'Clash': Egyptische samenleving in een compressietank

18 november 2016 door Ronald Glasbergen
'Clash': Egyptische samenleving in een compressietank

Tijdens de opnamen van de massascenes van 'Clash' van Mohamed Diad ontstond er enorme chaos rond de locatie. Voorbijgangers in Cairo dachten dat er opnieuw geweldadige demonstraties gaande waren. De anekdote die Diab vertelt geeft evengoed als zijn film de spanningen in de Egyptische hoofdstad weer. Die spanning bestaat nog steeds.


Maar Diab's film speelt in de zomer van 2013, kort na de onttroning van Mohamed Morsi de leider van de Egyptische moslimbroederschap. Morsi was van 2012 tot 2013 president. Omdat Morsi steeds meer de macht in de kring rond zijn persoon verabsoluteerde, kreeg hij links en rechts ook steeds meer tegenstanders. Het leger onder generaal Sisis zette hem af en kreeg daarvoor ruime steun van de bevolking. Maar ook de aanhangers van Morsi roerden zich stevig en gingen massaal de straat op. Een periode van chaos , wanorde en bloedbaden waarbij honderden mensen op straat het leven lieten brak aan.

Over die chaos en dat geweld gaat Mohamed Diab's film 'Clash' uit 2015. Hij bedacht zelf, samen met zijn broer het verhaal. Dat wordt verteld vanuit het perspectief van de onvrijwillige inzittenden van een arrestantenwagen. Die raakt van de ene naar de andere demonstratie steeds meer gevuld met vogels van diverse pluimage en politieke richting. Liberalen, moslimfundamentalisten, leden van de moslim broederschap, nieuwsgierigen die er niets mee te maken hebben, die per ongeluk gearresteerd zijn, straatboeven en een paar journalisten komen zo bij elkaar te zitten. Het wordt vol en heet in de arrestantentruck. Er is geen water, geen WC, telefoons en camera's zijn in beslag genomen. Voor een groot deel afgesneden van de buitenwereld zetten de conflicten van buiten zich binnen voort.

De filmmaker kiest geen partij, en probeert makkelijke antwoorden te vermijden evenals religieus aanstootgevende zaken. Die zouden immers, in Egypte en daarbuiten al snel de discussie beheersen en zouden daardoor een gewoon gesprek over de film onmogelijk maken. Egypte , zo vertelt de filmer in een interview is op dit moment echt zwart- wit. Noem je het afzetten van Morsi een coup dan ben je tegen de militairen, noem je het bevrijdiing dan ben je tegen Morsi.

Regisseur Mohamed Diab liet eerder met de film 'Cairo 678' uit 2010 nadrukkelijk van zich spreken. Hij was in één klap beroemd. Althans in Egypte en in de Arabische wereld. Die film ging over een politierechercheur die een reeks onverklaarbare genitale verminkingen van mannen in een spitsuurbus trachtte te lossen. De inspecteur werd zodoende geconfronteerd et de wijd verspreide en alom aanwezige seksuele intimidatie in de Egyptische samenleving. Een goede maar in Egypte controversiële film. Toen Diab zijn film in 2011 wilde toelichten op het IFFR mocht hij van de autoriteiten het land niet uit. Zelfs de film mocht niet weg. Op het festival werd éénmalig een demonstratie DVD vertoond, waar gedurende de hele voorstelling een watermerk door het beeld te zien was. Dit keer is het anders, draait zijn tweede film gewoon in de bioscoop. Eerder maakte Mohamed Diab al furore als scenarioschrijver van een reeks succesvolle Egyptische gangsterfilms 'Al Gezira'. Nu dus laat hij van zich spreken met zijn tweede eigen speelfilm. Slim vaart Diab hier tussen de vele politieke klippen in zijn thuisland door. Dat maakt de film overigens niet minder boeiend en spannend.

'Clash'' laat de Egyptische samenleving in een compressietank zien. Voor de inzittenden van de arrestantenbus is het Plato's grot: ze zien alleen schaduwen van de buitenwereld. Hun lot is ongewis. Hoe het afloopt moet u zelf gaan zien.

'Clash' van Mohamed Diab draait nu in de bioscopen

Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.