin Kartiwokromo en Emmo Grofsmid slaagden daar met MKgalerie uitstekend in, onderweg een spoor van prikkelende kunst, goede vrienden en liefdevolle herinneringen achterlatend.
RGL
-20090804-S.JPG)
.gif)
