Wereldvrouwendag 2021: COVID-19 zet gendergelijkheid onder druk

08 maart 2021 door een van onze redacteuren
Wereldvrouwendag 2021: COVID-19 zet gendergelijkheid onder druk
International Womens Day 2021 Still YTvideo British Council

In de aanloop naar de Internationale Vrouwendag publiceerde de Commissie haar jaarverslag 2021 over gendergelijkheid in de EU, waaruit de negatieve gevolgen blijken van de COVID-19-pandemie voor gendergelijkheid. De pandemie heeft, zowel in Europa als daarbuiten, de bestaande ongelijkheden tussen vrouwen en mannen in bijna alle aspecten van het leven verergerd waardoor de moeizaam bereikte resultaten van de afgelopen jaren zijn teruggedraaid. Terzelfdertijd stond gendergelijkheid nog nooit zo hoog op de politieke agenda van de EU en leverde de Commissie aanzienlijke inspanningen voor de uitvoering van de strategie voor gendergelijkheid, die een jaar geleden werd goedgekeurd. Om de vooruitgang in elk van de 27 lidstaten beter op te volgen, lanceert de Commissie vandaag een portaal voor de monitoring van de gendergelijkheidsstrategie.

Věra Jourová, vicevoorzitter voor Waarden en Transparantie: “Vrouwen staan in de frontlinie bij de pandemie en worden er harder door getroffen. We kunnen het ons niet veroorloven dat geboekte vooruitgang teniet wordt gedaan; we moeten ons blijven inzetten voor meer eerlijkheid en gelijkheid. Daarom hebben vrouwen volgens de EU een centrale rol in het herstel en heeft zij de lidstaten verplicht gendergelijkheid op te nemen in investeringen die worden gefinancierd uit de faciliteit voor herstel en veerkracht.”

Commissaris voor Gelijkheid, Helena Dalli“Ondanks de onevenredig grote impact van de COVID-19-crisis op het leven van vrouwen moeten we de gelegenheid benutten die deze situatie biedt. We zijn vastbesloten onze inspanningen op te voeren, vorderingen te blijven maken en niet toe te laten dat de geboekte vooruitgang op het gebied van gendergelijkheid teniet wordt gedaan.”

Gevolgen van COVID-19 voor vrouwen

Uit het verslag blijkt duidelijk hoezeer de COVID-19-pandemie gendergelijkheid onder druk zette:

  • De lidstaten zagen een toename van huiselijk geweld: in Frankrijk bijvoorbeeld steeg het aantal meldingen van huiselijk geweld met 32 % tijdens de eerste week van de lockdown en in Litouwen met 20 % tijdens de eerste drie weken. In Ierland vervijfvoudigde het aantal rechterlijke bevelen op het gebied van huiselijk geweld en de Spaanse autoriteiten rapporteerden 18 % meer oproepen tijdens de eerste twee weken van de lockdown.
  • Vrouwen stonden voorop in de strijd tegen de pandemie: 76 % van de werknemers in de gezondheidszorg en de sociale zorg en 86 % van het verzorgend personeel zijn vrouwen. Door de pandemie namen de werkdruk, gezondheidsrisico's en moeilijkheden om een goed evenwicht tussen werk en privéleven te behouden voor vrouwen in deze sectoren in ongekende mate toe.
  • Vrouwen op de arbeidsmarkt werden zwaar getroffen door de pandemie: in de sectoren die het zwaarst door de crisis getroffen zijn omdat het werk er niet op afstand kan worden uitgevoerd (detailhandel, horeca, zorg en huishoudelijk werk), zijn vrouwen oververtegenwoordigd. Vrouwen ondervonden ook meer moeilijkheden om terug te keren op de arbeidsmarkt tijdens het gedeeltelijke herstel in de zomer van 2020: tussen het tweede en derde kwartaal van 2020 steeg de arbeidsparticipatie van mannen met 1,4 % terwijl dat voor vrouwen slechts 0,8 % was.
  • Lockdowns hebben grote gevolgen voor onbetaalde zorgtaken en het evenwicht tussen werk en privéleven: de zorg voor kinderen nam gemiddeld 62 uur per week in beslag voor vrouwen (tegenover 36 uur voor mannen) en huishoudelijk werk 23 uur per week (tegenover 15 uur voor mannen).
  • Opvallend weinig vrouwen in de besluitvormingsorganen op het gebied van COVID-19: uit een studie uit 2020 bleek dat veel meer mannen dan vrouwen zetelen in de organen die zijn opgericht voor de bestrijding van de pandemie. 85,2 % van de 115 nationale speciale COVID-19-taskforces in 87 landen, waaronder 17 EU-lidstaten, bestond grotendeels uit mannen, 11,4 % grotendeels uit vrouwen en in slechts 3,5 % was er sprake van een genderevenwicht. Op politiek niveau is slechts 30 % van de ministers van Volksgezondheid in de EU een vrouw. De COVID-19-taskforce van de Commissie staat onder leiding van voorzitter Von der Leyen en omvat daarnaast vijf andere commissarissen, waaronder drie vrouwen.

