De Muur, welvaart en vluchtelingen
Ik doe dat aan de hand van de Britse historicus Ian Kershaw die in het meest recente nummer van het ‘BBC History Magazine’ teruggaat tot de Eerste Wereldoorlog, de uitkomsten daarvan en de grote verschillen met het einde van de Tweede Wereldoorlog toen Duitsland verpletterend is verslagen.
Minderheden
In de nieuwe staten die na WOI in vooral Oost Europa werden gevormd werd geen rekening gehouden met forse minderheden, die vaak in de praktijk werden onderdrukt door de meerderheid. Op twee fronten groeide daar een virulent antisemitisme.
Vanuit links de schuld van de hyperinflatie niet alleen in Duitsland, maar ook in Polen en Roemenië van de jaren twintig die veroorzaakt zou zijn door joods plutocratische kapitalisten in de VS en Engeland.
Vanuit
rechts het bolsjewisme dat, evenzeer zou zijn geïnspireerd door joden,
in Rusland de macht had gegrepen en nu de klassenstrijd predikte in alle
kapitalistische landen.
Nog versterkt door de grote depressie van
de jaren dertig ontstond nu in Duitsland een klimaat waardoor Adolf
Hitler, in 1928 nog maar gesteund door drie procent van de Duitse
bevolking, de macht kon grijpen. Er waren tijdens en na de Eerste
Wereldoorlog grote vluchtelingenstromen geweest met als hoogtepunt de
vlucht van een miljoen Belgen in het najaar van 1914 naar Nederland.
Het einde van de Tweede Wereldoorlog, vier keer zo veel doden dan in WOI en aanzienlijk meer vernietiging, veranderde de kaart van Europa.
Er liep nu een ijzeren gordijn door Europa. Niet alleen door het platbombarderen van Duitsland, maar ook door de tweedeling van het land door het IJzeren Gordijn was de macht van Duitsland gebroken. Hetzelfde gold voor de voormalige Europese grootmachten in wat mindere mate, Frankrijk en Groot-Brittannië.
Er waren nog maar twee supermachten in de wereld. De Verenigde Staten en de Sovjet Unie. Stalin pacificeerde met harde hand de door hem veroverde gebieden in Oost Europa. Uit vrees daarvoor had al een behoorlijke volksverhuizing plaatsgevonden richting het Westen. En dat waren niet alleen Duitsers die de wraak van het Rode Leger vreesden, maar ook veel Poolse soldaten die een belangrijk aandeel hadden gehad in de bevrijding van West-Europa en dus hier bleven.
Effect
Ian Kershaw noemt in zijn stuk de aanleg en de effecten van het IJzeren Gordijn essentieel voor het politieke en economische herstel van West Europa. Stalin verbood zijn satellieten Marshall hulp te accepteren. Zo'n twaalf miljard Amerikaanse dollars vloeiden naar West-Europa. Maar dat was zeker niet het enige.
De aanzet tot wat nu de Europese Unie
is was de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal.
De voorloper van een vrije markt en vrij verkeer in vrijwel alle
Europese landen.
Het gevolg daarvan was een ongekende periode van bloei
zonder onderlinge oorlogen in het grootste deel van Europa gedurende de
afgelopen zeventig jaar.
Of dat zo zal blijven is nu de grote vraag.
En dan gaat het niet alleen om de opvang van tienduizenden nieuwe
vluchtelingen. In percentages van de bevolkingen van de Europese landen
vallen die aantallen nog mee.
Nu de EU en de NAVO, na het wegvallen van het IJzeren Gordijn, zijn uitgebreid met een aantal voormalige communistische landen is de kans op eensgezindheid binnen Europa sterk verminderd. De houding van bijvoorbeeld Hongarije en ook wel Polen spreekt in dat opzicht boekdelen.
Daar komt bij dat de meeste Europese landen na het wegvallen van de Russische dreiging op een onverantwoorde manier op hun uitgaven voor defensie hebben bezuinigd.
De publieke opinie over de komst van de vele vluchtelingen met een andere religie en gebruiken naar Europa zwalkt heen en weer tussen medemenselijkheid en schrik wanneer nog meer nieuwe moskeeën worden gebouwd.
Daarbij wordt gemakshalve vergeten dat het massaal verwaarlozen van de eigen kerken en kerkgenootschappen niet het klimaat schept wanneer, indien nodig, een nieuwe kruistocht noodzakelijk zou zijn.
.gif)
