AIVD waarschuwt voor ondermijning democratie. Het gevaar komt nu vooral van extreem rechts

07 mei 2022 door een van onze redacteuren
AIVD waarschuwt voor ondermijning democratie. Het gevaar komt nu vooral van extreem rechts
Rechtlijnig, zwart-witdenken Bld cco

In zijn jaarverslag waarschuwt de AIVD vooral voor dreiging van extreem rechts. Dat gevaar bestaat niet zozeer uit het plegen van aanslagen zo laat zich lezen in het verslag,  alswel het ondermijnen van de huidige rechtsstaat en democratie. We zagen het de afgelopen jaren dagelijks om ons heen. De corona-ontkenners, de Forum aanhangers, de Willem Engel-fans.

'De meeste groepen lijken zich vooral te concentreren op het in diskrediet brengen van de huidige rechtsstaat en het domineren van het culturele debat,' schrijft het rapport.  'Om zo hun aanhang te vergroten en meer geesten rijp te maken voor hun (politieke) agenda. Een uitzondering daarop zijn terroristische spin-ofs en eenlingen, voor wie chaos, geweld en het uiteenvallen van de samenleving niet snel genoeg kunnen komen.'  Goed voorbeeld was de man uit Limburg die Pieter Omtzigt bedreigde, maar even goed zou je de FvD Kamerleden als Van Houwelingen kunnen noemen die feitelijk dat soort mensen legitimeren.       

Rechts-extremisme

 In 2021 kregen rechts-extremistische groepen meer aanhang schrijft de AIVD. Onder andere complotdenken gaf daaraan een impuls. Rechts-extremisten proberen hun wereldbeeld normaal te laten lijken voor een groter publiek. Ze proberen dus salon-fähig te worden. 

'Als rechts-extremistische ideeën breder worden omarmd, dreigt dat de democratische rechtsorde te ondermijnen. Rechts-extremisten juichen chaos toe, sluiten minderheden uit en praten geweld goed, in de hoop op werkelijke, gewelddadige omwenteling in Nederland.'

Anti-Woke maar wel met een stropdas

'Rechts-extremisten voelen de bedreiging ook op cultureel vlak: in de emancipatie van vrouwen, homo’s of transgender personen, en in de woke-beweging. Die zouden de media, het onderwijs en de cultuursector gebruiken om traditionele waarden en rollenpatronen aan te vallen. Veel rechts-extremisten leven in de verwachting dat die culturele botsing binnen vijf tot tien jaar zal leiden tot daadwerkelijke, gewelddadige strijd in Nederland – een rassenoorlog. Ze geloven dat die ruimte geef voor het stichten van een fascistische, witte etnostaat. Toch waken de meeste rechts-extremistische groepen er momenteel voor dat gewelddadige wereldbeeld al te confronterend uit te dragen. Hoewel ze online expliciete haat niet schuwen, lijken ze van het verleden te hebben geleerd dat publiekelijk agressief optreden – zoals de skinheads van weleer – potentiële aanhang vaker afstoot dan aantrekt.' Anti-Woke dus maar wel netjes, met een stropdas. 'De meeste groepen lijken zich vooral te concentreren op het in diskrediet brengen van de huidige rechtsstaat en het domineren van het culturele debat, om zo hun aanhang te vergroten en meer geesten rijp te maken voor hun (politieke) agenda.'

Accelerationisme

Boeiend leesmateriaal ook al omdat de AIVD met haar analyses ook op het terrein van de sociale psychologie betreedt. Het gaat dan over zogenaamd ‘Accelerationisme’ – 'een gewelddadige stroming binnen het rechts-extremisme' –  die in 2021 een groeiend probleem zou zijn.

De term ‘Accelerationisme’  komt van James Mason, een Amerikaanse nationaalsocialist. 'Mason meent dat rechts-extremisten nooit via de politieke weg macht kunnen krijgen – de overheid zou hen in de weg staan. Daarom moeten zitende overheden en bestaande machtsstructuren worden weggevaagd. Alleen geweld en chaos kunnen daarvoor zorgen. Voor zover bekend zijn het voornamelijk (jonge) mannen die deelnemen aan accelerationistische groepen. De meesten zijn tussen de 13 en 30 jaar oud. Het is een generatie die is opgegroeid met het internet.'

Veel van de jongeren bij wie dat gedachtengoed aanslaat zijn door hun achtergrond extra vatbaar voor radicalisering. Ze kampen niet zelden met psychopathologische stoornissen die rechtlijnig, zwart-witdenken aantrekkelijk voor ze maken. Dat geldt, zegt de AIVD, in zekere mate voor extremisten van alle geledingen.

Meer info: Lees hier het hele rapport

 

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.