Oplichters zijn er genoeg via e-mail, telefoon of aan de deur
Het is weer bar en boos met de hoeveelheid valse e-mails. Vooral zij die openbare e-mailadressen hebben (op sites en anderszins) hebben er last van. Open ze nooit en geef nooit codes, wachtwoorden of zelfs maar een eigen telefoonnummer. Geef dat laatste alleen aan familieleden en bekende mensen die u volledig vertrouwt en zelfs dan nog moet u oppassen.
U kunt de afzender van de e-mails blokkeren. Elk mailprogramma biedt die mogelijkheid, zij het soms lastig. Een beproefd recept is om de e-mails (ongeopend!) door te sturen naar de officiële sites van bijvoorbeeld banken, grote winkelketens, providers en anderen. Heel vaak hebben zij een eigen e-mailadres dat begint met ‘valse-email@’ enz.
Onze openbare e-mailadressen in het colofon hebben ook last van ‘hengelaars’ naar persoonlijke gegevens. Banken zijn er alert op maar mensen moeten zelf ook opletten. Wij kregen bijvoorbeeld de volgende mededeling terug toen ‘hengelaars’ het weer probeerden. ,,Hartelijk dank voor het doorsturen van deze valse e-mail. Wij vinden het belangrijk dat u veilig bij ons kunt bankieren en doen er dan ook alles aan om fraude te voorkomen. Door deze valse (of phishing) e-mail te melden, helpt u ons hierbij.’’
De betreffende instelling blokkeert meestal zo snel mogelijk de website waarnaar de e-mail verwijst. ,,Wij waarderen het erg als u in de toekomst uw valse e-mails blijft doorsturen. Op die manier kunnen we samen fraudeurs een halt toe roepen.’’
Bank of andere instelling geeft meestal een waarschuwing of een telefoonnummer voor noodgevallen als onnadenkende en naïeve mensen tóch hun persoonlijke codes hebben ingevuld. Overigens is vaak vrij eenvoudig na te kijken of de e-mail van een vertrouwde site komt of niet. Daarvoor hoef je géén ict-deskundige te zijn. Elke betrouwbare site geeft vaak aan welke valse e-mails in omloop zijn. Vroeger werden veel vertaalprogramma’s met alle fouten van dien gebruikt, maar ware oplichters maken soms erg goed sites na die in het Nederlands zijn geschreven.
Trap niet in figuren (vaak afkomstig uit Oost-Europa, Afrika of Oost-Azië; soms uit Nederland zelf) die u mooie prijzen aanbieden als u meedoet aan een of andere prijsvraag of enquête. Zodra u doorklikt wordt het vaak al duidelijk dat het hengelaars zijn. Vooral als er meer gegevens worden gevraagd zoals het eigen e-mailadres of zelfs het privé mobiel-telefoonnummer.
Het is van het laatste (uw smartphone-nummer) bekend dat per SMS dan een prijsvraag wordt gestuurd en dat alle kosten voor rekening van de persoon komen als die gegevens eerst onnadenkend heeft opgestuurd en akkoord is gegaan met bijvoorbeeld de prijsvraag. Van het telefoontegoed (ook bij prepaid) wordt het dan afgeschreven. Het gaat dan misschien niet om grote bedragen (hooguit van enkele tientallen euro’s) maar geef deze oplichters geen enkele kans.
Nieuw op internet zijn de zogenoemde ‘crowdfundacties’. Pas daarbij ook erg op en doe alleen maar mee als u zeker weet dat het doel goed is en u zeer vertrouwd voorkomt. Aan de deur in de straat moet men alert zijn. Geef bij collectes alleen aan bekenden en stop iets in collectebussen als u er zeker van bent dat het te vertrouwen is. En zelfs dan weet u nooit of men niet kwade bedoelingen in de zin heeft. U moest eens weten hoeveel mensen te eigen bate collectes organiseren. U kunt altijd om de vergunning (van de gemeente) vragen of hun identificatiebewijs hoewel dat niet alles zegt. U kunt altijd de politie in uw woonplaats waarschuwen (0900-8844).
Een andere ‘doelgroep’ die erg vatbaar is voor oplichtingspraktijken zijn de ouderen die nog gewend zijn om bijna alle vriendelijke mensen te vertrouwen. Zij hebben het soms zelfs eerst niet in de gaten. Het bekendste voorbeeld is het meekijken bij het afrekenen in de supermarkt om te ontdekken welke pincode de oudere intikt om daarna later de pinpas te ontvreemden.
Oplichters en fraudeurs weten dat zij de meeste kans maken bij naïeve ouderen en zeker in de grote steden waar mensen elkaar nauwelijks nog controleren of weten wie naast hen woont. Het valt af te raden om de deur te openen voor onbekenden. Zelfs als zij betrouwbaar lijken – bijvoorbeeld nep-postbodes, meteropnemers, zogenoemde vertegenwoordigers van ziektekostenverzekeraars, enz. - moet men heel voorzichtig zijn.
Er zijn soms incidentele gevallen bekend van postpakkettenbezorgers die een poststuk zogenaamd voor de buren leveren om ‘even’ binnen te kijken. Op ‘Opsporing Verzocht’ worden soms voorbeelden gegeven van ouderen die een thuishulp verwachten en dan de deur opendoen. Kijk altijd eerst van tevoren (via een raampje of spionnetje dat vrijwel niks kost) of het uw bekende thuiswerker is. Goede thuiswerkorganisaties hebben een schema wanneer men in de planning zit en spreken van tevoren af wanneer men langs de deur komt. Doe dus nooit open voor onbekende duistere figuren.
En zo kunnen we nog wel doorgaan met vele waarschuwingen en dateprogramma’s. Het komt misschien belerend over. Gelukkig hebben de meeste mensen wel door wanneer zij met oplichters te maken hebben.
Bron foto's: Hans Roodenburg.