Ad Schouten: 'Ik wil geen gezeik achteraf'

16 oktober 2017 door de Redactie
Ad Schouten: 'Ik wil geen gezeik achteraf'

Bij Galerie Frank Taal, in de Van Speijkstraat 149, is van 14/10/2017 tot 11/11/2017 een overzichtstentoonstelling van het werk van de beeldend kunstenaar Ad Schouten, die op 19 juli j.l. onverwacht overleed. De opening vond plaats op vrijdag 13/10/2017 door Arno van Roosmalen, directeur Stroom te Den Haag.

Ad Schouten (1946-2017) was een schilder. Een ware schilder. Als hij in 1968 cum laude afstudeert aan de Academie van Beeldende Kunsten Rotterdam, afdeling schilderen, ontvangt hij de Drempelprijs. In die jaren was schilderkunst uit de mode.


De conceptuele kunstenaars hadden het voor het zeggen. Met vier jaargenoten van de academie richt hij UNI.d op. Het collectief doet mee aan de Jeugdbiennale in Parijs. Een aantal jaren werken zij samen aan diverse kunstprojecten in Rotterdam, de stad waarin Ad zijn hele leven zal verblijven.

Foto 1: Initiatiefnemers overzichtsekspo . Partner Ad Schouten Marian Walraven , Anton Hoeksema en Rob de Moes (Foto © Wim de Boek)

Ik ontmoet hem in 1962 in een jongerencafé in Rotterdam-Zuid. Hij rijdt op een RAP rocky, een buikschuiver, rode tank, zwarte buddysit. Ad is enig kind in een communistisch gezin. Beide aspecten zullen aan hem blijven kleven.

Na het conceptuele uitstapje in UNI.d keert hij terug naar de schilderkunst. Voorgoed. Eerst nog abstract: mathematische iconen tegen een monochrome achtergrond, veelal voorzien van combinaties van contrasterende activiteiten of werkwoorden: gain & lose, buy & sell, gamble & crash, om er enkele te noemen.

Foto 2: Beeldend kunstenaar Peter Redert, goede vriend van Ad Schouten, Harry Butter en beeldend kunstenaar Cor Kraat (Foto © Wim de Boek)

Wekelijks zien we elkaar in zijn atelier op de ’s Gravendijkwal. Meestal op donderdagavond waarna we naar popconcerten gaan of gewoon de nacht in, de kroegen af. Zijn kennis van geschiedenis, politiek, kunst, literatuur en popmuziek was een verademing. Hij kon je ermee verrijken.

Foto 3: Voormalig directeur Centrum Beeldende Kunst Rotterdam en Museum Rotterdam Hans Walgenbach met goede vriend van Ad Schouten Rob de Moes (Foto © Wim de Boek)

In 1983 doet hij mee aan PERFOTIJD, een performance festival in Lantaren/Venster, met in zwarte lak aangebrachte voorstellingen en teksten op een transparant plastic ondergrond. Zijn poging om orde aan te brengen. Orde in zijn werk, orde in zijn leven. Titels: CRY HOUSE! HOUSE! En IK WIL GEEN GEZEIK. Hij heeft afscheid genomen van het abstracte en uit zich in figuratieve voorstellingen, eerst nog eenvoudig, dan complexer.

Foto 4: Een deel van het omvangrijke oeuvre (gouaches) van wijlen Ad Schouten (Foto © Wim de Boek)

Het werk dat hij maakt en de titels die hij de werken meegeeft, staan in relatie met zijn persoonlijk leven op dat moment. Hij maakt een moeilijke periode door, die zijn leven zal tekenen. Maar hij ontmoet Marian en zijn relatie met haar geeft hem rust en stabiliteit. Tijdens hun reizen door Oost-Europese landen vindt hij in 1990 op een boekenmarkt in Praag een Bildwörterbuch. De gestileerde afbeeldingen erin zullen de basis vormen voor zijn schilderijen. Hij schildert de afbeeldingen, maakt bizarre composities, bijna van virtuele performances. Geeft ze diepte en dimensie. Meestal is er strijd, vaak is er humor.

Foto 5. Werkstuk van Ad Schouten. Zelfportret (Foto © Wim de Boek)

Strijd en humor kenmerken zijn leven. Strijd met het leven zelf, af en toe bestreden met zijn genadeloze humor. Ad was liever acteur geworden dan schilder. Zijn humor kwam vooral tevoorschijn als hij in de rol van de verteller kroop. Gortdroog.

Na 100 schilderijen is hij klaar met deze composities. Het project is volbracht. Hij gaat, zoals het in het leven van een echte schilder hoort te gaan, op zoek naar een ander onderwerp, een ander thema.

Foto 6. Dichter Mark Boninsegna, Stef zoon van Ad Schouten, vriend Rob de Moes en schoonzoon van Ad Schouten: Robert Schouten, verslaggever RTL4 Editie NL. (Foto © Wim de Boek)

In onze gesprekken keren we terug naar 1968, naar de conceptuele kunst, naar de performances. Ad bestudeert catalogi en kunsthistorische boeken en tijdschriften. In de foto’s van de performances herkent hij aspecten uit de traditionele schilderkunst. En in de teksten bij de foto’s leest hij verwijzingen naar 17e-eeuwse kunsthistorische thema’s. De foto’s worden bij hem weer schilderijen. In het kunstenaarsboek AD SCHOUTEN 1:1 gaat hij nog een stapje verder. Ad laat zwart-wit foto’s van performances veelkleurig schilderen door billboardschilders uit Mumbai. In het boek schrijft Arno van Roosmalen (directeur Stroom, Den Haag):

‘Ad Schouten heeft een frisse mailart aanval ontketend op de canon van de conceptuele kunst. Op haar ontkenning van welke specificiteit dan ook; op alles waarmee zij zich cultureel uitzonderde en isoleerde. Na zijn retorische bevestiging van het primaat van de schilderkunst heeft hij de onzuiverheid van de conceptuele kunst aangepakt, namelijk door haar uit haar analytisch sociaal-historisch kader te bevrijden en een nieuwe intimiteit te geven.’

Foto 7. Partner van Ad Schouten Marian Walraven met Arno van Roosmalen. Voormalig curator Stadscollectie Museum Boymans van Beuningen en Programma-coördinator van TENT, beide in Rotterdam. Momenteel directeur van ‘STROOM’ Den Haag (Foto © Wim de Boek)

Het ouder worden brengt zijn kwetsbaarheid in beeld. Was hij een verlegen man, voor wie het leven een te krap jasje was? Wellicht, maar in ieder geval een rechtvaardig mens. Hij kon nors zijn, maar altijd op doorzichtige wijze. De laatste tien, vijftien jaar, maakt hij zelfportretten. Zijn eigen leven als performance. Hij schildert zichzelf genadeloos, niets ontziend. Op 19 juli 2017 komt aan zijn performance een eind, hij overlijdt aan een hartstilstand.

De overzichtstentoonstelling heeft als terechte titel:

IK WIL GEEN GEZEIK ACHTERAF

© Rob de Moes, oktober 2017

Foto 8: Beeldend kunstenaar Ad Schouten in 2011 (Foto © Wim de Boek)

Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.