Reizen tussen Oost en West

08 augustus 2021 door Bert Cremers
Reizen tussen Oost en West
De rivier de Vilnia in Litouwen. Foto Wojsyl cco

De Baltische staten. Weet u nog? Drie kleine sympathieke staatjes in noordoost Europa, Litouwen, Letland, Estland. Bekend van hun snelle aanpassing aan de moderniteit en hun prachtige drie hoofdsteden, Vilnius, Riga en Tallinn. Voor veel Nederlanders bekend als stedentrip tips. Maar een rondreis? Jazeker. Een rondreis is een avontuurlijke kennismaking met oude en hedendaagse geschiedenis.

De drie staten zitten ingeklemd tussen Polen en Rusland en aan zeezijde Finland en Zweden. Ze zijn negen eeuwen lang speelbal geweest van buitenlandse machten, te beginnen met de Denen, de Zweden, de Russen, de Polen, de Duitsers, opnieuw de Russen. Tientallen oorlogen en talloze veldslagen zijn op hun bodem uitgevochten. Hun steden en monumenten talloze keren verwoest en weer opgebouwd. Niets is wat het lijkt. In al die eeuwen is het koesteren van de eigen (onbegrijpelijke) talen en de eigen cultuur alleen maar gegroeid tot de droom van nationale onafhankelijkheid. Na de ineenstorting van de Sovjet Unie en een massale vreedzame volksbeweging waarbij miljoenen Letten, Esten en Litouwers een grote menselijke keten vormden van Noord naar Zuid, is die droom eindelijk werkelijkheid geworden.

Nu zijn het drie trotse leden van de Europese Unie met een sterke nationale identiteit maar met grote afstand tot het conservatieve Oost-Europese blok dat zoveel zand in de EU-raderen gooit en de rechtstaat ondermijnt.

Het is te zien in de grote steden, optimisme, moderniteit, groei en een sterke invloed van een globaliserende samenleving. Het is te zien in de jeugd, goed opgeleid, allemaal met basiskennis van het Engels en volledig gericht op een toekomst in de EU. De prachtige historische façades doen daar niet aan af, maar de jaartallen rond vernieling, herbouw van kerken, stadhuizen en andere beeldbepalende gebouwen verraden dat achter de moderniteit een helse geschiedenis schuilgaat die nog steeds littekens achterlaaten die de grote Russische minderheid tot ‘de ander’ maakt.

Het zijn de vrouwen die het beeld bepalen. Met hun weloverwogen gekozen jurken versterken ze een aangenaam beeld van elegantie. Ze doen er moeite voor en scharen zich daarmee bij de vrouwen uit Zuidelijk Europa. En hun mannen? Die voelen zich meer verwant met de bekende Hollandse camping-man. Na april is het zomer, ongeacht het weer, of de zon schijnt of het regent, of het 15 dan wel 35 graden is, hun tenue staat vast. Een korte broek en een T-shirt. Want een man is een man, die trekt zich van het weer niets aan en vergezelt zijn elegante vrouw dus in het restaurant in een simpele vakantie uitrusting.

Maar wat de meeste gevoelens oproept is het uitgestrekte platteland. Vrijwel verlaten streken, korenvelden afgewisseld met weilanden in een coulisselandschap met bosschages. Een verlatenheid die voor ons volstrekt onbekend is en in de auto uren aan ons voorbij kan trekken. Een verlatenheid die versterkt wordt door de aanwezigheid van grote wouden, enorme bospercelen. Het draagt bij aan een zekere betovering. Het is een landschap waarin mythes geboren worden en grote boswezens thuis horen. Er is zoveel afgelegenheid dat het de vraag oproept of het de oorspronkelijke bewoners beschutting heeft geboden tegen de gewelddadige grillen van achtereenvolgende bezetters. Het is voor hen te hopen. In elk geval maakt het waarschijnlijk dat -ongeacht hun woonplaats- alle Esten, Letten en Litouwers minstens een paar keer per jaar naar hun woud trekken om daar paddenstoelen en bessen te plukken.

En daar profiteren wij -de toeristen, voorbijgangers- ook van, want ondanks de opmars van schnitzels en vooral de Italiaanse keuken zijn die volop in restaurants te vinden. Tevreden dineren na een caleidoscoop van gedachten. En omringd door elegante vrouwen.

Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.