Ondanks de problemen als gevolg van de COVID-19-crisis leverde de Commissie het voorbije jaar aanzienlijke inspanningen voor de uitvoering van de strategie voor gendergelijkheid. Om de vooruitgang in de hele EU beter te kunnen opvolgen, heeft de Commissie vandaag het portaal voor de monitoring van de gendergelijkheidsstrategie gelanceerd. Het portaal is een gezamenlijk project dat is ontwikkeld door het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek van de Commissie en het Europees Instituut voor gendergelijkheid (EIGE) en zal het mogelijk maken de prestaties van afzonderlijke EU-lidstaten te monitoren en tussen de 27 lidstaten onderling te vergelijken.

Achtergronden en actieplannen

De strategie voor gendergelijkheid 2020-2025, die een jaar geleden werd goedgekeurd, is gebaseerd op de visie van een Europa waarin vrouwen en mannen, meisjes en jongens, in al hun diversiteit, gevrijwaard blijven van geweld en stereotypering en de kans krijgen zich te ontplooien en een voortrekkersrol te vervullen. In de strategie worden de kernacties voor een periode van vijf jaar uiteengezet en verbindt de Commissie zich ertoe op alle beleidsterreinen van de EU gelijkheid na te streven.

Het voorbije jaar voerde ze de strijd tegen gendergerelateerd geweld op met de allereerste EU-strategie voor de rechten van slachtoffers en kondigde ze een voorstel aan voor maatregelen ter bestrijding van gendergerelateerd geweld (daarover loopt een openbare raadpleging). Het voorstel voor een wet inzake digitale diensten, dat in december 2020 werd goedgekeurd, verduidelijkt de verantwoordelijkheid van platforms en draagt bij tot de bestrijding van onlinegeweld.

De Commissie heeft maatregelen genomen om de participatie van vrouwen op de arbeidsmarkt te stimuleren. Gendergelijkheid staat centraal in het actieplan voor de uitvoering van de Europese pijler van sociale rechten, waarin onder meer ook ambitieuze doelstellingen zijn vastgesteld voor de arbeidsparticipatie van vrouwen en opvang voor jonge kinderen. Op 4 maart stelde de Commissie maatregelen inzake loontransparantie voor om te garanderen dat vrouwen en mannen gelijk worden beloond voor gelijk werk.

In het actieplan voor digitaal onderwijs en de bijgewerkte vaardighedenagenda kondigde de Commissie een reeks acties aan om ervoor te zorgen dat meisjes en jonge vrouwen evenredig deelnemen aan ICT-studies en de ontwikkeling van digitale vaardigheden.

Ook in de volgende EU-begroting wordt aandacht besteed aan gendergelijkheid. Bovendien moeten de lidstaten in het kader van de nieuwe faciliteit voor herstel en veerkracht, NextGenerationEU, toelichten hoe hun nationale herstelplannen zullen bijdragen tot meer gendergelijkheid en dus mee bouwen aan een herstel in de EU waarvan gendergelijkheid deel uitmaakt.

Het voorbije jaar zette de Commissie haar steun voor initiatieven voor de bestrijding van genderstereotypen voort via haar financieringsprogramma's, waaronder het EU-programma “Rechten, gelijkheid en burgerschap”. In november 2020 presenteerde de Commissie het nieuwe genderactieplan (GAP III) voor 2021-2025, een ambitieuze agenda voor gendergelijkheid en empowerment van vrouwen in het kader van het externe optreden van de EU, waarmee ze de gendergelijkheid dus ook buiten de EU helpt versterken.

(de informatie in dit bericht is afkomstig van de Europese Commissie)

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.