Afscheid Johan de Koster (65) geheel in ‘bruin-café-stijl’
(Door Jim Postma)
Het afscheid van Johan de Koster als hoofdredacteur van Radio- en TV Rijnmond is gisteren uitgebreid gevierd. Na 12 jaar en 9 maanden heeft De Koster (65) het estafettestokje over gedragen aan Ib Haarsma (42). Café Verschoor in Rotterdam-Delfshaven, nog een van de laatste échte bruine kroegen in deze stad, puilde uit met de feestgangers. Vaak collega’s en zeker vrienden van Johan de Koster die van deze gelegenheid gebruik maakten om hem met zijn afscheid te eren. (Foto links: Johan de Koster Foto: Rinus Vuik)
De vraag is of je daar zelf blij moet zijn. De Koster stond en staat bekend binnen en buiten Radio- en TV-Rijnmond als een ZEN-aanhanger. Een Chinese filosofie van wijsheid, waarvan deze als voorbeeld: ‘Blijf liggen onder de schaduw van de palmboom aan de oever van de rivier en wacht aldaar tot de lijken van je vijanden voorbij drijven.’
Waren de vele feestvierders dus uiteindelijk blij dat hun hoofdredacteur vertrokken was, of niet? Een vraag die alleen Johan de Koster zelf kan beantwoorden. Maar gezien de vele mooie cadeaus die hij mocht ontvangen is eigenlijk deze vraag al weer overbodig geworden. Niemand kwam bijvoorbeeld met een cactus aan.
Café Verschoor was zelfs voor deze Rotterdamse kroegenkenner (JP) bij uitstek toch weer een grote verrassing. Reeds jaren geleden voor het eerst bezocht maakte het toen niet zo’n grote indruk als tijdens dit bijzonder hartelijke afscheidsfeest. Werkelijk voortreffelijk qua bediening, sfeer en de talloze heerlijke hapjes. Vanaf vijf uur ’s middags tot zeker acht uur ’s avonds die met een allerliefste horeca-glimlach gul werden aangeboden. Schaal na schaal, zodat niemand van de feestgangers behoeften hadden om vroegtijdig naar huis te gaan om nog te gaan ‘dineren’. Zeker een soort van ouderwetse reünie met levende journalistieke legenden als Jack Kerklaan en Cees van der Wel, om er maar enkele te noemen.
Foto: Een stralende Johan de Koster (uiterst rechts) te midden van collega;s en vrienden. Foto: Rinus Vuik
Afwezigen
Daar stond tegenover dat ook weer vele andere collega’s van Radio- en TV Rijnmond ontbraken. Waarschijnlijk door diverse redenen, zoals aan het werk zijn, niet te zijn uitgenodigd of dat zij min of meer ‘blij’ waren met het vertrek van hun jarenlange hoofdredacteur. In de zogenaamde wandelgangen stond Johan de Koster bij een deel van de redactie bekend ‘om zijn harde hand.’
Net als bij een ooit gevierde voetbaltrainer kan je het als bestuurder bij de ‘volgelingen’ nooit helemaal goed doen. Feit is dat Johan de Koster in goede en slechte tijden het ‘vlaggenschip Radio- en TV Rijnmond’ door menige storm heeft geloodst naar toch weer veilige haven. Hoewel dit natuurlijk weer niet geldt voor een aantal collega’s die als gevolg van de ver doorgevoerde bezuinigingen in het proces zijn gesneuveld. Om daarin toch ook de ‘harde hand’ te moeten hanteren zal voor Johan de Koster zelf zeker geen pretje zijn geweest.
Foto: Allen luisterden aandachtig naar de speech van Bert Klaver. Foto: Rinus Vuik
Maar nogmaals dit alles bij elkaar opgeteld mocht de grote pret bij zijn afscheidsfeest zeker niet drukken. Dit soort ‘feesten’ zijn altijd maar eenmalig en deze zal zeker niet snel worden vergeten, dank zij in deze ook de grote inbreng van de horecamedewerkers van typisch bruin café Verschoor.
Het was algemeen directeur van Radio- en TV-Rijnmond Bert Klaver die een spetterende toespraak hield voor Johan de Koster die deze in gepaste bescheidenheid aanhoorde. Speciaal ook voor de vele collega’s en vrienden die hier niet bij konden zijn de afscheidsspeech van Bert Klaver in zijn geheel.
-.-
Speech door Bert Klaver bij het afscheid van Johan de Koster als Hoofdredacteur van RTV Rijnmond.
Foto: Algemeen directeur van Radio- en TV Rijnmond, Bert Klaver, hier bij zijn afscheidsspeech voor Johan de Koster. Foto: Rinus Vuik
Datum: 19 oktober 2017.
