'Geweld op de brug, wie heeft schuld?' Woonopstand revisited

14 november 2021 door een van onze redacteuren
'Geweld op de brug, wie heeft schuld?'   Woonopstand revisited
Woonopstand 17 oktober. Foto (uitsnede) Saskia Wigbold

In een brief aan de gemeenteraad geeft wethouder Van Gils zijn uitleg over de aanloop en het verloop van de demonstratie ‘Woonopstand' . De links naar de brief staat onderaan dit artikel .

Aanloop naar de woondemonstratie

Op 15 oktober jl. heeft de wethouder het bewijs van kennisgeving afgegeven voor de demonstratie op zondag 17 oktober 2021. 

De politie heeft in aanloop naar de demonstratie de situatie via diverse kanalen gemonitord en zich verder geprepareerd met een SGBO (Stafteam Grootschalig en Bijzonder Optreden)  regeling. Verloop van de demonstratie Ik heb mij op de hoogte laten houden over de situatie ter plaatse. Op straat was een liaison van de politie die frequent in contact was met de kennisgever. 

17 oktober 14.00 uur, de sfeer was rustig

De demonstratie startte om 14.00 uur op het Afrikaanderplein en de sfeer was rustig. Tot ongeveer 15.00 uur bleef het rustig en stonden er rond de 1.000 mensen op het Afrikaanderplein. Geconstateerd werd dat daar een groep van ongeveer 40 à 50 in het zwartgeklede mensen met gelaatsbedekkende kleding (zwarte mondkapjes en donkere zonnebrillen) stond die mogelijk de zogenaamde Black Bloc-methode wilde toepassen. Ook werden leden van verschillende bewegingen waargenomen zoals Extinction Rebellion en AFA (Anti-Fascistische-Actie). Van Extinction Rebellion was bekend dat zij in Den Haag vanaf maandag 11 oktober jl. de hele week onaangekondigde demonstraties hielden in het kader van de klimaatrebellie en daarbij kruispunten dichtzetten door een sit down van een grote groep en het blokkeren van wegen met voertuigen. Tevens was er informatie verstrekt dat Extinction Rebellion mogelijk een actie zou uitvoeren bij de Erasmusbrug.

'De scherpe punten zijn, na overleg met de demonstranten, afgezaagd door de ME'

Door de politie werd ook geconstateerd dat er middelen aanwezig waren op het plein die konden worden gebruikt als wapen, onder meer borden aan houten stokken met scherpe punten aan de onderzijde. De scherpe punten zijn, na overleg met de demonstranten, afgezaagd door de ME. De politie heeft tevens geïntervenieerd door middel van o.a. preventief fouilleren, hierbij werd een boksbeugel aangetroffen. De politie kreeg via verschillende aanwezige demonstranten op het plein te horen dat deelnemers uit de groep in het zwart gekleed de menigte probeerden op te ruien. Enkelen van hen verspreidden zich onder de demonstranten en scholden met antioverheidsleuzen en trachtten demonstranten mee te nemen in hun opruiende acties.   

Afrikaanderplein

De politie heeft getracht deze groep te controleren op het Afrikaanderplein. Door de drukte en het uitgangspunt om terughoudend op te stellen op deze locatie is dit op dat moment niet voor de hele groep gelukt. 

Van degenen die zijn gecontroleerd, was een aantal afkomstig uit het buitenland en bij de politie bekend als links-extremisten. Het gedrag van deze personen, bestaande uit het opruien van demonstranten en het ontwijken van politiecontroles en het door hen dragen van gelaatsbedekkende kleding maakten dat de politie deze groep als een potentieel risico voor ordentelijk verlopen van de demonstratie inschatte. Het vroegtijdig controleren van een individu of groep zorgt er vaak voor dat een identiteit bekend wordt bij de politie, waardoor het betreffende individu of de groep in een later stadium zich niet (of minder) misdraagt.

'Het opruien van demonstranten en het ontwijken van politiecontroles en het door hen dragen van gelaatsbedekkende kleding'

Mede met het oog op de onregelmatigheden van de demonstratie in Amsterdam, wilde de politie een beeld hebben van de aanwezige demonstranten en of er niet dezelfde personen tussen zaten als bij de demonstratie in Amsterdam die daar een Black Bloc hadden veroorzaakt. Die groep splitste zich af in Amsterdam van de andere demonstranten om vervolgens de politie te beledigen. De groep werd daarop tegengehouden door de ME waarna de groep zich vijandig gedroeg, vernielingen pleegde en ME’ers uitschold, tegenhield en bekogelde met straatmeubilair.

16.00 start optocht naar Erasmusbrug

De optocht startte om 16.00 uur vanaf het Afrikaanderplein. Op de route van het Afrikaanderplein naar de Erasmusbrug is de groep uitgegroeid tot 6.000 à 8.000 personen. De politie heeft extra aandacht gegeven aan de eerdergenoemde groep in zwarte kleding die veel tassen en rugzakken met zich meedroeg. Deze groep nam gedurende de tocht toe tot ongeveer 100 à 125 mensen. Deze mensen provoceerden herhaaldelijk de aanwezige politie om een reactie uit te lokken.

