Het voorportaal voor de dood
(Door Hans Roodenburg)
Ouderen met ernstige lichamelijke beperkingen of dementie wonen in verzorgings- of verpleeghuizen. Voor hen is het meestal het voorportaal voor de dood. In de regio Rotterdam gaat het om enkele tienduizenden mensen.
Volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) gaat het om circa 60 procent van de bewoners om vrouwen van 80 jaar en ouder. Landelijk zaten er in 2015 circa 115.000 ouderen in verzorgings- of verpleeghuizen.
Van hen heeft bijna iedereen ernstige lichamelijke beperkingen of geheugenklachten. Van de bewoners kampt ongeveer 40 procent aan dementie. De overheden proberen zoveel mogelijk mensen thuis te houden en te verzorgen. Dat willen zij zelf ook wel, maar soms is het onmogelijk. Vandaar ook de schrijnende gevallen die regelmatig in de media opduiken.
De vrouwelijke bewoners van verpleeg- en verzorgingshuizen zijn gemiddeld 87 jaar oud en daarmee gemiddeld vijf jaar ouder dan hun mannelijke medebewoners. Dat komt overeen met de gemiddelde leeftijd als vrouwen en mannen overlijden.
De meerderheid van de bewoners is weduwe. Een op de vijf bewoners heeft een partner, die vaak zelfstandig woont. De directe aanleiding voor opname is doorgaans een geleidelijke verslechtering van de gezondheid.
Vier op de vijf bewoners heeft (zeer) ernstige lichamelijke beperkingen. Bijna alle bewoners hebben meer dan twee chronische aandoeningen. Problemen met de slaap en pijnklachten komen relatief vaak voor.
Ongeveer een op de zeven bewoners krijgt zelden of nooit visite. Zelfs niet als kinderen vlakbij wonen, zo is onze ervaring. De meeste ouderen gaan ook zelf niet meer bij anderen op bezoek. Bijna 80 procent van de ouderen die in een verpleeg- of verzorgingshuis wonen heeft kinderen en kleinkinderen.
Driekwart van de verpleeg- en verzorgingshuisbewoners ontvangt naast de zorgverlening van het personeel in de instelling ook hulp van een van hun familieleden. Meestal is dat dan van een van de kinderen die vaak wekelijks helpt met de administratie, het vervoer, de boodschappen of de was.
Vier op de tien bewoners ontvangt hulp van vrijwilligers (mantelzorg). Hulp van vrienden komt minder vaak voor. Vrijwilligers helpen vaak tijdens de uitstapjes en dagelijks tijdens de eetmomenten. Ook de hulp van vrienden wordt vooral tijdens uitstapjes geboden, maar deze hulp is vaak maandelijks of sporadisch.
De SCP-onderzoekers Debbie Verbeek-Oudijk en dr. Cretien van Campen hebben het uitgezocht op verzoek van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het rapport is gebaseerd op informatie tussen april 2015 en april 2016 van ruim 1600 oudere verzorgings- en verpleeghuisbewoners.
Ruim 950 van de ouderen was zelf in staat om de vragen te beantwoorden. Voor de overige bewoners zijn de vragen beantwoord door een familielid en de eerstverantwoordelijke verzorgende, omdat de oudere zelf (vergaande) cognitieve beperkingen en/of dementie had.
Ons vaste panel, nog goed van lijf en leden, zal ongetwijfeld een mening hebben over dit voorportaal van de dood. Mijn eigen mening thans met een moeder die 101 jaar is geworden, maar de laatste jaren dement was: soms kun je maar beter dood zijn.
Maar dat is ook een van de moeilijke punten in de lopende kabinetsformatie. D66 heeft daarover een duidelijke mening. CDA en ChristenUnie geloven dat er nog een God is die voor hun ‘klantjes’ bepaalt wanneer het einde nabij is. VVD kijkt naar de meerderheid die het kabinet kan vormen.
Bron foto: Aafje
.gif)