Beste mensen, Henriette, Tom,
Fijn dat jullie er allemaal zijn hier op Johan’s afscheidsfeestje van RTV Rijnmond.
Beste Johan,
Toen wij het een aantal maanden geleden hadden over de invulling van jouw afscheid zei je dat we er maar geen poeha van moesten maken. “Niet te groot; gewoon een borrel in een Rotterdamse kroeg; dat is wat het beste bij mij past”. En dat doen we dan ook vandaag. Gewoon een beetje intiem met collega’s en externe relaties.
Wij kennen elkaar relatief kort en ik heb dan ook anderen geraadpleegd over jouw start en loopbaan bij RTV Rijnmond.
Al met al is het me niet duidelijk geworden hoe je nou precies in de journalistiek terecht bent gekomen na jouw HBS-B opleiding in Rotterdam, en het behalen van je Propedeuse Geneeskunde in 1974.
In de journalistiek ben je gestart bij de Sijthoff-pers als dagbladjournalist en kwam je via het ANP en de NOS terecht bij de Wereldomroep waar je uiteindelijk Hoofd werd van de ‘Algemene Redactie’, zoals dat daar toen heette.
Volgende week, 21 oktober, is het precies 13 jaar geleden dat je solliciteerde bij Rijnmond. Je had er zin in om terug te gaan naar je roots in Rotterdam, en leiding te gaan geven aan de redactionele opbouw van RTV Rijnmond. En dat was hard nodig ook. Bij Rijnmond heerste tot jouw komst vooral redactionele wanorde en werd er met geld gesmeten. Ik noem maar een voorbeeld dat zomaar van het ene op het andere moment aan iemand een exorbitante loonsverhogingen van 2000 gulden werd gegeven. Alles kon, alles mocht, en dat de omroep bijna failliet leek te gaan leek niemand te deren. Er was een nieuw kader nodig, en een stijl die past bij een met publieke middelen gefinancierde omroep.
Het was een hele moeilijke periode waarin je aan boord kwam. Jij moest en ging het ook een stuk zakelijker aanpakken dan je voorgangers hadden gedaan, en dat was precies wat het bedrijf nodig had, maar wat niet altijd op waarde geschat werd door mensen die vooral van ‘groots’ en ‘meeslepend’ waren.
Je wist waar je aan begon, want in je sollicitatiebrief schrijf je daarover (zelfs enigszins poëtisch): “Als (van de reorganisatie) de rookwolken zijn weggetrokken en het stof is neergedwarreld valt het uitzicht vaak niet mee. Ik wil graag meewerken aan het leiden en begeleiden van de reuzen- en muizenstappen die er verder moeten worden gezet”. De dichter in jou komt boven.
Je werd gekozen uit 35 sollicitanten waarvan er vijf op gesprek kwamen met uiteindelijk jou als enig voorgedragen kandidaat voor de positie van Hoofdredacteur.
Bij al die noodzakelijke veranderingen kwam één van je kernkwaliteiten jou en de organisatie goed van pas: veranderingen doorvoeren op basis van draagvlak en pragmatisme. Of zoals je het zelf ergens schreef: “In luchtkastelen is het aardig dromen, maar niemand kan er wonen”.
Wat veel mensen zich niet realiseren is dat jij in de loop van de jaren veel weerstand kreeg maar die ook hebt overwonnen. Daar is veerkracht voor nodig, en dat heb je laten zien, ook in de periode waarin wij met elkaar samenwerkten.
Van Dronten in de polder, verhuizen naar de omgeving van Rotterdam was nog geen gemakkelijke opgave. De huizenprijzen verschillen nogal en voordat je iets goeds en betaalbaars had gevonden ging er behoorlijk wat water door de Maas.
Je hebt dan ook een behoorlijke periode in het oude Schoeverspand van Rijnmond aan de Mathenesserlaan gewoond op een klein kamertje. Het was een zielige ruimte, meer geschikt voor eerstejaars studenten na een periode van stevig hospiteren.
Op jouw balkon mochten de collega’s hun rokertje opsteken en hadden ze tegelijk een gemakkelijk inkijkje in jouw kamertje, dat bezaaid lag met een ruime voorraad sigaartjes die je in ruime mate van Johan Derksen had gekregen.
De Rijmonders stonden buiten te paffen; jij deed dat gewoon binnen. Het gerucht ging dat je de peuken verzamelde in door jou persoonlijk geleegde jeneverflessen, maar dat is nooit bevestigd.
