Minder pensioen of hogere premie?
Minder pensioen of hogere premie. U mag kiezen. Het zou een goed thema zijn voor een referendum zijn in zo ongeveer het meest pensioenstapelende land van de wereld. Dat referendum komt er niet. Door de lage rentes van dit moment staan we wel voor die keuze. Volgens veel economen zou die lage rente weleens structureel kunnen zijn/ Er is natuurlijk enorm veel geld in de wereld. Goed zegt u, deels inflatiegeld, de Fed en de Europese Bank in Frankurt blijven maar extra veel geld bijdrukken, maar danvergeet u dat China al jarenlang een groot stuwmeer aan kapitaal heeft. Dat wordt deels geinvesteerd in megaprojecten zoals de nieuwe zijderoute en in infra- en handelsprojecten rondom de wereld, inclusief de Rotterdamse haven (daar vloeit naast macht ook weer geld voor terug).
Maar weg van de macrobewegingen en het internationale geld zitten de pensioenfondsen blijkens het volgende persbericht van de Rijksoverheid dus met een probleem.
Langdurig lage rente
Bij een langdurig lage rente is het in de toekomst nodig opnieuw te bepalen of meer inleg van deelnemers nodig is en wellicht het pensioeninkomen omlaag moet worden bijgesteld. Dit blijkt uit een gezamenlijk onderzoek van het Centraal Planbureau (CPB) en Netspar dat zojuist is verschenen: ‘Lage rente en de toekomst van pensioenen’..
Ingrijpende stelselwijzigingen zijn kostbaar
Het onderzoek kijkt naar verschillende mogelijkheden voor huishoudens om een te grote val van hun pensioeninkomen tegen te gaan. Een mogelijke aanvulling voor de huidige kapitaalgedekte aanvullende pensioenen zou een op omslagbasis gefinancierd loongerelateerd pensioen kunnen zijn (dit wordt een notional defined contribution (NDC) pensioen genoemd). Maar ingrijpende stelselwijzigingen zijn kostbaar en lijken op korte termijn niet verstandig. Er is tijd nodig om meer te leren over de ontwikkelingen op de lange termijn van de rente, de economie en de uitwerking van het nieuwe pensioencontract.
Markt bepalende factor
Ook in het nieuwe pensioencontract blijven rendementen op financiële markten de belangrijkste bepalende factor voor de hoogte van het pensioen. Voor jonge huishoudens betekent een laag rendement dat ze minder kunnen uitgeven gedurende hun levensloop. Om een te grote val van het inkomen na pensionering te voorkomen, kunnen ze meer sparen tijdens hun werkzame leven, of meer of langer werken. Ook kan het inkomen na pensionering op peil worden gehouden door meer te investeren in bijvoorbeeld onderwijs en duurzame inzetbaarheid. De pensioenen zullen echter uiteindelijk lager uitvallen ten opzichte van de inleg. Oudere huishoudens, die al veel vermogen hebben opgebouwd, hebben minder last van een daling van het rendement.
Omslagbasis pensioen
In een op omslagbasis gefinancierd loongerelateerd pensioen (een NDC) bouwen deelnemers, net als in de huidige tweede pijler, pensioen op door premie te betalen. Anders dan in de tweede pijler zijn de pensioenen niet afhankelijk van de rendementen op de financiële markten, maar worden ze jaarlijks geïndexeerd met bijvoorbeeld de loongroei. Solidariteit is geborgd doordat de pensioenen op deze manier de loonontwikkeling volgen. Daarnaast omvat zo’n systeem alle werkenden, inclusief zzp’ers. Meer omslagfinanciering door de introductie van het internationaal in opkomst zijnde NDC pensioen biedt op zich geen antwoord op lage rendementen, maar kan wel bijdragen aan stabielere pensioenen voor huidige en toekomstige generaties..
Foto's: Lage rente minder opbouw. Afb. CBS
.gif)
