Interview met Jacques Tange: 'Mijn streven is elke dag iets nieuws'

19 december 2020 door H. van der Horst
Interview met Jacques Tange: 'Mijn streven is elke dag iets nieuws'
Terug naar de basis. Recent schilderij Jacques Tange

Elke dag iets nieuws. Anders leef ik niet. Ook al weer zestig, Jacques Tange. Deze mijlpaal was een mooie aanleiding voor een retrospectief van zijn werk in de Schiedamse Open Art Exchange schuin tegenover het Stedelijk Museum in de Hoogstraat. Op zaterdag 12 december opende burgemeester Cor Lamers deze tentoonstelling met een vriendelijke toespraak, waarin hij Tange schetste als een soort exportproduct van Schiedam. Dat klopt: zijn werk hangt in galeries over heel de wereld, tot in New York en Mexico City toe. Volgens de kunstenaar zijn daar drie redenen voor: de artistieke ommekeer die hij rond 1985 maakte, zijn ijver zichzelf en zijn artistieke productie zo breed mogelijk in de kijker te spelen en het zakelijk talent van zijn levenspartner Belinda. Stuk voor stuk redenen om Jacques Tange even apart te nemen terwijl bezoekers binnendruppelen om de tentoonstelling in ogenschouw te nemen.

Tange is de zoon van een Vlissingse zeekapitein. Na de middelbare school ging hij studeren aan de Rotterdamse kunstacademie omdat zijn toenmalige vriendin al in de Maasstad woonde. Hij voelde zich er meteen als een vis in het water, misschien omdat in Vlissingen de sfeer sterk bepaald werd door de stoere werkers van scheepswerf 'De Schelde' waar de familie Tange zo ongeveer naast woonde. Dan biedt Rotterdam herkenningspunten te over. 

 

Jaques Tange als kind van deze tijd Foto R

Tange: “Ik was er één van hard werken en meedogenloos leven. Groots en meeslepend. Zonder enige concessie. Ik woonde in de Oeverstraat op het Noordereiland boven de lithodrukkerij. Er was geen verwarming. We hadden er niet eens een normale kraan. We moesten buiten het huis een emmer water tappen. Ik waste mij in een teil. Die vulde ik dan met water uit een koffie-automaat Vanwege de drukkerij stonk het thuis als de ziekte. Ik werkte keihard. Ik zat van ‘s-ochtends tot ‘s-avonds onder de olieverf. Ik schilderde abstract en wild. Het was allemaal puur bohéme. Ik was sterk beïnvloed door het werk van Willem de Kooning. Toch zie je wel dat het van mij is. In die jaren had ik veel contact met de dichter Jan Eikelboom. Die woonde vlakbij. Hij zat vaak in het café doorzichtige drankjes te drinken en ik deed mee.

Toen kwam die muur. Althans zo noem ik het als je plotseling beseft dat je op deze manier niet verder komt, dat je klotezooi hebt zitten maken.

Ik ben van de ene dag op de andere overgestapt van olieverf naar pastel omdat  ik daarmee pure pigmenten kon gebruiken. Ik begreep dat ik helemaal terug moest naar de basis, naar het begin van alle beeldende kunst, naar de stieren en de paarden in de grotten van Lascaux. Ik ging middeleeuwse miniaturen bestuderen, Les tres riches heures du Duc de Berry. Je raakt diep onder de indruk van die ontzettend mooie pigmenten. Ze hadden lak aan perspectief al wisten ze daar best het een en ander van in die tijd. Je moet het kunnen van die miniaturisten niet onderschatten. Je ziet in een schildering een heel verhaal zich voltrekken. De hoofdpersoon komt er gewoon drie keer in voor. Daar hadden ze geen enkele moeite mee. Ik vind dat geweldig.”