Soms kwam het hele gezin over, en dat gebeurde met name gedurende de honkbalcompetitie, waarbij jullie al zingend “Take me out to the Ballgame” van je kamertje aan de Mathenesserlaan naar het honkbalstadion van Neptunes gingen.
Uiteindelijk vonden jullie woongenot in Barendrecht; weg van de zolderkamer op naar het Almere van Zuid - Holland, dicht in de buurt van Ed Aldus en Eric Wehrmeijer, alhoewel ik niet zeker weet of dat de doorslag heeft gegeven.
Wat veel mensen niet weten is dat je een zeer belangrijke rol hebt gespeeld bij het zelfstandig blijven van RTV Rijnmond.
Het is (ook denk ik hier wel) algemeen bekend dat je niet graag op het spreekgestoelte staat en de menigte toespreekt, maar bij de fusie-onderzoeken (door Turner en een bureau met Leendert Bikker) liet je openlijk zien wat je in je hebt: strategisch denken, politiek inzicht en de bereidheid om alles te geven voor RTV Rijnmond. Mensen uit jouw omgeving vertelden me dat je vaak wakker lag met de vraag of het wel goed zou komen met RTV Rijnmond. Je werd over je opstelling zelfs op het matje geroepen omdat je ‘het fusieproces zou frustreren’, maar jij (en in je kielzog Klaas Geert Bakker) hadden gelijk: op basis van inhoud en argumenten het beste voor Rijnmond kiezen en dat betekende: zelfstandig blijven. En met het afblazen van een landelijk bestuur onder RPO, zal dat voorlopig ook nog wel zo blijven.
Wat velen ook niet weten is dat je ongelooflijk trots bent om Hoofdredacteur van Rijnmond te zijn.
Niet alleen vanwege de positie van Hoofdredacteur, maar vooral ook vanwege Rotterdam en Rijnmond. Je bent bijna Rotterdamser dan Rotterdam; een enorme chauvinist maar dan in de goede zin van het woord. En Rijnmond past daarbij.
Iemand uit jouw naaste omgeving fluisterde me zelf in m’n oor dat als je had kunnen kiezen tussen het Hoofdredacteurschap van de ‘New York Times’ en ‘Rijnmond’ je toch voor ‘Rijnmond’ had gekozen. Dat zul je in het openbaar natuurlijk altijd ontkennen, maar dat hoort dan ook wel weer een beetje bij je, Johan.
Des te moeilijker valt het je dan ook om afscheid te nemen van je functie en betrokkenheid bij Rijnmond. Dat realiseren we ons goed en tegelijkertijd hopen we ook dat je je nieuwe draai zult vinden. Naar wat ik de afgelopen maanden van je hoor is dat je inmiddels een goede uitvoerder in de bouw bent geworden en dat de rode loper wordt uitgerold als je weer een bezoek brengt aan de Gamma.
Maar vergeet niet om ook tijd te blijven besteden je hobby’s: met de caravan naar Italie, Lezen, Fotografie en natuurlijk het supporten van je favoriete voetbalclub Sparta.
En dat brengt ons bij één van de cadeau’s: via onze contacten in de sportwereld hebben we, denk ik, voor die laatste hobby iets toepasselijks gevonden en dat wil ik je graag overhandigen.
Rest mij nog je ontzettend te bedanken voor je enorme inzet en bijdragen aan RTV Rijnmond, en daarmee ook aan de luisteraars, kijkers en internetgebruikers van ons station in Zuid Holland Zuid.
Ik dank je persoonlijk voor onze samenwerking en je loyaliteit. Ik wens je, namens ons allen, een gezonde en gelukkige volgende fase in jouw / in jullie leven toe.
Ik wens je een mooie toekomst. Het ga je goed!
Foto: Rinus Vuik
Deze foto en de foto hierboven: Sparta-fan Johan de Koster onthult hier zijn cadeau van het door alle spelers getekende Sparta-shirt (‘Naar voren…’) Foto: Rinus Vuik
Foto: Bijna net ‘vader en zoon’ , Johan de Koster samen met zijn opvolger Ib Haarsma. Foto: Rinus Vuik
Foto: Café Verschoor: ‘Gezelligheid kent geen tijd.’ Foto: Rinus Vuik
Foto: Johan de Koster samen met Jim Postma in een typisch ZEN-gesprek. Foto: Rinus Vuik
Foto: De afgeladen bruine kroeg van café Verschoor in Delfshaven. Foto: Rinus Vuik
Foto: Ook buiten café Verschoor was het heel gezellig, vooral natuurlijk voor de rokers. Ook Johan de Koster stak hier graag zijn sigaartje op. Foto: Rinus Vuik
-20090804-S.JPG)
.gif)