Grimmig

Vanaf het betreden van de Erasmusbrug werd de sfeer binnen de groep grimmiger. Er liep een persoon mee met een bord waar de letters ACAB op staan. Dit staat voor 'All Cops Are Bastards'. Deze persoon werd aangesproken om het bord te verwijderen, omdat het bord een beledigend karakter had. Politiemedewerkers in burger werden vervolgens door de Black Bloc groep geconfronteerd met beledigingen, werden in persoon aangewezen en aangeraakt door deze demonstranten. Hierop heeft de commandant ter plaatse hen gewaarschuwd om hiermee te stoppen. Toen dit voortduurde is een persoon aangehouden. Agenten werden onder meer beledigd met termen als ‘fascisten’ en ‘staatsterroristen’ en kregen middelvingers getoond. Dit wordt onderschreven door videobeelden op sociale media.

'Er werd over en weer van voor naar achteren gerend om tassen en andere goederen over te geven'

Het gedrag van deze groep, werd door de politie als verdacht beschouwd. Zo werd er over en weer van voor naar achteren gerend om tassen en andere goederen over te geven. Er werd massaal gelaatsbedekkende kleding opgedaan, één persoon communiceerde naar de rest van de groep om bij elkaar te blijven en vervolgens werd er door één persoon gecommuniceerd dat de groep moest stoppen om dichter bij elkaar te kunnen gaan lopen. In zowel het Afrikaanderpark, als op de Erasmusbrug hebben andere demonstranten bij de politie aangegeven het gedrag van deze groep verdacht te vinden en dit gedrag als dreigend te ervaren. De politie maakte de inschatting dat deze groep aanstalten maakte tot het plegen van strafbare feiten.

ME in de rug aangevallen 

Deze omstandigheden en het opruiende gedrag maakten dat de politie het besluit nam om deze groep te isoleren van de overgrote meerderheid en te controleren. Hiervoor werd de ME ingezet, zonder toepassing van geweld. De ME heeft hierop deze groep omsingeld en bereidde de controle voor. Op dit moment werd de ME in de rug aangevallen door andere demonstranten, zij gebruikten hiervoor een houten huisje dat vooraan de demonstratie reed. Rond dit huisje liep een aantal personen die de ME te lijf ging. Dit is ook duidelijk te zien op videobeelden van de politie. Meerdere personen droegen een helm waardoor zij onherkenbaar waren, en er is door een aantal ook met voorwerpen gegooid naar de politie. Hier is door de politie tegen opgetreden, en werd door meerdere agenten de wapenstok gehanteerd. Tevens zijn er aanhoudingen verricht, waarbij bij één van de arrestanten een mes werd aangetroffen na fouillering. Ook werd een persoon door de Aanhoudingseenheid (AE) aangehouden omdat hij agenten meermaals had bespuugd. Tijdens deze aanhouding voerde de ME een kortstondige charge uit.

Impasse van 16.30 tot 17.30

De organisatie van de demonstratie gaf aan niet verder te willen lopen zolang de groep geïsoleerd bleef en vroeg een verklaring van de politie. Die verklaring werd gegeven, waar de organisatie geen genoegen mee nam en alsnog opheffing van de isolatie van de betreffende groep eiste voordat er verder zou worden gelopen. In het bepalen van de locatie waar de groep gecontroleerd zou worden, heeft de politie bewust uit tactische overwegingen gekozen voor de plek aan de noordzijde van de Erasmusbrug.

'Er werd getracht het huisje over een ME-bus te duwen'

De andere demonstranten die de politie niet als risicovol beschouwde, hadden de gelegenheid om via de rechterzijde hun tocht te vervolgen. Omdat de situatie zodanig grillig was heeft de politie de reguliere agenten teruggetrokken en is de ME overgebleven. Hierop ontstond een impasse van ongeveer één uur. Bij het ophouden van de groep is ook een tram gevorderd om de deelnemers uit de groep te verplaatsen naar een andere locatie, om de dreigende sfeer te beëindigen. Daarbij werd door diverse demonstranten het eerdere houten huisje richting ME-busjes geduwd om het werk van de politie te belemmeren. Het huisje werd getracht over een ME-bus te duwen. Uiteindelijk is het huisje door de politie in beslag genomen, na een interventie door de AE. Aan de zuidzijde van de Erasmusbrug is de controle op deze groep door de politie uitgevoerd. Van de aanwezigen in de tram zijn vijf personen aangehouden na controle, de overige demonstranten konden hun weg vervolgen.

Van Gils: 'De organisatie heeft besloten de tocht verder voort te zetten naar de eindlocatie waarna ik de demonstratie verder gefaciliteerd heb.'

De afgesproken eindtijd van de demonstratie was 17.30 uur. Op dit tijdstip bevond de tocht zich nog op de Erasmusbrug. Ik heb de organisatie gevraagd een keuze te maken om óf op weg te gaan naar het eindpunt van de demonstratie, óf om een einde aan de demonstratie te maken. De organisatie heeft besloten de tocht verder voort te zetten naar de eindlocatie. De ME heeft zich vervolgens teruggetrokken waardoor de reguliere agenten weer werden ingezet. De groep demonstranten was inmiddels geslonken van ongeveer 7.000 personen tot ongeveer 500 personen. De stoet is verder zonder oponthoud naar de Binnenrotte gegaan.

De 'Rotterdamse demonstratiebelofte'

De gemeenteraad heeft op donderdag 11 november twee moties aangenomen : één om de gang van zaken te evalueren met politie en demonstratieorganisatie en onafhankelijke adviseurs en twee, een motie om een protocol voor demonstratiebeheer in Rotterdam te ontwikkelen 

De hele brief van de wethouder is hier te lezen.     

Reacties: contact@vandaagenmorgen.nl 

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.