Jana Beranová: ‘Poëzie werkt verslavend’

Tijdens het 43e Poetry International van dinsdag 12 tot en met zondag 17 juni staat voormalig stadsdichter Jana Beranová centraal. Zoals in het VPRO-programma ‘Zomergasten’ staat zij op woensdagavond 13 juni van 19.00 tot 20.20 uur in de schijnwerpers van de Schouwburg, samen met Saxophone Quartet Artvark. Poetrydirecteur Bas Kwakman interviewt haar aan de hand van filmpjes en foto’s vanaf het begin van Poetry. Jana Beranová is een van de weinige levende dichters die vanaf 1970 tot nu toe continue betrokken was en bleef bij het internationale gerenommeerde dichtersfestival.

Zij vertelt over haar ervaringen in die prille tijd en hoe Poetry in al die jaren is gegroeid.

Beranová: ,,Het festival startte destijds in de Doelen. De eerste pakweg tien jaar bleven tamelijk informeel. We zaten in de foyer, je kon in- en uitlopen, soms was het zo vol dat we op Feyenoordkussentjes op de grond zaten. Er kwamen toen al de ‘Groten der Aarde’ onder de dichters, zoals de Nobelprijswinnaars Pablo Neruda uit Chili, Octavio Paz uit Mexico en Brodsky die zijn gedichten in het Russich zong. Alle drie onvergetelijk.

Onder de bekende Nederlanders waren Remco Campert en Rutger Kopland en de Rotterdammers Jules Deelder en Cor Vaandrager.’’

Kraampjes

Naast de officiële boekhandel waren er in die tijd veel kraampjes van kleine uitgevers. Jana Beranová stond daar tussen. ,,Soms,’’ zegt zij, ,,waren er prachtig uitgevoerde bundeltjes en prenten die thans een aardige verzamelwaarde vertegenwoordigen. Het was bij uitstek een sociale ontmoetingsplek. Voor mij peresoonlijk was dat het begin van mijn literaire loopbaan: eerst als vertaler, daarna als dichter en presentator.

Op een bepaald moment is het festival verhuisd van de Doelen naar de Rotterdamse Schouwburg waar het eerst ook zoemde als een bijenkorf. Tijdens het Poetry van nu wordt er veel aandacht geschonken aan andere kunstdisciplines. Zo wordt je in de hal verrast door acteurs die speciaal voor jou een tekst voordragen. En buiten de muren van de Schouwburg is een route bedacht voor kunst en poëzie: de Gallery Tour.’’

Sterren

Beranová vervolgt: ,,Het programma is vaak gebaseerd op thema’s en de organisatie is eerder op zoek naar nieuwe dichters dan naar sterren. Er werd zelfs al een paar keer een Poetryslam-kampioenschap gehouden. In de loop der jaren zijn nieuwe taalgebieden toegankelijk gemaakt, zoals Mongolië en de Kaukasus.

Dit jaar is het programma verspreid over een langer tijdsbestek. Je kunt er ook ’s middags veel beleven. Er zijn workshops vertalen, masterclass poëzie-lezen en masterclass poëzie-schrijven waar iedereen aan deel kan nemen. Ik denk dat er voldoende momenten zijn om iets nieuws te ontdekken of van iets vertrouwds te genieten.

En - pas op - poëzie werkt verslavend,’’ aldus de dichter.