Hoogste CO2-concentratie van 2 miljoen jaar
Klimaatverandering is wijdverbreid, snel en intensiveert, en sommige trends zijn nu onomkeerbaar, althans gedurende het huidige tijdsbestek, volgens het laatste langverwachte IPCC-rapport (Wetenschapspanel van de Verenigde Naties over klimaatverandering), dat op 9 augustus is vrijgegeven. Andere trends, zoals de opwarming van de aarde kunnen nog tot staan gebracht worden - zij het met grote mondiale inspanning - omdat er een direct verband is met de hoeveelheid broeikasgassen in atmosfeer. Nieuw is dat wetenschappers steeds meer inzicht krijgen in het verband van al die fenomenen met extremen in het weer.
Veranderingen hele klimaatsysteem
Wetenschappers zijn stelliger dan ooit te voren, zowel over de snelheid van opwarming als over de oorzaken. Die zijn grotendeels door de mens veroorzaakt. Het rapport is overigens precies en genuanceerd daarin, getuige ook het volgende citaat uit de samenvatting: 'Het is zeer waarschijnlijk dat menselijke invloed heeft bijgedragen aan de waargenomen oppervlaktesmelting van de Groenlandse ijskap in de afgelopen twee decennia, maar er is slechts beperkt bewijs met matige overeenstemming, van de menselijke invloed op het verlies aan massa van de Antarctische ijskap.'
Intussen heeft door de mens veroorzaakte klimaatverandering heeft al invloed op veel weers- en klimaatextremen in elke regio over de hele wereld. Wetenschappers observeren ook veranderingen in het hele klimaatsysteem van de aarde; in de atmosfeer, in de oceanen, ijsschotsen en op het land.
Stellig en precies
Veel van deze veranderingen zijn ongekend, sommige van die verschuivingen zijn nu aan het beginnen, terwijl andere - zoals aanhoudende zeespiegelstijging - al de komende eeuwen tot millennia 'onomkeerbaar' zullen zijn, waarschuwt het rapport.
Maar er is nog tijd om de klimaatverandering te beperken, zeggen IPCC-experts. Een sterke en aanhoudende vermindering van de uitstoot van kooldioxide (CO2) en andere broeikasgassen zou de luchtkwaliteit snel kunnen verbeteren en zo zouden in 20 tot 30 jaar tijd de mondiale temperaturen zich kunnen stabiliseren.
Broeikasgassen: CO2, methaan en N2O
Het rapport, dat is opgesteld door 234 wetenschappers uit 66 landen, benadrukt dat menselijke invloed het klimaat heeft opgewarmd met een snelheid die ongekend is in de afgelopen 2000 jaar.
In 2019 waren de atmosferische CO2-concentraties hoger dan ooit in ten minste 2 miljoen jaar, en de concentraties van methaan en N2O (lachgas) waren hoger dan ooit in de afgelopen 800.000 jaar.
De oppervlaktetemperatuur op aarde is sinds 1970 sneller gestegen dan in enige andere periode van 50 jaar in de afgelopen 2000 jaar. Zo zijn de temperaturen tijdens het meest recente decennium (2011-2020) hoger dan die van de meest recente warme periode van meerdere eeuwen, ongeveer 6.500 jaar geleden, zo geeft het rapport aan. Ondertussen is de wereldgemiddelde zeespiegel sinds 1900 sneller gestegen dan in elke voorgaande eeuw in ten minste de laatste 3000 jaar.
Het document laat zien dat de uitstoot van broeikasgassen door menselijke activiteiten verantwoordelijk is voor ongeveer 1,1 ° C opwarming ten opzichte van de periode 1850-1900, en stelt vast dat de gemiddelde temperatuur op aarde over de komende 20 jaar naar verwachting 1,5 ° C opwarming van die periode zal bereiken of overschrijden.
2 graden opwarming
De IPCC-wetenschappers waarschuwen dat de opwarming van de aarde van 2 ° C in de 21e eeuw zal worden overschreden. Tenzij de uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen in de komende decennia snel en diepgaand wordt verminderd, zullen de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs onbereikbaar zijn".
De beoordeling is gebaseerd op verbeterde gegevens over historische opwarming en op vooruitgang in het wetenschappelijk inzicht in de reactie van het klimaatsysteem op door de mens veroorzaakte emissies.
Extreme weersveranderingen
"Het is al tientallen jaren duidelijk dat het klimaat op aarde verandert en dat de rol van menselijke invloed op het klimaatsysteem onbetwist is", zegt Valérie Masson-Delmotte, covoorzitter van IPCC-werkgroep I. "Toch weerspiegelt het nieuwe rapport ook belangrijke vorderingen in de wetenschap van attributie - het begrijpen van de rol van klimaatverandering bij het intensiveren van specifieke weers- en klimaatgebeurtenissen".
De experts onthullen dat menselijke activiteiten invloed hebben op alle belangrijke componenten van het klimaatsysteem, waarbij sommige gedurende tientallen jaren reageren en andere gedurende eeuwen.
