De stand van de economie in 2023 volgens DNB en ECB

30 december 2023 door een van onze medewerkers

De economie is in 2023 met 0,1% gegroeid, zegt de De Nederlandse Bank (DNB). Dat is fors lager dan in 2022, toen er nog veel groei werd ingehaald na de coronapandemie. In de komende jaren zal de groei iets hoger zijn, met 0,3% in 2024 en 1% in 2025.

De belangrijkste oorzaken van de afkoeling van de economie zijn de terugval van de wereldhandel en het monetaire beleid van de Europese Centrale Bank. Dat beleid is nodig om de hoge inflatie te bestrijden.

In de afgelopen jaren kampte de Nederlandse economie met uitzonderlijk hoge inflatie, bij een sterke groei van het bruto binnenlands product (bbp). De komende jaren neemt de inflatie duidelijk af, wat in 2023 gepaard gaat met een stagnerende economie, gevolgd door geleidelijk herstel in 2024 en 2025.

Dat het bbp in 2023 met slechts 0,1% groeit, komt vooral doordat de bestedingen worden afgeremd door de hoge inflatie en de scherp gestegen rente. Daarnaast is wereldwijd het monetaire beleid verkrapt en krimpt de wereldhandel, waardoor de Nederlandse uitvoer afneemt.

Inflatie

Na een record in 2022 van 11,6% is de geldontwaarding in 2023 gedaald naar 4,1%. De staatsbank (DNB) verwacht dat deze inflatie in 2024 verder daalt naar 2,9%, en in 2025 met 2,2% dichterbij de beoogde 2% komt. De lagere energieprijzen en de renteverhogingen van de centrale banken zijn hier de belangrijkste oorzaken van.

De ECB besloot half december om de drie belangrijkste rentetarieven van de ECB ongewijzigd te laten. In de toelichting zei de Europese Centrale Bank: Hoewel de inflatie de afgelopen maanden is gedaald, zal deze op korte termijn waarschijnlijk tijdelijk weer aantrekken. Volgens de laatste projecties voor het eurogebied zal de inflatie naar verwachting in de loop van volgend jaar geleidelijk afnemen, alvorens de doelstelling van de Raad van Bestuur van 2% in 2025 te benaderen. Over het geheel genomen verwachten medewerkers dat de totale inflatie in 2023 gemiddeld 5,4% zal bedragen, 2,7%. % in 2024, 2,1% in 2025 en 1,9% in 2026. Eerdere verwachtingen voor 2023 en vooral voor 2024 kunnen naar beneden worden bijgesteld.

Niet ongunstig dus

Overheidstekort loopt komende jaren hard op

Het begrotingstekort van de overheid is in 2023 nog beperkt tot 0,9% van het bruto binnenlands product. Maar dat beeld verslechtert de komende jaren snel, mede doordat meer rente moet worden betaald over de eigen overheidsschuld. Het tekort stijgt dan richting de EU-grens van 3%.