Het voorportaal voor de dood (2)

22 september 2017 door de Redactie
Het voorportaal voor de dood (2)

(Door Hans Roodenburg)

Gelukkig in een verpleeghuis? Dat valt toch niet mee. Een derde tot de helft van de ondervraagde verpleeghuis bewoners heeft weinig zin meer in het leven. Het heeft voor hen weinig betekenis meer. De overigens 958 bewoners van verpleeghuizen, die hierover zelf werden ondervraagd, zegt niet meer te kunnen genieten van dingen en ziet geen doelen meer in het leven. Dementen zijn uiteraard niet geïnterviewd.


Dat blijkt uit het rapport ‘Gelukkig in het verpleeghuis’ van het Sociaal en Cultureel Planbureau dat vanmorgen is uitgekomen. Ruim een week terug kwam al uit het rapport ‘Ouderen in verpleeghuizen en verzorgingshuizen’ dat een overzicht geeft van de leefsituatie van alle ouderen die permanent in deze instellingen wonen.

Cynisch noemde we het op deze site ‘het voorportaal voor de dood’. Waarop één lid van ons voortdurend reagerende panel meldde hiervan ‘depri’ te worden.

Maar laten we positief beginnen. Acht van de tien ondervraagde verpleeghuisbewoners is positief over de kwaliteit van de verzorging. Ze vinden volgens het SCP dat ze met respect behandeld worden. De verzorging gebeurt wel vaak te gehaast en daardoor is er weinig tijd voor levensvragen of ander, meer persoonlijk contact.

Ook lukt het vaak minder goed een vertrouwensband met het verzorgend personeel op te bouwen. Op grond van deze uitkomsten signaleert het SCP een behoefte aan meer persoonlijke aandacht onder bewoners. Zij geven aan meer persoonsgerichte zorg en sociale en culturele activiteiten te wensen. Opvallend is wel dat mensen die langer in een verpleeghuis wonen zich gelukkiger voelen dan mensen die minder dan een jaar in het verpleegtehuis wonen.

De ondervraagde bewoners zijn volgen het SCP tevreden over de leefomgeving, de veiligheid, de ervaren privacy en autonomie en de respectvolle bejegening. Negen van de tien ondervraagde bewoners vinden dat ze voldoende privacy en autonomie hebben.

Al zegt een van de vijf bewoners wel dat verzorgenden hun kamer binnenkomen zonder te kloppen. Desondanks voelt zo’n 90 procent van de bewoners zich veilig in huis.

Prof. dr. Kim Putters, directeur van het SCP, zegt in een inleiding dat het leven in verpleeghuizen en verzorgingshuizen de laatste jaren regelmatig de krantenpagina’s, radio/televisie en sociale media halen. In dit soort discussies over ‘het laatste voorportaal voor de dood’ wordt de stem van de bewoners weinig gehoord.

Het SCP heeft daarom ook mensen geïnterviewd die er nog wel over kunnen oordelen. Met alle respect voor familieleden en personeelsleden. Zij kunnen er dus wat minder betrokken over oordelen. De vraaggesprekken gingen over objectieve en observeerbare kenmerken. Het SCP spreekt dan ook over ‘een breder beeld’.

Prachtig en verontrustend is ook de in 2015 overleden Nederlandse auteur Frans Pointl die de laatste jaren doorbracht in een verpleeghuis. De kwaliteit daarvan was niet al te best. Hij kon zelfs vanuit zijn verpleeghuis zijn oude woning in Amsterdam zien. ,,Dit kleine vertrek is mijn laatste kamer. Naast het raam staat in de lengte mijn bed- meer een uit zijn krachten gegroeid kinderledikant met houten spijlen rondom.’’ Hij ergerde zich in zijn verhalen flink over de kwaliteit van de zorgverlening, zijn medebewoners en het verpleeghuis op zich.

Pontl is natuurlijk geen doorsneebewoner. ,,Je zult wel begrijpen dat ik mij hier vaak ongelukkig voel,’’ schreef hij treffend als een wat hoger opgeleid persoon. Gelukkig zijn er nog talloze anderen die het wel naar hun zin hebben voor zij doodgaan.

Haverwege de jaren zeventig veranderd het ouderenbeleid. Niet iedereen kan zomaar in een verzorgings- of verpleeghuis. Oudere mensen die voorheen al jaren van tevoren een plaatsje reserveerde in het ‘bejaardenoord’ worden vanaf dat moment gekeurd op hun behoefte aan volledig verzorging.

Alleen zij die zich niet meer zelfstandig kunnen redden zonder thuishulp worden toegelaten. Dat betekent wél dat steeds meer bewoners van verpleeg- en verzorgingshuizen (het onderscheid wordt steeds minder!) samen komen te wonen met andere zorgbehoevende ouderen. De Wet langdurige zorg (Wlz) is sinds 2015 dan ook ingevoerd.

Wie de hele publicatie ‘Gelukkig in een verpleeghuis? Ervaren kwaliteit van leven en zorg van ouderen in verpleeghuizen en verzorgingshuizen’ wil lezen, kan bij het SCP terecht.

Het is niet allemaal kommer en kwel in een verpleeghuis. Sommige mensen kunnen nog veel doen. (Bron foto: SCP)

Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.