Kantje boord in de EU
Barroso ziet Europese Federatie van Staten
(Door Ronald Glasbergen)
Rotterdam - Om half acht ’s ochtends gaan de stembureaus open. Diezelfde ochtend om negen uur doet het Duits Constitutioneel hof in Karlsruhe uitspraak over het Europes Stabiliteitsmechanisme (ESM) dat geld in de EU pompt. Als het hof nee zegt komt de euro in gevaar.
Het hof zegt ja. Een uur later houdt Jose Manuel Barroso in Straatsburg zijn jaarlijkse ‘State of the Union’. Hij roept op tot de spoedige vorming van een Federatie van Europese Staten. Inniger kan niet. Om half acht ’s avonds komen de leiders van de nieuwe Griekse regering bij elkaar. Ze moeten beslissen over nieuwe bezuinigingen. Als het niet lukt, wankelt -alweer- de Euro.
In Griekenland gaan op dezelfde dag leraren, militairen en artsen in overheidsdienst de straat op. Er lopen parlementsleden van de oppositie mee. Die woensdag begint tevens een tweedaagse staking van gemeenteambtenaren in Griekenland. Allen demonstreren tegen nieuwe bezuinigingen.
monstercoalitie
VVD en PvdA gaan, tenzij het raar loopt, na de verkiezingen samen regeren. In een coalitie met het CDA erbij, een middenkabinet heet dat. Dan mag De Jager blijven. Of ze gaan met D66, dan wordt het paars. De voorkeuren en onderhandelingen bepalen straks de keuze. Rutte’s VVD wil bezuinigen om het 3% begrotingstekort te halen, net als minister De Jager (CDA) en wil minder Europa. Samsom’s PVDA wil keynesiaans investeren, ten koste van een tikje meer tekort en wil meer Europa maar ook weer minder, want meer eigen zeggenschap over zorg, et cetera. Het CDA wil alleen kerntaken voor Europa. D66 ziet wel wat in de federatieplannen van Barroso. Dat wordt een interessant punt in de formatie. Je vormt een meerderheid in principe met zo min mogelijk partijen, meer parijen maken de onderhandelingen moeilijker. Maar hier kan nood wet breken.
Om negen uur volgt dus de State of the Union. Barroso legt uit dat voor hem de vorming van een Centrale Europese toezichthouder van banken en een Bankunie waarin dezelfde regels voor alle Europese banken gelden, samen met een Fiscale Unie belangrijke stappen zijn om greep te krijgen op de Eurocrisis. Die Europese instituten zijn volgens zijn State of the Union tevens nodig voor een democratischer en sterker Europa. Dat is nodig om betekenis en identiteit te kunnen hebben in een multipolaire geglobaliseerde wereld. Zo niet, dan zullen reuzen als China en Amerika de dienst uitmaken. Om die reden roept hij op tot spoedige vorming van een Federatie van Europese Staten.
Duitse Constitutionele Hof
Een uurtje later, om tien uur op diezelfde dag, deed het Duitse Constitutionele Hof uitspraak Nu was de uitspraak positief, Duitsland mag nu grondwettelijk het ESM steunen. Dat is van doorslaggevend belang want Duitsland draagt voor 27% aan het fonds bij.
In Rotterdam is het mooi weer. Het electoraat, kiest. De opkomst ligt volgens berichten in de media iets onder die van de Tweede Kamerverkiezingen van 2010.
Om half acht ‘s avonds komen in Athene de coalitiegenoten Antonis Samaras van de conservatieven, Evangelos Venizelos van de sociaal democraten en Fotis Kouvelis van `Democratisch links’ bij elkaar, zeg maar het Griekse ´paarse´ kabinet. Ze moeten gaan beslissen over het advies van de zogenaamde Troika, de inspecteurs van de Europese Bank, de Commissie en het IMF. Die inspecteurs hebben een deel van de Griekse bezuinigingen afgekeurd en vragen om aanvullende maatregelen. De Grieken moeten onmiddellijk op heel korte termijn de pensioenleeftijd verhogen van 65 naar 67, de achturige werkdag dient te worden afgeschaft, de werkweek opgerekt naar maximaal 78 uur en er moeten duizenden ambtenaren afvloeien.
Als ze negatief beslissen hangt de toekomst van Europa aan een zijden draadje. Het zou kunnen dat Griekenland dan niet meer gesteund wordt en bankroet gaat, de Drachme weer ingevoerd wordt, de meeste schulden niet meer terugbetaald worden en, het ergste, iedereen en alles het vertrouwen in de Europese Munt of de EU kan verliezen.
Op de pof
Griekenland heeft op de pof geleefd tot niemand ze meer wilde lenen. Griekenland begon vervolgens aan een stevige en pijnlijke zelfreiniging: Griekenland heeft al vier jaar een krimpende economie. Dit jaar komt de krimp waarschijnlijk uit op meer dan 4,5%. De vraag is of het einde van de schoonmaak in zicht komt. Om Griekenland te redden scholden banken een deel van de Griekse schuld kwijt. De EU en IMF verschaften grote leningen,140 miljard in 2010 en begin dit jaar opnieuw 130 miljard, om de zaak draaiende te houden.
Veel Grieken zo niet de meeste Grieken – is her en der te horen – hebben geprofiteerd van het op de pof leven. Passief, door relatief hoge lonen, vroege pensioenen enzovoorts en actief, door belastingontduiking en corruptie. Als iedereen het doet is wie het niet doet gek.
Volgens Barroso moet er meer Europese democratie komen. ,,Integratie vraagt om meer Europese democratie.’’ Over integratie wijdt hij uit, over die democratie niet. Dat is ook ingewikkeld, Europees, maar is vooral ook aan de landen, dat is aan bijvoorbeeld, Nederland. Wil dat meer democratie of is het blij dat het, met een beetje geluk, er weer een paar jaar vanaf is? Volgens Barroso krijgen we pas een behoorlijke Europese democratie ,,…als we accepteren dat we in Europa, allemaal in dezelfde boot zitten.’’
Rutte wil niet meer lenen aan Griekenland. De vraag is of hij dat in coalitie en in het Europa van Barroso vol zal houden. Of is, was het retoriek, ten behoeve van de verkiezingen of om de Grieken juist binnenboord te houden?
.gif)
