Gabon nu zesde land dat geschorst is uit de Afrikaanse Unie
Gabon werd vorige week het zesde Afrikaanse land dat werd geschorst uit de Afrikaanse Unie (AU). Andere landen die wegens militaire ondemocratische staatsgrepen de laatste jaren geschorst zijn uit de AU zijn Soedan, Mali, Guinee en Burkina Faso. De staatsgreep in Gabon vond evenals die in Niger afgelopen maanden plaats.
Er zijn enkele opmerkelijke overeenkomsten tussen de staatsgrepen. Veel van de leidende militairen die de staatsgrepen pleegden hebben uitgebreide militaire ervaring opgedaan met buitenlandse vredesoperatie en hadden eerder belangrijke posities in de buurt van het zittende staatshoofd maar zagen hun carrière in gevaar komen. De huidige geopolitieke constellatie waarin Rusland zich als voorvechter van een bredere groep anti Westerse landen tracht te positioneren, biedt mogelijkheden voor rogue states zoals Iran, Syrie, CAR , Venezuela, Noord Korea, Wit Rusland zich achter een breder anti westers te scharen zonder zich al te veel om de (mensen-)rechten van eigen (of andere) burgers te bekommeren. Dat anti- westerse verhaal heeft ook een anti- neokoloniale component waar met name delen van Francofoon Afrika gevoelig voor is. De militairen in Mali, Burkina en Niger die leiding gaven aan de coups in hun land , hadden met name in Mali en Niger gebruikten naast onvrede onder militairen (met name in Mali sinds 2012 endemisch) ook de verschillende mate van onvredes onder de bevolking om een soort veranderingsnarratief onder de bevolking te vekondiging. In Mali, Burkina en met name Gabon waar meer dan 50 jaar dezelfde leiders Bongo dynastie aan de macht was, viel dat in vruchtbare aarde.
Ook in Niger waar de regering het niet slecht deed, wist de regering in steden als Niamey en Zinder enige bijval te krijgen. Dat terwijl de staatsgreep daar toch vooral door eigenbelang van de betreffende militairen lijkt te zijn ingegeven. In zo'n geval komen nieuwe geopolitieke verhalen handig van pas.
Het tragische voor die landen lijkt toch vooral dat ze in het geval van de drie Sahellanden , Mali, Burkina en Niger te kampen hebben met allerlei lokale varianten van politiek jihadisme gemodelleerd deels naar Al Quaida en deels naar ISIS. Buitenlandse import dus. Alweer een motief - je kan het drogreden noemen - voor de bewindvoerende militairen om de teugels stevig in handen te houden ook al zijn ze weinig succesvol met hun beleid zowel tegen het jihadisme als economisch.