Van Minerva-Uil tot BBB-Bulldozer: de Statenverkiezingen als spiegelbeeld van Den Haag
Op 20 maart 2019 was het zover, Thierry Baudet kondigde tijdens de bekendmaking van de eerste exitpolls de oprijzing van de Uil van Minerva aan. Forum voor Democratie slaagde erin om 2 jaar na oprichting de grootste partij van het land te worden. De verkiezingen waren een confronterend spiegelbeeld van Den Haag, aangezien de gevestigde partijen niet hadden zien aankomen dat een grote groep burgers hun stembiljet zou gebruiken om hun onvrede over het kabinetsbeleid en de Haagse gang van zaken te uiten.
Op 15 maart 2023 had de Nederlandse kiezer wederom een verrassing in petto. Al snel werd duidelijk dat Caroline van der Plas die dag met haar BBB-tractor het politieke landschap op bulldozeriaanse wijze grotendeels heeft weggevaagd, om vervolgens het opgeschoonde land massaal te beplanten met BBB-zaadjes. De kiezer heeft de Haagse (coalitie)partijen wederom een zorgwekkend signaal afgegeven.
Waarom zoveel ontevreden kiezers?
Het nieuwe beleid voor het bestrijden van de stikstofcrisis wordt vaak aangewezen als voornaamste oorzaak van de BBB-overwinning. Echter zijn de recente stikstofplannen slechts een manifestatie van de echte oorzaak, namelijk blijvende inconsistente beleidsvoering in het verleden. Hierbij is het belangrijk om te vermelden dat we de afgelopen jaren een stikstofcrisis, coronacrisis, toeslagencrisis, woningmarktcrisis, energiecrisis, klimaatcrisis, vluchtelingencrisis en personeelscrisis voor de kiezen hebben gehad. Adequaat beleid liet vaak op zich wachten. Zo bleek het beleid rondom de stikstofcrisis een cruciaal item te zijn tijdens de laatste verkiezingen.
Inconsistente beleidsvoering
Het Programma Aanpak Stikstof (PAS) diende tussen 2015 en 2019 als de basis voor vergunningverlening voor activiteiten waarbij extra stikstof wordt uitgestoten. Het doel was om zo de stikstofuitstoot en de hiermee veroorzaakte schade aan Natura 2000-gebieden te verminderen. Echter adviseerde de Raad van State in 2012 al dat de PAS als basis voor nieuwe vergunningen niet gebruikt mag worden. Dit advies legde toenmalig staatssecretaris Henk Bleker naast zich neer. U raadt het al, op 29 maart 2019 herhaalde de bestuursrechter het advies van de Raad van State en werd tevens vastgesteld dat de PAS niet voldeed aan de natuurbeschermingsregels in de Europese Habitatrichtlijn. Daarnaast liet een reconstructie van NRC zien dat het ministerie van Economische Zaken ecologen onder druk zette om hun conclusies over de kans op herstel van deze natuurgebieden aan te passen, om zo ruimte te maken voor infrastructuurprojecten en bedrijfsuitbreiding. Natuurbehoud werd daarbij ondergeschikt gemaakt. Kortom, de PAS piepte en kraakte zowel op papier als in de praktijk, en kan daarmee beschouwd worden als een van de oorzaken van de stikstofcrisis.
Recent stikstofbeleid leidt tot irritatie
Het recent aangekondigde stikstofbeleid werd ingevoerd om de zelf gecreëerde puinhoop op te ruimen. Het heeft geleid tot strikte regels voor de bouwsector en boeren, waardoor veel projecten en landbouwbedrijven stil kwamen te liggen. Dit heeft gezorgd voor veel onvrede bij de getroffen sectoren en burgers die de gevolgen ervan ondervonden, zoals vertraagde bouwprojecten en hogere voedselprijzen. Dit heeft bijgedragen aan de onvrede onder de kiezers die hebben gestemd op de BBB.
Al met al kunnen de recente provinciale verkiezingen worden gezien als een confronterend spiegelbeeld van Den Haag, waarbij de opkomst van de BBB-tractor op bulldozeriaanse wijze een helder signaal afgeeft dat de gevestigde partijen adequaat en consistent beleid moeten voeren om het vertrouwen van burgers in het landelijk bestuur te herstellen.
.gif)
