De komeet in 'Don't Look Up' is een MacGuffin
De Netflixhit 'Don't Look Up' over een aanstormende komeet die de aarde dreigt te vernietigen heeft inmiddels talloze exegeten. Velen zien er een waarschuwing tegen de klimaatverandering in. Ze zien de olifanten in de kamer over het hoofd. Misschien is film-, is amusementskritiek, niet belangrijk genoeg. Doet het er niet toe als de pagina's maar gevuld worden. Het is echter niet moeilijk om de olifant, die raak en soms best wel geestig geparodieerd wordt, te vinden.
Meryl Streep is president Orlean Foto Netflix / Filmdepot
De olifant bestaat uit twee delen. Een dysfunctionele door de politieke waan van de dag populistische regering. Een disfunctioneel door kijkcijfers en eigenwaan bezeten massamedia apparaat. Beiden worden achterna gezeten door een door de waan van de dag, die gelijk is aan de sociale media, bezeten populatie.
Daarmee heb je de kern van de film. Die hele komeet die op de aarde afstormt is bijzaak. Nu klinkt het leuk en politiek correct om daar als metafoor voorde klimaatcrisis, de hoofdzaak van te maken, het blijft beside the point.
Denk aan de deels volledig disfunctionele regeringen Trump. Bedenk een nachtmerrie waarin Sarah Palin president geworden zou zijn. Bedenk dat die nachtmerrie met George W Bush deels al uitkwam. Haal je de scene op de kleuterschool voor de geest waar Bush het nieuws over 9/11 hoorde. Denk aan de megalomane Mark Zuckerberg, die zonder veel benul van de morele, etische en puur menselijke consequenties, zijn Facebook rücksichtslos als verdienmachine uitbouwt, ongeacht wat zijn algoritmen aan politieke schade aan de democratie veroorzaken. Denk aan de sociale media en hoe ze amper 15 jaar tijd de democratie ondermijnt hebben.
In het midden Mark Rylance als sociale mediamagnaat Peter Isherwell. Foto Netflix / Filmdepot
Ze hebben in de film -en in de werkelijkheid- plek in de macht. Zuckerberg heeft die nog steeds, ging op audiëntie bij Trump toen die nog de oudste moderne democratie van de wereld aan het offeren was op het altaar van zijn narcisme. Zuckerberg krijgt in Don't look up een alterego als Peter Isherwell prachtig gespeeld door Oscarwinnaar Mark Rylance. Denk aan de particuliere domheid van voormalig presidentiële running mate uit 2008 en latere Trump aanhangster Sarah Palin - hier gespeeld door een uitbundige Meryl Streep en je hebt de hele incompetente bende bij elkaar in 'Don't Look Up'. Dan heb je de introverte wetenschapper Randall Mindy gespeeld door Di Caprio die geholpen door Cate Blanchett meegesleurd wordt in de waanwereld van de republikeinse Amerikaanse politiek en je hebt het circus compleet. Promovenda en klokkenluidster Kate Dibiasky die de komeet ontdekte Jennifer Lawrence speelt een aardig terzijde.
Jennifer Lawrence als promovenda Dibiaski en Leonado DiCaprio als haar professor . Foto Netflix / Filmdepot
Vanuit dat perspectief werd het een hilarische film van vaardig en goed filmmaker Adam McKay. Die liet met The big short (2015) en Vice (2018) zien dat hij iets te vertellen heeft over de macht in Amerika. Tocqueville zou er verplaatst naar deze tijd, met nieuwsgierige belangstelling naar kijken, maar dat terzijde.
Voor echte Kubrick adepten zal het vloeken in de kerk zijn, maar De film toont stevige parallellen met Stanley Kubrick's Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb. Ook Strangelove was geheel over de top en nam weliswaar geheel in de geest van de tijd de waanzinnige kanten van het toenmalig Amerikaans militair industrueel complex in de Koude Oorlog op de korrel. Peter Sellers speelde Dr Strangelove in de film van Kubrick geïnspireerd op ideoloog van de kernoorlog Herman Kahn. De Strangelove in 'Don't Look Up' is Peter Isherwell alias Mark Zuckerberg.
En die hele komeet in Don't Look up is niet anders dan wat filmregisseur Hitchcock een MacGuffin noemde. Wat is een MacGuffin? Hitchcock beschreef het als: 'Een instrument om leeuwen in Schotland mee te vangen'. Maar er zijn geen leeuwen in Schotland, wierp zijn gesprekpartner tegen. Oh, antwoordde Hitch, dan is het geen MacGuffin.
-20090804-S.JPG)
.gif)
