Burgers vaker slachtoffer van online misdaad dan van fietsendiefstal

03 juni 2024 door een van onze redacteuren
Burgers vaker slachtoffer van online misdaad dan van fietsendiefstal
Toetsenbord als misdaadinstrument Foto A Lusina px

Burgers worden anno 2024 vaker slachtoffer van hacken, online oplichting en fraude dan van fietsendiefstal. Dat blijkt uit uit slachtofferenquêtes.

Een WODC onderzoek  probeerde daar meer inzicht in te krijgen. De conclusie stemmen niet tot vrolijkheid.  Als slachtoffers van online criminaliteit al aangifte hebben gedaan, dan bleek dat er in 90% van de gevallen geen verdachte wordt geïdentificeerd. Dit lage percentage in combinatie met de al zeer beperkte instroom leidt ertoe dat maar weinig zaken doorstromen in de strafrechtketen dat is opsporing, vervolging en berechting. 

Vaak lage aangiftebereidheid

Burgers en bedrijven worden daarnaast van nog veel meer vormen van online criminaliteit slachtoffer: van malware of ransomware tot phishing, cyberstalking en cyberbedreiging. Hoewel het inmiddels duidelijk is dat online criminaliteit een groeiend probleem is en dat er blijkbaar veel slachtoffers worden gemaakt, is het aantal veroordelingen van daders van online criminaliteit dus gering. Onderzoek laat zien dat er in ieder geval drie oorzaken ten grondslag liggen aan het grote verschil in het aantal slachtoffers en het aantal veroordelingen: een lage aangiftebereidheid, de organisatie van politie en justitie die nog onvoldoende is ingericht om dergelijke zaken effectief op te pakken en de complexiteit van de zaken. Naast deze drie oorzaken worden veel vormen van online criminaliteit - gedigitaliseerde criminaliteit - niet als zodanig geregistreerd bij politie en justitie. Afpersing en diefstal wel. Dat beperkt het zicht op de in- en doorstroom die er wel degelijk is.

Uit een onderzoek naar een willekeurige steekproef van 300.000 registraties uit de Basis Voorziening Handhaving (van de Nationale politie) blijkt slechts 1% van de registraties cybercrime te betreffen en 4% gedigitaliseerde criminaliteit. Bij cybercrime gaat het bijvoorbeeld om hacken of ransomware. Voorbeelden van gedigitaliseerde criminaliteit zijn online fraude en online bedreiging. In ongeveer een kwart van de online criminaliteit registraties betreft het een registratie zonder dat er een aangifte is gedaan. In de zaken waarbij wel aangifte is gedaan, is slechts in 10% van de gevallen een verdachte in beeld. Dit wijst op een laag ophelderingspercentage en in combinatie met de zeer beperkte instroom leidt dit ertoe dat slechts weinig zaken van online criminaliteit doorstromen naar de rechter.

Het voorbeeld van Gianni de W. uit Etten Leur die circa 170 meisjes afperste met zogeheten sextortion -  hoort bij de 10% waar wel een verdachte is. Dat hangt ook samen met de aard van zijn misdrijven en het grote aantal slachtoffers. Tegelijk geeft het ook aan dat cybercrime overal is.  In de wereld van nieuwsgierige jongeren dus en in de grote wereld waar ziekenhuizen en universiteiten voor miljoenen aan collectief geld worden afgeperst met ransomware. 

Aantal slachtoffers neemt toe maar ook oplossingen gaan beter

En het aantal slachtoffers van cybercrime neemt toe, het aantal veroordeelde daders blijft achter. Recent hebben de Nederlandse Politie, Europol en politiediensten uit 10 landen – met een grote verstoringsactie – 34 servers uit de lucht gehaald van de ransomware groepering LockBit. In Nederland alleen al werden toen 13 belangrijke servers offline gehaald. Hiermee zijn de criminele activiteiten van de groep ernstig verstoord en aangetast. En in 2023 checkten nog ruim 5 miljoen mensen hun mailadres op checkjehack, nadat een internationale onlinehandelsplaats in identiteitsgegevens uit de lucht werd gehaald.

Meer info : Rapport In- en doorstroom van online criminaliteit in de strafrechtketen

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.