Wanhopige SP zet 'agitprop' in als wapen tegen EU

10 mei 2019 door Ronald Glasbergen

De SP heeft een 'agitpropfilmpje' de wereld in gezonden waarin de kandidaat EU-voorzittervoor de sociaal-democraten op de korrel genomen wordt. Het filmpje laat een Timmermans look-a- like zien in onsmakelijke posen. Parodie noemt SP’er Ron Meyer het. Komende uit de koker van een politieke partij in neergang is die kans nihil. Wel past het in een oude marxistische traditie van pure 'agitprop'. In dit geval zijn de media-aandacht en beschadiging van de concurrentie en van de EU, het doel.

Politiek propaganda komt in alle campagnes voor, het hoort erbij. We zijn het gewend en kijken er zo goed mogelijk doorheen, evenals we doen bij al te mooie verkiezingsbeloften. Met 'agitprop' ligt het net even anders. Dat grenst vaak aan systematische botte verdachtmaking en laster. Het idee van dit soort volksbeïnvloeding als een van de vele keiharde instrumenten om het volk in de pas te houden, richting historische heilstaat, stamt uit de tijd van Lenin, de leider van communistisch Rusland. Het werd later gretig overgenomen door de communistische leider van China, Mao Tse-tung. Van hem stamt de uitspraak: ‘Communisme is een hamer die we gebruiken om onze vijanden te vermorzelen’. In die omgeving ligt dan ook de oorsprong van het politieke gedachtegoed van de SP, dat we in het filmpje opnieuw, na lange tijd weer in het openbaar, zien opduiken.

Het woord agitprop is een samentrekking van de woorden agitatie en propaganda. Agitatie staat dan voor agressieve politieke beïnvloeding van de politieke emoties van het volk. De gedachte is dat als je een plaatje van een politieke tegenstander zien met een bebloed mes in zijn of haar handen en een slachtoffer erbij - liefst uzelf in de rol van slachtoffer- dat het beeld blijft hangen. Netjes is die methode niet. Eerlijk ook niet - tenminste als de politicus uit het voorbeeld hierboven geen moordenaar is. Effectief - op primitief niveau- kan het wel zijn. Het beeld van de politicus met het bebloede mes kan blijven hangen.

In een normaal open en democratisch klimaat is ‘agitprop’ om meerdere redenen voor de beoefenaren ervan gevaarlijk. In de eerste plaats omdat het normale politieke debat dat over standpunten een inhoud zou moet gaan overgoten wordt met zware emotionele saus. In de tweede plaats kan het ook gevaarlijk zijn voor het mikpunt. Het mikpunt kan door mensen -die de agitprop bewust of onbewust serieus nemen, gehaat gaan worden en erger. Gekken genoeg. Een derde gevaar is er voor de verspreider van de agitprop zelf. Die kan weerzin opwekken door zijn agitatie en daarmee het tegenovergestelde bereiken van wat gewenst werd.

Dat wisten ze natuurlijk allemaal wel bij de huidige leiding van de SP, die hier inclusief Lilian Marijnissen, goedkeuring aan gegeven heeft. Ze hebben een afweging gemaakt, de gevaren van beschadiging van de democratie zijn weggewimpeld. Het gevaar van negatieve feedback naar de SP is op de koop toe genomen. De partij staat in de peilingen voor de EU toch al op verlies. Als dit anti-Timmermans , anti-EU spotje niets oplevert, kan je altijd nog de schuld bij het filmpje leggen: campagnefoutje. Maar het blijft een risico dat je als politieke partij alleen neemt, als je denkt niet veel meer te verliezen te hebben en als je de wanhoop nabij bent.

Kennelijk is de inschatting van de SP ook dat het politieke klimaat, mede door fake-nieuws, de campagnes van GeenStijl en van DENK en de opkomst van nationalistische partijen, niet zo transparant en democratisch meer is. Die rigoureus marxistische koers die de SP voor het oog van de buitenwereld al jaren had verlaten, in ruil voor een beter bij democratisch Nederland passende humane en sociaal activistische koers, steekt nu weer de kop op. De ‘hamer ‘ die ‘vijanden’ moet vermorzelen is van de rommelzolder gehaald en moet opnieuw het werk doen.

Veel kiezers blijven intussen thuis, zeker bij de Europese verkiezingen. Veel van die thuisblijvers horen toch al niet bij de mensen die makkelijk door de buitenkant van partijcampagnes heen kijken. Misschien dat de SP ze met dit filmpje nog wat meer mensen helpt om thuis te blijven.

Voorlopig echter lijkt de huidige leiding van de SP met het Timmermans/Brusselmans- filmpje vooral de wanhoop en het cynisme van haar huidige leiders te etaleren.