4 november: Vlaams-Nederlandse regeringstop

04 november 2020 door een van onze verslaggevers

Interland tussen België en Nederland: een oude traditie. Hier in 1962. Foto Harrie Pot Anefo cc

4 november vindt alweer de vijfde Vlaams-Nederlandse regeringstop plaats. De voorgaande toppen waren steeds twee jaar eerder, dus 2018, 2016. En als we Vlaanderen even als land zien, is er veel wat de twee landen delen: grens, cultuur, taal, infrastructuur, arbeid, studie, innige economische betrekkingen en soms concurrentie. Vlaanderen is echter geen land, maar een gewest en gemenebest van België met ruime bevoegdheden; ook om voor die bevoegdheden een buitenlands beleid te voeren. Zo kan zo'n regeringstop van ongelijke grootheden toch best goed werken.

Vlaanderen is Belgisch binnenland

België is een federatie bestaande uit gemenebesten en gewesten met ieder eigen sets bevoegdheden. Het land heeft behalve een centrale regering in Brussel, meerdere regeringen (zes in totaal). Evenals de centrale regering in Brussel hebben die regeringen een eigen parlement, een eigen ministerraad en een eigen premier. De belangrijkste daarvan zijn naast het nationale parlement -alles lijkt soms arbitrair in België - die van Wallonië en Vlaanderen.

Eigen buitenlandrelaties

Hoewel de buitenlandse betrekkingen in principe over Brussel lopen, hebben die regeringen ook hun eigen buitenlandcontacten voor die gebieden waar ze bevoegdheden voor hebben. In het geval van Vlaanderen waar gewest en gemenebest in elkaar geschoven zijn, zijn onder andere milieu, mobiliteit werkgelegenheid, economie, landbouw en visserij, energie, wonen, ruimtelijke ordening, de gemeenten, wetenschap, ontwikkelingssamenwerking, buitenlands beleid en Europa zaken van Vlaanderen. Op politie, justitie, defensie en nog zo wat na dus bijna een compleet land.  

De Nederlandse minister-president Rutte en de Vlaamse premier Jambon, ieder met in hun aanhang een hele reeks ministers, zitten er dus redelijk gelijk in. Bovendien is dit al de vijfde keer dat een top tussen afvaardigingen van de Nederlandse en Vlaamse regeringen plaats vindt. 

Samenwerking is logisch 

Eerder topontmoetingen zoals in 2018 en 2016 resulteerden in samenwerking op gebied van onderwijs zoals tussen campus Zeeland en Gent Universiteit, op het gebied van havens, België en Nederland delen de Scheldemonding, Antwerpen en Rotterdam liggen dichtbij en bedienen deels hetzelfde achterland. En er is, naast veel meer, natuurlijk de taal en cultuurgeschiedenis. Denk aan de taalunie, aan literaire prijzen aan grensarbeid en grens- en Erasmus-studie. Er is heel veel gemeenschappelijks. 

Uniek is die samenwerking wel en niet. Wel omdat het hier om een land en een deelstaat gaat, niet uniek omdat er meer van dit soort samenwerkingen zijn. Zo zijn er redelijk innige contacten tussen bijvoorbeeld de Duitste deelstaat Beieren en het Noord-Italiaanse Lombardije, maar dat zijn interregionaal deelstaten onder elkaar. In die zin toch wat anders dan dit. Hier lijkt, misschien is dat Nederlands, de pragmatiek te overheersen.

Intussen kan je aan de samenstelling van de afvaardigingen voor de komende (video-)top tussen Vlaanderen en Nederland veel van de komende agenda aflezen. Die samenstelling van afgevaardigden staat hieronder. 

Vlaanderen in Europa en België naast Nederland. Afb BMoE cc        

Videotop

Omdat het dit jaar niet mogelijk is fysiek bij elkaar te komen zal de regeringstop volledig virtueel plaatsvinden. Minister-president Rutte en zijn Vlaamse collega spreken elkaar in de geest van de coronatijd op 4 november via een videoverbinding over verschillende gemeenschappelijke dossiers, ook in Europees verband. Een belangrijk onderwerp op de agenda is dan ook de samenwerking in de strijd tegen het coronavirus. En het zijn niet alleen de premiers. 

In de periode rond 4 november hebben verschillende Nederlandse vakministers gesprekken met hun Vlaamse collega’s. Aan Nederlandse kant zijn dat minister Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, minister Van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, minister Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat, staatssecretaris Van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat en staatssecretaris Knops van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Van Vlaamse zijde zijn dat minister Somers van Binnenlands Bestuur, Bestuurszaken, Inburgering en Gelijke Kansen, minister Demir van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme, minister Weyts van Onderwijs, Sport, Dierenwelzijn en Vlaamse Rand, minister Peeters van Mobiliteit en Openbare Werken en minister Crevits van Economie, Innovatie, Werk, Sociale Economie en Landbouw.