Kleine musea in de knel
De Museumcijfers 2023 laten zien dat er in de Nederlandse samenleving een breed draagvlak bestaat voor musea. Maar er is reden tot zorg. Het herstel na de coronaperiode is over de hele sector genomen broos en vindt vooral plaats bij de middelgrote en grote musea. Kleine en middelkleine musea hebben het gemiddeld genomen moeilijk.
Vera Carasso (directeur van de Museumvereniging): “Het is fantastisch om te zien dat zoveel Nederlanders zich betrokken voelen bij de museumsector. Maar alhoewel de bezoekersaantallen stijgen, zien we dat veel musea toch moeite hebben om het hoofd boven water te houden. Door continu stijgende kosten piept en kraakt de sector op veel plekken terwijl we haar juist willen beschermen en koesteren. Musea zijn geen luxe product, de collecties zijn van ons allemaal. Essentieel dus dat er in deze precaire fase geen onverstandige btw-verhoging komt en dat subsidies netjes geïndexeerd worden zodat het publiek kan blijven komen.” |
Kleine en middelkleine musea ontvingen gemiddeld in 2023 beduidend minder bezoekers dan in 2019, respectievelijk 33% en 18% minder. Ze lijken daarmee minder snel te herstellen van de coronacrisis. De verwachting is dat juist deze kleine en middelkleine musea het nóg moeilijker gaan krijgen door het voorgenomen beleid. De rek is er helemaal uit bij deze musea die al voor een groot deel of zelfs volledig afhankelijk zijn van vrijwilligers.
Vera Carasso: “We weten het natuurlijk al veel langer, maar belangrijk om het nu ook terug te zien in de Museumcijfers; ruim 26.000 museumvrijwilligers voeren betekenisvol en waardevol werk uit in de museumsector. Ze zijn overal in de organisaties te vinden; van winkelmedewerker tot rondleider, onderzoeker, toezichthouder en zelfs museumdirecteur. Ze doen hun werk vakkundig, met passie en zijn trouw aan hun museum. Uit onderzoek blijkt dat het vele werk dat de vrijwilligers in 2023 verrichtten de musea naar schatting tussen de € 66 en € 123 miljoen had gekost als het was uitgevoerd door betaalde krachten. Zonder de inzet van vrijwilligers kunnen veel musea niet bestaan in hun huidige vorm.” |
23% meer museumbezoek dankzij Museumkaart
De Museumkaart speelt een belangrijke rol in het verlagen van de drempel om een museum te bezoeken. Het totale aantal museumbezoeken van 30,9 miljoen in 2023 is bijna terug op het niveau van topjaar 2019 met 32,6 miljoen bezoeken.
Ook de Museumkaart heeft een recordaantal gebruikers met gemiddeld in 2023 1.44 miljoen kaarthouders. Van de bijna 31 miljoen museumbezoeken waren er 9,5 miljoen met een Museumkaart. Uit ons onderzoek blijkt dat 7 miljoen daarvan een direct gevolg zijn van de Museumkaart. Mensen gaan drie keer zo vaak naar een museum als ze een Museumkaart hebben.
Vooral jongvolwassenen vaker naar museum
Opvallend is dat de jonge Nederlander tussen de 19 en 35 jaar met een Museumkaart drieënhalf keer vaker naar het museum gaat dan als zij de kaart niet hadden gehad. De sterke ontwikkeling van de sector na corona heeft er voor gezorgd dat een steeds breder publiek waardering heeft voor musea. Gemiddeld legt een Museumkaarthouder 6,6 bezoeken af aan een museum per jaar.
Daarnaast nemen kaarthouders vaak niet-kaarthouders mee bij hun bezoek en besteden zij ook aan horeca en de museumwinkel.
De bezoekvergoeding aan musea voor Museumkaartbezoeken was hoger dan in het piekjaar 2019. De totale vergoeding in 2023 was € 70,6 miljoen tegen € 64 miljoen in 2019. Deze vergoeding zorgt voor 25% van de totale inkomsten uit entreegelden en is ruim 11% van de totale eigen inkomsten van musea in 2023.
Meer info: Museumcijfers
.gif)
