Transport per schip milieuvriendelijk

06 december 2015 door Hans Roodenburg

De Europese Unie en de Verenigde Staten zijn voorlopers in het nemen van maatregelen tegen scheepvaarthinder.
Daarin is ook de Rotterdamse haven, de grootste van Europa, trendsetter.

Voorzitter Cees de Keijzer van World Ship Society Rotterdam Branch, een club van experts die ruim 300 leden telt, noemt het ‘genoegzaam’ bekend dat 90 procent van alle wereldhandelsgoederen per schip worden vervoerd. Teruggerekend per 1000 kilometer transport is het schip het meest milieuvriendelijk.Hij vindt het terecht dat de scheepvaartsector, zoals thans in de klimaattop te Parijs, in toenemende mate onder milieudruk staat. ,,Rederijen zijn geen filantropische instellingen en zullen zich niet beter gedragen dan is voorgeschreven.’’

Aansporing
Derhalve noemt De Keijzer een voortschrijdend milieubesef een aansporing tot milieuverbetering, aanscherping van de regels en onvermijdelijk tot investeringen en kostenverhogingen in de wereldscheepvaart. Met het laatste hebben rederijen altijd grote moeite als dat niet wordt opgelegd want dan kunnen ze het eenvoudig doorbelasten in hun tarieven.
De voorzitter van WSS Rotterdam Branch noemt in zijn magazine scheepsafval (en –afgifte), luchtverontreiniging, emissiereductie, gifvrije lozingen, het op den duur aanpakken van enkelwandige tankers, de behandeling van ballastwater, het slopen van schepen, dat thans zo mooi ‘recycling’ heet en de geluidsoverlast.

Netelenbos
In de IMO (International Maritime Organization) worden daarover wereldwijde geldende besluiten genomen na ratificering door voldoende landen, maar niet te onderschatten valt wat regionale autoriteiten daarin al doen. De Keijzer haalt daarom uit naar voorzitter Tineke Netelenbos van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders (KVNR). Zij roept weliswaar op tot verbeteringen, maar vindt dat de milieumaatregelen uitsluitend door de IMO moeten worden genomen. ,,Niet door de VS of de EU.’’
Netelenbos was van juli 1998 tot augustus 2002 minister van Verkeer en Waterstaat. Zij vond als bewindspersoon toen al dat de IMO een leidende rol moest spelen. Per 2010 is het ministerie samengevoegd met het ministerie van VROM (van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) tot wat nu I&M (Infrastructuur en Milieu) heet.

'Weinig kennis'
De Keijzer is daarover niet erg positief. Daarmee benadrukt hij de onafhankelijkheid van zijn club. Of het nieuwe ministerie eenzelfde beleid huldigt, is volgens hem onduidelijk. ,,Maar wel dat daar, in vergelijking met vroeger, weinige nautische kennis, laat staan kunde, aanwezig is.’’

Om toch nog begripvol te zijn stelt hij dat de IMO ‘logisch’ is ‘omdat de scheepvaart beter gebaat is bij uniforme, mondiale regelgeving dan in regionale regimes met onderlinge verschillen’.
Eén ding is volgens hem wel duidelijk. ‘Als het bij de IMO niet of erg langzaam tot compromissoir afgezwakte resultaten leidt, dan zal deze wereldwijde organisatie door regionale aanpak worden íngehaald en overklast’.
Als voorbeelden noemt hij de Eurolaterale Richtlijn Havenontvangstvoorzieningen voor scheepsafval (met afgifteplicht), zoals in Rotterdam onder meer ondernemer Bek & Verburg doet, de zwavelrichtlijn ter verbetering van de luchtkwaliteit en de maatregelen van Europa om enkelwandige tankers uit te faseren. Frappant vindt De Keijzer het dat na de EU en de VS ineens de IMO ook wat daadkrachtiger is gaan opereren.

Sloopratificatie
Met de sloop van schepen gaat het nog niet echt denderend met een IMO-richtlijn door het ontbreken van ratificatie door voldoende landen. ,,Het gaat dus wel even duren, maar wellicht kan er onder druk van de EU wat vaart inkomen,’’ zegt hij.
Heikel vindt hij het voorts het Ballast Water Management Verdrag ter voorkoming van de verspreiding van schadelijke organismen en ziekteverwekkers door scheepsballast en bezinksels. In de IMO is dat begin 2004 al aanvaard en de maatregelen zouden van kracht worden na twaalf maanden als tenminste 30 landen met bij elkaar 35 procent van de wereldtonnage geratificeerd zouden hebben.
Weliswaar hebben inmiddels 44 landen, waaronder Nederland, het verdrag geratificeerd maar men zit nog onder de tot doel gestelde wereldtonnage. Met andere woorden: dit loopt dus niet vlot na bijna twaalf jaar.

De Keijzer: ,,Inmiddels zijn er enkele tientallen regimes ontstaan, waarbij Californië en Australië met hun repressieve aanpak de kroon spannen en omdat het in de IMO maar blijft voortsukkelen is daarmee de gewenste uniformiteit ver te zoeken.’’