Toename, grote hitte, zware neerslag, overstromingen, agrarische en ecologische droogtes, hittegolven op zee, heftige tropische cyclonen
Wetenschappers wijzen er ook op dat het bewijs van waargenomen veranderingen in extremen zoals hittegolven, zware neerslag, droogtes en tropische cyclonen, en hun toeschrijving aan menselijke invloed, is versterkt.
Ze voegen eraan toe dat veel veranderingen in het klimaatsysteem groter worden in directe relatie tot de toenemende opwarming van de aarde.
Dit omvat een toename van de frequentie en intensiteit van extreme hitte, hittegolven op zee en zware neerslag; agrarische en ecologische droogtes in sommige regio's; het aandeel van intense tropische cyclonen; evenals verminderingen van Arctisch zee-ijs, sneeuwbedekking en permafrost.
Klimaat en weersverandering overal
Het rapport maakt duidelijk dat, hoewel natuurlijke factoren de door de mens veroorzaakte veranderingen zullen beinvloeden, vooral op regionaal niveau en op korte termijn, ze weinig effect zullen hebben op de opwarming van de aarde op de lange termijn.
De IPCC-experts voorspellen dat de komende decennia klimaatveranderingen in alle regio's zullen toenemen. Bij 1,5°C opwarming van de aarde zullen er toenemende hittegolven, langere warme seizoenen en kortere koude seizoenen zijn.
Bij 2°C opwarming van de aarde is de kans groter dat extreme hitte kritische tolerantiedrempels voor landbouw en gezondheid bereiken. Maar het zal niet alleen om de temperatuur gaan. Klimaatverandering intensiveert bijvoorbeeld de natuurlijke productie van water, de waterkringloop. Dit brengt intensere regenval en bijbehorende overstromingen met zich mee, evenals intensere droogte in veel regio's.
Het beïnvloedt ook de regenpatronen. Op hoge breedtegraden zal de neerslag waarschijnlijk toenemen, terwijl deze naar verwachting in grote delen van de subtropen zal afnemen. Er worden veranderingen in moessonregens verwacht, die per regio zullen verschillen, waarschuwt het rapport.
Bovendien zal de zeespiegel in kustgebieden in de 21e eeuw blijven stijgen, wat zal bijdragen aan frequentere en ernstigere kustoverstromingen in laaggelegen gebieden en kusterosie. Extreme gebeurtenissen op zeeniveau die voorheen eens in de 100 jaar plaatsvonden, kunnen tegen het einde van deze eeuw elk jaar plaatsvinden.
Snellere afsmelting ijs
Het rapport geeft ook aan dat verdere opwarming het ontdooien van de permafrost, het verlies van seizoensgebonden sneeuwbedekking, het smelten van gletsjers en ijskappen en het verlies van Arctisch zee-ijs in de zomer zal versterken.
Veranderingen in de oceaan, waaronder opwarming, frequentere mariene hittegolven, verzuring van de oceaan en verminderde zuurstofniveaus, hebben invloed op zowel de ecosystemen van de oceanen als de mensen die ervan afhankelijk zijn, en ze zullen in ieder geval de rest van deze eeuw doorgaan.
Uitvergrote effecten in steden
Experts waarschuwen dat voor steden sommige aspecten van klimaatverandering kunnen worden uitvergroot, waaronder hitte, overstromingen door hevige neerslag en zeespiegelstijging in kuststeden.
Bovendien waarschuwen IPCC-wetenschappers dat uitkomsten met een lage waarschijnlijkheid, zoals het instorten van de ijskap of abrupte veranderingen in de oceaancirculatie, niet kunnen worden uitgesloten.
Klimaatverandering beperken
“Het stabiliseren van het klimaat vereist een sterke, snelle en aanhoudende vermindering van de uitstoot van broeikasgassen en het bereiken van netto nul CO2-emissies. Het beperken van andere broeikasgassen en luchtverontreinigende stoffen, met name methaan, zou voordelen kunnen hebben voor zowel de gezondheid als het klimaat”, benadrukt IPCC-werkgroep I medevoorzitter Panmao Zhai.
Het rapport legt uit dat vanuit een natuurwetenschappelijk perspectief, het beperken van de door de mens veroorzaakte opwarming van de aarde tot een bepaald niveau het beperken van de totale uitstoot van kooldioxide tot netto nul CO2-emissies vereist, samen met sterke verminderingen van de uitstoot van andere broeikasgassen zoals methaan en N20.
Afgezien van de dringende noodzaak van om de klimaatverandering te matigen, is het essentieel om aandacht te besteden aan klimaataanpassingen, zei de WMO-chef, Peteri Taalas, "aangezien de negatieve trend in het klimaat zich decennia en in sommige gevallen duizenden jaren zal voortzetten.
We zullen nu samen, in democratische landen, burgers en politici, in totalitaire landen, de leiders, echt vaart moeten maken met inperking van klimaatverandering. Niets doen is geen optie.
Meer info: Een technisch gedetailleerde Nederlandstalige samenvatting is hier te vinden
Reageren kan behalve via facebook ook door uw reactie te sturen naar contact@vandaagenmorgen.nl
.gif)