Les trés riches heures du Duc de Berry Afb Fréres Limbourg  ca 1410  Foto Ojëda cc

Neem dat schilderij van al die Titanics, die in kleine plasjes liggen

Sindsdien schildert Tange figuratief maar alles behalve realistisch. Zonneklaar blijkt dat hij zich ook nog sterk heeft laten beïnvloeden door het expressionisme. Zijn onderwerpkeuze doet bovendien denken aan de karikatuurtjes en erotische afbeeldingen waar de miniaturisten uit de middeleeuwen vaak de marges mee opluisterden. Tange: “Mijn kunst is vrijtalig. Neem dat schilderij van al die Titanics daar, die in kleine plasjes liggen. Dat heet Waiting for Rain. Ik denk daarbij: ‘Mensen zijn heel geïsoleerd. Als het regent en die plasjes in elkaar overvloeien, kunnen de schepen elkaar ontmoeten. Het is eigenlijk een perfect schilderij voor deze tijd. Of kijk eens naar al die borstbeelden daar. Dat heet forgotten heroes. Onze eeuw zit vol vergeten helden'.

Wat ik tijdens die omslag ook geleerd heb, is dat een kunstenaar een burgermansbestaan moet leiden. Dat je ook aandacht moet hebben voor het omzetten van je kunst in een financiële bijdrage. Het waren de jaren van Brinkman met zijn prikoogjes en zijn verhaal dat kunstenaars hun eigen broek moesten ophouden. Dat was trouwens de eerste keer dat ik die uitdrukking hoorde. Dat heb ik altijd gedaan en daar ben ik trots op. Voor mij geen BKR of subsidies. Hoe meer je zichtbaar bent, hoe meer je gevraagd wordt. Ik was ook brutaal. Ik was in Schiedam de eerste kunstenaar die een open atelier hield. Dan nam ik brutaalweg de lift naar de bestuursverdieping van het stadskantoor en daar nodigde ik dan de burgemeester en de wethouders persoonlijk uit voor een bezoek. En ja hoor, daar kwamen ze met hun jasjes en hun dasjes. Allemaal. Middenin het atelier stond een grote teil met flesjes bier in het water. Ik heb geen gevoel voor autoriteit. Nooit gehad maar ik heb ook niks tégen die mensen. Ik wil graag met ze communiceren.

Wat ik tijdens die omslag ook geleerd heb, is dat een kunstenaar een burgermansbestaan moet leiden

Last van de coronacrisis hebben we nog niet gehad. Mensen zijn nu heel erg met hun eigen huis bezig. Ze merken: het is een saai huis maar als er iets moois van mij aan de wand hangt, zien ze vanzelf: het is juist een fijn huis. We verwachten wel moeilijke tijden als de economische crisis doorbreekt. De vorige was voor ons pas voorbij in 2018 omdat voor die tijd zoveel mensen weinig geld hadden.

Typisch Tange Foto R 

Het atelier is het hok waarin ik leef. Daar kunnen mijn ideeën zich ontplooien zonder dat ik gehinderd wordt door allerlei beslommeringen en storende onderbrekingen. Sinds twintig jaar ben ik samen met Belinda. Zij neemt alle dingen voor haar rekening waar ik geen zin in heb. Er zijn ook andere mensen die voor ons werken maar zij stuurt dat allemaal aan zodat ik me aan mijn werk in het atelier kan wijden. Ik ga er elke ochtend heen en blijf de hele dag bezig. Mijn streven is: elke dag iets nieuws. Dat kan een schets, zijn, een ontwerp – of als ik ineens in een woeste bui ben – een groot stuk van een schilderij. Dat maakt niet uit. Maar toch: elke dag iets nieuws. Anders leef ik niet.

Jacques Tange: solo-exhibition ‘Watching the time go by’, Open Art Exchange, Hoogstraat 85, 3111 HC Schiedam, 12 december 2020 – 17 januari 2021. Woensdag tot en met zaterdag van 10.00 tot 18.00 uur, op zondag van 13.00 tot 18.00 uur, ijs en corona dienende

 

Karikatuur in middeleeuws mauscript Afb cc

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.